Có dấu hiệu lợi ích nhóm, bảo kê cho buôn lậu thuốc lá

Buôn lậu thuốc lá có lợi nhuận khủng lên tới 350%, cao hơn cả buôn ma túy, nhưng tỷ lệ bắt giữ chỉ chiếm 1% trong tổng số lượng thuốc lá lậu nhập vào Việt Nam, nhiều đại biểu cho rằng có dấu hiệu lợi ích nhóm, tham nhũng, thậm chí bảo kê cho tình trạng này.

Ngày 13/11, tại tọa đàm “Vấn nạn buôn lậu thuốc lá – Những vấn đề đặt ra”, các đại biểu đã tập trung phân tích về tình trạng buôn lậu thuốc lá đang diễn ra nghiêm trọng như hiện nay. 

Theo ông Vũ Văn Cương, Chủ tịch Hiệp hội thuốc lá Việt Nam, Việt Nam đang trở thành 1 trong 14 thị trường tiêu thụ thuốc lá lậu hàng đầu Châu Á .Theo số liệu thống kê hàng năm, lượng thuốc lá lậu tràn vào Việt Nam khoảng 1 tỷ bao, làm thất thoát ngân sách nhà nước hơn 10.000 tỷ đồng. Trong khi đó, tỷ lệ bắt giữ của các lực lượng chức năng chỉ chiếm 1% trong tổng lượng thuốc lá lậu.

Hình minh họa

Ông Nguyễn Văn Hiệp, Phó Cục trưởng, Cục Phòng chống ma túy và tội phạm Bộ đội Biên phòng cho biết, năm 2016, lực lượng biên phòng thu giữ được gần 1 triệu bao thuốc lá lậu và năm 2017 là  gần 2,7 triệu bao. Tính đến thời điểm tháng 8.2018 đã là 2 triệu bao. 

“Nói đến con số này cũng để thấy rằng, tình hình buôn lậu chống thuốc lá của chúng ta đang diễn ra rất phức tạp. Với mức lợi nhuận khủng, tội phạm buôn lậu thuốc lá luôn chống lại người thi hành công vụ, dùng mọi biện pháp để vận chuyển, tẩu tán thuốc lá vào Việt Nam”.

Các đại biểu thảo luận tại tọa đàm

Theo các đại biểu, nguyên nhân dẫn đến tình trạng buôn lậu thuốc lá diễn ra ngày càng nghiêm trọng là do mức lợi nhuận khủng của mặt hàng này. Lợi nhuận lên tới hơn 350%, cao hơn cả buôn ma túy. Ngoài ra, các thủ đoạn vận chuyển, buôn bán rất thuốc lá lậu rất tinh vi từ tàu ca nô cao tốc, xuồng, ô tô đến xe máy, vận chuyển lén lút dưới vỏ bọc của các mặt hàng hợp pháp, đủ mọi hình thức. Đặc biệt, ở biên giới Việt Nam  - Campuchia, một bộ phận không nhỏ người dân bị mua chuộc tiếp tay cho việc vận chuyển thuốc lá lậu. 

Theo đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng, ngoài những nguyên nhân trên, không thể nhắc tới trách nhiệm của các cơ quan chức năng. Nhiều đơn vị chưa đánh giá sát sao và quyết liệt trong việc xử lý vấn nạn thuốc lá lậu. 

“Ở một số nơi còn có hiện tượng thờ ơ, lúng túng trong việc chống buôn lậu thuốc lá. Chúng ta cũng không thể không đặt dấu hỏi nghi ngờ về dấu hiệu nhóm lợi ích, về sự bảo kê trong vấn đề này, không ngoại trừ ở đây những lợi ích liên quan đến tham nhũng”, ông Nhưỡng cho hay.   Theo ông Nguyễn Đức Kiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban ngân sách Quốc hội, để phòng chống buôn lậu thuốc lá, Nhà nước phải sử dụng các biện pháp kinh tế, đảm bảo đời sống, công ăn việc làm cho người dân ở khu vực biên giới. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho người dân về tác hại của thuốc lá lậu, không chỉ gây hại về sức khỏe và  tinh thần mà còn làm thất thu ngân sách…

Ông Nguyễn Khánh Quang, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan cho rằng, luật pháp cần tạo điều kiện cho các lực lượng như hải quan, biên phòng được phép điều tra, khởi tố những kẻ đứng đầu đường dây buôn lậu thuốc lá. Xây dựng các cơ chế phối hợp với các quốc gia như Campuchia, Lào… trong công tác phòng chống thuốc lá lậu