Làm sao để giống gà Đông Tảo không bị "ăn cắp" ra nước ngoài?

Trước những thông tin thương lái Trung Quốc đang thu mua giống gà Đông Tảo, thậm chí có người nước khác cũng đang tìm mua giống gia cầm đặc sản của Việt Nam, các chuyên gia cho rằng cần có biện pháp quản lý tốt nguồn gen quý bản địa.

Người nước ngoài “nhòm ngó” giống gà Đông Tảo

Những ngày qua, dư luận lại xôn xao về thông tin thương lái Trung Quốc sau khi thu mua hàng loạt các loại nông sản của Việt Nam thì họ còn thu mua cả gà Đông Tảo. Ông Giang Tuấn Vũ – chủ trại gà Đông Tảo ông Phúc, một trong những chủ trại gà có tên tuổi ở Hương Yên cho biết: “Thời gian gần đây có thương lái Trung Quốc tới thu mua gà của nhiều hộ dân, nhưng do chưa biết họ thu mua với mục đích gì, nên thông thường chúng tôi chỉ bán gà già đã hết khả năng sinh sản và bán gà giống cũng chỉ loại bình thường với giá rẻ”- ông Vũ nói.

Giống gà Đông Tảo quý hiếm đang được cả người nuôi trong nước và nước ngoài quan tâm.     Ảnh: Trần Quang

Ông Lê Quang Thắng – Chủ tịch Hội Những người nuôi gà Đông Tảo (Hưng Yên) cho biết, không chỉ có Trung Quốc mà nhiều đoàn khách Thái Lan, Nhật Bản, Campuchia… cũng tìm hiểu về các vật nuôi đặc sản của Việt Nam, trong đó có gà Đông Tảo. “Việc các nước quan tâm tới gà Đông Tảo càng chứng tỏ là gà của chúng tôi đã có uy tín và thương hiệu không chỉ trong nước mà trên cả thị trường thế giới. Với người chăn nuôi thì việc tiêu thụ được sản phẩm là rất quý, tuy nhiên bài học về thương lái Trung Quốc thu mua một số nông sản khác  thời gian qua cũng cần cảnh giác nên chúng tôi  khuyến cáo các hội viên phải thận trọng, chỉ khi biết rõ mục đích thu mua mới giao dịch với người nước ngoài” - ông Thắng nói.

TS Võ Văn Sự (Chi hội Động vật quý hiếm Việt Nam, thuộc Hội Chăn nuôi Việt Nam) cho biết, đến nay ông vẫn còn ấn tượng về việc Hoàng tử Nhật Bản - TS Akishino và các nhà khoa học xứ Phù Tang sang Việt Nam tìm gặp những người nông dân nuôi gà Đông Tảo ở Hưng Yên vào ngày  22.8.2012. Họ cho rằng, gà Đông Tảo là vật nuôi duy nhất trên thế giới, không ở đâu có được ngoài Việt Nam.  “Không chỉ TS Akishino còn có các đoàn chuyên gia của Anh cũng từng có ý định mua giống gà Đông Tảo về làm giống ở nước họ. Tuy nhiên, do dịch cúm gia cầm nên những ý định của họ mới chỉ dừng lại ở góc độ nghiên cứu” - ông Sự cho biết.

Cũng theo TS Võ Văn Sự, hiện một số vật nuôi đặc sản như gà Mông, lợn ỉ, gà đen… đã được đưa vào danh sách cấm xuất khẩu, cần được bảo tồn. Còn với gà Đông Tảo vẫn chưa thật rõ ràng trong khâu quản lý. Không chỉ ở Hưng Yên mà hiện nhiều địa phương khác vẫn   nuôi và buôn bán tự do.

Gà đắt hơn... trâu

Gà Đông Tảo có đặc điểm nổi bật dễ nhận thấy là đôi chân to và thô, khi trưởng thành có thể nặng trên 4,5kg đối với gà trống và trên 3,5kg đối với gà mái. Đây là loài gà nuôi cổ truyền của xã Đông Tảo và trước đây thường dùng để cúng tế trong các lễ hội, thậm chí có ý kiến cho rằng đây còn là loài gà dùng để tiến vua ngày xưa.

Gà Đông Tảo nuôi càng lâu, da càng dày và thịt càng giòn, thơm ngon nên những năm gầy đây vật nuôi này càng được ưa chuộng, nhất là vào dịp Tết Nguyên đán người ta có thể bán một con gà có giá cao hơn cả một con trâu - có những con đã bán được tới 70 triệu đồng.

Do nhu cầu của thị trường ngày càng tăng, mở ra cơ hội làm ăn nên mới đây ông Giang Tuấn Vũ đã thành lập công ty. “Chúng tôi thường xuyên có đơn đặt hàng ổn định cung cấp gà thương phẩm cho khách sạn Mường Thanh ở Hà Nội và các Sở NNPTNT của Thanh Hóa, Nghệ An… Do khách hàng đòi hỏi phải có hóa đơn đỏ, nên gia đình tôi đã thành lập công ty và mở rộng quy mô sản xuất để cung ứng cho thị trường.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện Hưng Yên có hàng nghìn hộ đang nuôi gà Đông Tảo với nguồn thu nhập ổn định. Mỗi tháng người dân ở Hưng Yên cung ứng cho thị trường hàng nghìn con gà Đông Tảo các loại. Hiện gà Đông Tảo cũng được nuôi ở nhiều ở các tỉnh phía Nam.

Theo phân tích của các chuyên gia, hiện nay đối với gà Đông Tảo không còn phải lo nhiều tới việc “bảo tồn”  nữa, vì vật nuôi này từ chỗ chỉ còn lại ít và hiếm, nay đã được nuôi rộng rãi ở nhiều địa phương. Thậm chí gà Đông Tảo còn “Nam tiến” một cách mạnh mẽ, số lượng gà đã lên tới hàng triệu con ở khu vực phía Nam, vượt cả số lượng ở miền Bắc. Do đó, điều quan trọng nhất bây giờ là cần tổ chức lại cho người dân sản xuất bền vững, tránh tình trạng khi đi lên đến “đỉnh” lại bị tụt xuống do “được mùa mất giá” hoặc thoái hóa giống. Trong đó, ngoài tạo điều kiện cho buôn bán trong nước và xuất khẩu thịt gà, hoặc sản phẩm chế biến từ thịt, trứng gà, cũng cần có giải pháp bảo vệ giống gà Đông Tảo, tránh để nguồn gen quý bản địa và thương hiệu “Gà Đông Tảo” bị “ăn cắp” ra nước ngoài.