Đề xuất tăng mạnh thuế khoáng sản

Theo dự thảo Nghị quyết về Biểu mức thuế suất tài nguyên đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến, thuế suất các loại khoáng sản sẽ tăng lên đáng kể. Với mức tăng thuế này, dự kiến nguồn thu ngân sách từ thuế tài nguyên tăng lên khoảng 508,6 tỷ đồng/năm.

Bộ Tài chính cho biết, qua 3 năm thực hiện Nghị quyết số 928/2010/UBTVQH12, về cơ bản các quy định về mức thuế suất thuế tài nguyên đã đạt mục tiêu đề ra. Về số thu ngân sách, số thu thuế tài nguyên qua các năm 2009, 2010, 2011 và 2012 lần lượt là 19.392 tỷ đồng, 26.014 tỷ đồng, 39.299 tỷ đồng và 41.313 tỷ đồng.

Bên cạnh kết quả đạt được như nêu trên, mức thuế suất thuế tài nguyên hiện hành đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế. Đối với nhóm khoáng sản kim loại, kết quả thực hiện sau 3 năm cho thấy cần thiết phải rà soát điều chỉnh lại mức thuế suất đối với một số loại tài nguyên.

Việc tăng thuế, theo Bộ Tài chính là nhằm thực hiện mục tiêu không khuyến khích việc khai thác tài nguyên không tái tạo có giá trị kinh tế lớn, bảo vệ nguồn tài nguyên để phục vụ sản xuất trong nước, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân nơi có khoáng sản được khai thác.

Theo Biểu mức thuế suất thuế tài nguyên thì nhóm khoáng sản kim loại bao gồm 13 loại, với 4 mức thuế suất là 10%, 11%, 12% và 15%. Ban soạn thảo Nghị quyết cho rằng cần điều chỉnh lại mức thuế suất của một số loại khoáng sản cho phù hợp.

Cụ thể, mặt hàng sắt tăng khung thuế suất lên 7-20%, từ mức thuế suất hiện hành là 10%. Nước ta có tổng trữ lượng quặng sắt khoảng 960,6 triệu tấn, trong đó trữ lượng đã thăm dò đạt 760,6 triệu tấn. Sản lượng khai thác các năm gần đây bình quân khoảng 3,5 triệu tấn tinh quặng/năm.

Để góp phần bảo vệ nguồn quặng sắt phục vụ sản xuất trong nước, khuyến khích doanh nghiệp khai thác đầu tư đổi mới dây chuyền công nghệ trong khai thác và chế biến quặng sắt, Bộ Tài chính đề nghị tăng mức thuế suất thuế tài nguyên đối với sắt từ 10% lên 15%.

Với việc tăng mức thuế suất nêu trên, số thu thuế tài nguyên đối với quặng sắt dự kiến khoảng 320,3 tỷ đồng/năm, tăng khoảng 106,8 tỷ đồng. Mặt hàng titan được đề xuất tăng khung thuế suất lên 7-20% từ mức thuế suất hiện hành là 11%.

Hiện việc khai thác và xuất khẩu titan phần lớn là ở dạng thô (quặng ilmenit, rutile tự nhiên và bột Zircon), hiệu quả chưa cao, chủ yếu xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Để đảm bảo phục vụ nhu cầụ trong nước, hạn chế xuất khẩu thô tinh quặng và khuyến khích các doanh nghiệp khai thác đầu tư công nghệ tiên tiến chế biến sâu tinh quặng titan để xuất khẩu, ban soạn thảo đề nghị tăng mức thuế suất thuế tài nguyên đối với titan từ 11% lên 16%.

Theo tính toán, với mức thuế suất hiện hành là 11%, lợi nhuận/1 đơn vị tài nguyên khai thác là 53.532 đồng/tấn. Với mức thuế suất dự kiến tăng lên 16%, lợi nhuận/1 đơn vị tài nguyên khai thác giảm còn 7.266 đồng/tấn. Với việc tăng mức thuế suất nêu trên, số thu thuế tài nguyên dự kiến khoảng 123,8 tỷ đồng/năm, tăng khoảng 38,7 tỷ đồng.

Mặt hàng vàng cũng được đề nghị áp thuế ở mức 9-25%, thuế suất hiện hành là 15%. Tổng trữ lượng vàng nước ta khoảng 154 tấn, trong đó trữ lượng thăm dò chỉ đạt 42,7 tấn.

Theo Bộ Tài chính, công nghệ khai thác, chế biến vàng của các doanh nghiệp trong nước chưa cao, hiệu quả kinh tế đạt thấp, gây lãng phí tài nguyên và phát sinh tác động xấu về môi trường.

Ngoài ra, sản lượng khai thác vàng rất khó quản lý. Do đó, để hạn chế việc khai thác tài nguyên quý hiếm với trữ lượng có hạn, khuyến khích doanh nghiệp thăm dò, khai thác vàng hiệu quả và hạn chế gây ô nhiễm môi trường, đề nghị tăng mức thuế suất thuế tài nguyên đối với vàng từ 15% lên mức kịch trần 25%. Với việc tăng mức thuế suất nêu trên, số thu thuế tài nguyên dự kiến khoảng 348,3 tỷ đồng/năm, tăng khoảng 139,3 tỷ đồng.

Hai mặt hàng đồng và niken được đề xuất tăng lên khung thuế suất 7-25% từ mức thuế suất hiện hành là 10%. Với mức thuế suất hiện hành là 10%, lợi nhuận/1 đơn vị tài nguyên khai thác là 2.484.229 đồng/tấn. Với mức thuế suất dự kiến tăng lên (15%), lợi nhuận/1 đơn vị tài nguyên khai thác giảm còn 848.662 đồng/tấn. Việc tăng mức thuế suất này sẽ giúp số thu thuế tài nguyên từ hai mặt hàng này đạt khoảng 412,3 tỷ đồng/năm, tăng khoảng 137,4 tỷ đồng.

Một số loại khoáng sản khác cũng được điều chỉnh tăng thuế suất. Số thu thuế tài nguyên dự kiến tăng lên khoảng 508,6 tỷ đồng, với giả thiết số thu thuế của các loại tài nguyên khác không thay đổi. Hiệu lực thi hành được đề nghị áp dụng từ ngày 1/1/2014.