Độc đáo làng nghề làm bánh "tiến Vua" chỉ vào dịp Tết

Hàng năm, cứ đến dịp Tết nguyên đán, các lò sản xuất bánh in, hay còn gọi là bánh tiến vua ở Cố đô Huế lại đỏ lửa để cho ra những mẻ bánh mang thương hiệu "made in Huế".

Theo các cụ cao niên ở phường Kim Long, TP Huế, bánh tiến vua được dân làng làm nên từ bột đậu xanh và đường từ hàng trăm năm trước để cung tiến các bậc vua, chúa thời nhà Nguyễn thưởng thức khi dùng trà.

Trên mặt bánh còn khắc chữ “Thọ” với ý nghĩa cầu chúc cho nhà vua luôn trường thọ, sống lâu trăm tuổi. Chính vì thế mà loại bánh này có tên gọi là bánh tiến vua.

Nguyên liệu được các cơ sở làm bánh tiến vua chọn chính là loại đậu xanh hảo hạng.

Nếu khoảng 10 năm trở về trước, cứ đến vụ Tết thì địa phương có hơn 100 lò sản xuất bánh tiến vua đỏ lửa nhưng hiện số cơ sở làm bánh đang giảm dần do cạnh tranh thị trường hàng hóa, sản phẩm làm ra bán với giá "bèo", các chủ cơ sở không đủ trả chi phí nhân công và nguyên liệu. 

Đậu xanh được những người thợ là những cụ già lớn tuổi, có nhiều năm kinh nghiệm làm bánh gột đãi đi lớp vỏ bên ngoài để lấy hạt đậu sạch làm nguyên liệu.

Tuy nhiên, để giữ nghề truyền thống, hiện vẫn còn hơn 20 cơ sở sản xuất bánh tiến vua ở Kim Long hoạt động nhằm cung ứng sản phẩm bánh tiến vua các loại cho chợ Đông Ba, Bến Ngự, An Cựu và khu vực TP. Hồ Chí Minh hoặc chuyển ra Bắc tiêu thụ.

Ông Lưu Đình Bá (50 tuổi), một trong những “nghệ nhân” làm bánh tiến vua có tiếng ở vùng Kim Long cho biết, vì không muốn làm thất truyền nghề truyền thống của cha ông nên mỗi năm cứ đến vụ Tết, gia đình ông lại bắt tay sản xuất bánh với khoảng gần 10 ngàn cái/ngày.

"Với giá thị trường giao động từ 30 đến 35 ngàn đồng/100 bánh tiến vua như hiện này thì trừ các chi phí, chúng tôi vẫn còn có lãi để duy trì nghề", ông Bá bày tỏ.

Thay vì giã đậu bằng phương pháp thủ công, hiện nhiều cơ sở sản xuất bánh tiến vua ở Huế đã trang bị máy móc hiện đại để phục vụ nghề làm bánh truyền thống.

Bà Trần Thị Tý, chủ cơ sở sản xuất bánh tiến vua ở đường Lý Nam Đế, phường Kim Long, TP Huế miệt mài với công đoạn làm bánh.

Bình quân mỗi cơ sở làm bánh ở Kim Long sản xuất được từ 7 ngàn đến 10 ngàn bánh/ngày để phục vụ thị trường Tết.

Công đoạn gói giấy màu ngũ sắc không kém phần quan trọng làm nên những chiếc bánh tiến vua bắt mắt.

Ngoài làm bánh tiến vua, nhiều cơ sở bánh truyền thống ở Kim Long còn sản xuất nhiều loại bánh khác để cung ứng ra các chợ đầu mối trên địa bàn.

Sau khi in bánh, những mẻ bánh được cho vào lò sấy trong thời gian 5 giờ đồng hồ làm chín bánh.

Người thợ dùng khuôn đúc bánh nhỏ bằng hộp diêm, trên khuôn có khắc chữ "Thọ" để làm nên những chiếc bánh tiến vua dùng trong ngày Tết cổ truyền của dân tộc.

Sau khi nấu chính, đậu xanh được xay nhuyễn và được người thợ để cho ráo khô nước rồi mới đến công đoạn làm bánh.

Những chiếc bánh tiến vua nhỏ nhắn, xinh xắn được gói cẩn thận trước khi đóng gói và chuyển đến người tiêu dùng.