Loại gia vị có giá chục triệu/kg, nông dân hở ra là mất cắp
Có nhiều yếu tố khiến cho vani trở thành gia vị có giá chục triệu/kg.
Nhiều người biết safron là gia vị có giá đắt nhất thế giới, còn gia vị có giá "chát" đứng thứ hai thế giới là vani. Giá bán của vani hồi năm 2014 rơi xuống mức 60 USD/kg (1,2 triệu đồng/kg) nhưng đến năm 2018 mức giá đã tăng lên 500 USD - 600 USD/kg (~11,6-13,9 triệu đồng/kg). Vani dùng trong nấu ăn, sản xuất thực phẩm... nhưng quá trình thu hoạch được nó không hề đơn giản. Từ quả vani, người ta sẽ chế biến thành vani dạng bột, tinh dầu...
Lý do khiến vani có giá đắt đỏ là do mất nhiều thời gian sinh trưởng. Cây vani mất 2-4 năm để sinh trưởng hoàn toàn và hoa của chúng chỉ nở một ngày duy nhất trong năm. Để cây tạo ra quả vani, hoa phải được thụ phấn vào ngày hôm sau khi hoa nở. Ở nhiều nơi trồng vani không có loại bọ hay chim có khả năng giúp hoa thụ phấn. Vani có nguồn gốc từ Mexico nhưng nạn phá rừng đã làm ảnh hưởng đáng kể môi trường sống tự nhiên của vani tại nước này.
Ở Madagascar - nơi sản xuất hơn 80% vani của thế giới, người trồng phải thụ phấn cho hoa bằng tay. Toàn bộ quá trình cần nhiều thời gian và công sức.
Vào những năm 1980, vani nhân tạo có giá rẻ hơn đã "vượt mặt" hơn vani trồng. Điều này khiến cho nông dân trồng vani phải cắt giảm sản lượng. Tuy nhiên, khoảng từ năm 2011, nhu cầu vani tăng trở lại. Các công ty lớn đã tham gia vào xu hướng dùng vani tự nhiên, cam kết loại bỏ hương liệu nhân tạo ra khỏi các sản phẩm, nhưng phải mất một thời gian mới thu hút được người nông dân trồng vani trở lại.
Việc trồng vani cũng không đơn giản. Vì giá cao ngất ngưởng nên quả vani trở thành mục tiêu của những tên trộm. Sau khi cần mẫn chăm sóc cây, một số nông dân bị ăn trộm quả vani. Khi các quả bị trộm cắp trà trộn với các quả được nông dân thu hoạch khiến người tiêu dùng không phân biệt được. Để ngăn hành vi trộm cắp quả vani, nông dân phải thu hoạch khi quả vani chưa chín điều này có nghĩa chất lượng thấp hơn.
Bên cạnh đó, nông dân có nguy cơ bị mất mùa do thời tiết khắc nghiệt. Madagascar hay xảy ra lốc xoáy và biến đổi khí hậu đang khiến cho tần suất và cường độ các cơn bão tă
Bồn tắm Jewel đang được giới thiệu ở triển lãm tại Dubai có giá 2 triệu USD (hơn 45 tỷ đồng)
ng lên. Nếu một cơn bão quét sạch các cây vani trong năm 2019, thì phải ít nhất đến năm 2022, người nông dân mới bắt đầu trồng vụ mới, do họ không muốn mạo hiểm. Vì vậy, nguồn cung của vani có thể giảm xuống hơn nữa. Điều này có thể khiến giá đắt hơn.