Chiêu lừa ngoạn mục của thương lái TQ

Những ngày qua, nhiều ngư dân, nông dân phải dở khóc, dở cười với các chiêu lừa ngoạn mục từ thương lái Trung Quốc. Hàng ngàn người bị quỵt nợ, hàng hóa bí đầu ra…

Hiện hàng trăm hộ dân trồng ớt ở huyện Đại Lộc, Quảng Nam đang chết dở bởi những đầu mối thu mua ớt tươi để bán lại cho thương lái Trung Quốc dừng mua đột ngột. Sau khi thương lái rút lui, ớt tươi rớt giá thê thảm.

Mua tất tần tật

“Cách đây hơn một tháng, mỗi ngày có hàng chục người ra tận cánh đồng Bầu Tròn để thu mua ớt tươi về bán cho đầu nậu Trung Quốc. Lúc đó, 1 kg ớt tươi giá 18.000 đồng nên nông dân chúng tôi rất phấn khởi. Thấy ớt được giá, nhiều nông dân đã đua nhau phá bỏ vườn bầu, khổ qua… để chuyển sang trồng ớt”. Song, bất ngờ thương lái Trung Quốc biến mất khiến hàng chục tấn ớt tươi của người dân không thể bán được. Mới đây, đầu mối cũng dừng mua cả ớt xanh. Không còn cách nào khác, nhiều nông dân đành bán ớt với giá khoảng 8.000 đồng/kg. Nhiều hộ sót của để ớt chín mang về phơi khô”, chị Nguyễn Thị Minh (trú huyện Đại Lộc) ngậm ngùi.

Cũng với chiêu này, thương lái Trung Quốc ùn ùn tràn về Tiền Giang, mua khóm với giá cao ngất ngưỡng, không chỉ mua khóm chín mà mua cả xanh. Theo Sở Công thương Tiền Giang, thương lái Trung Quốc mua thông qua chủ vựa trái cây ở huyện Cái Bè, mỗi ngày 50 - 80 tấn. Hàng được đóng thùng đưa ra Lạng Sơn rồi xuất tươi qua Trung Quốc. Song, chỉ một thời gian, các thương lái không mua khóm ở Tiền Giang nữa mà đến Hậu Giang, Kiên Giang mua khóm. Ông Vu Suổi, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp Thạnh Thắng (TP Vị Thanh, Hậu Giang), cho biết, cách đây hơn một tuần, thương lái có đến khu vực Xáng Cụt (huyện Gò Quao, Kiên Giang) thu mua khóm với giá 4.000 đồng/kg (loại 1 trái/kg trở lên). Ông Suổi cũng cho biết trước đó có một người ở quận Cái Răng (TP.Cần Thơ) gọi điện rủ ông giao hàng cho họ 2- 10 tấn/ngày với giá 3.200 đồng/kg không đòi hỏi gì, chỉ cần khóm 1kg trở lên là được, trong khi ông mua bán cho các công ty gia ổn định chỉ 2.800 đồng/kg.

Người trồng khóm ở Tiền Giang đang khốn khổ vì thương lái Trung Quốc không mua hàng nữa

Trong khi đó, từ năm 2008, thương lái Trung Quốc bắt đầu đến huyện Bình Minh và Bình Tân (Vĩnh Long) để thu mua khoai lang. Năm 2011, người dân tại hai huyện này bắt đầu ồ ạt chuyển đất trồng lúa sang trồng khoai lang tím Nhật để bán cho thương lái Trung Quốc. Cao điểm giá thu mua khoai lang tím Nhật được các thương lái Trung Quốc mua trên 1 triệu đồng/tạ (60 kg), nông dân thu lợi 300 - 400 triệu đồng/ha. Song, việc tiêu thụ hầu như chỉ dựa vào thương lái Trung Quốc và thị trường Trung Quốc. Tính đến cuối tháng 5/2012, toàn tỉnh Vĩnh Long đã xuống giống trên 9.200 ha khoai lang. Hiện khoai lang tím Nhật còn được trồng ở huyện Lấp Vò (Đồng Tháp), huyện Cờ Đỏ (TP.Cần Thơ). Song, giá khoai lang tím Nhật hiện chỉ còn 200.000 - 250.000 đồng/tạ, giảm 4 - 5 lần so với trước khiến nhiều nông dân điêu đứng.

Hết dừa khô, khoai lang, thương lái Trung Quốc chuyển qua mua tôm. Tại Bạc Liêu thương lái Trung Quốc đi thu mua tôm nguyên liệu mà không cần phải đồng đều về kích cỡ. Còn tại Cà Mau hàng chục thương lái tổ chức thu mua cua. Theo tìm hiểu của PV, thời gian qua, tại các địa phương miền Trung như: Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Thừa Thiên - Huế… cũng đều có sự xuất hiện các thương lái người Trung Quốc trực tiếp đi thu mua hải sản như tôm, cua, cá, mực,… của ngư dân địa phương. Sau đó, các thương lái này thuê nhân công tại chỗ sơ chế rồi gom hàng, vận chuyển sang Trung Quốc để tiêu thụ. Hầu hết các thương lái người Trung Quốc đều mua hải sản của ngư dân với giá rất cao so với thương lái địa phương (thường cao hơn 5.000 - 10.000 đồng/kg), nên nhiều ngư dân bán hải sản cho thương lái Trung Quốc. Nhưng chỉ được một thời gian ngắn, hầu hết các thương lái người Trung Quốc này “một đi không trở lại”, khiến cho giá hầu hết các mặt hàng hải sản bị rớt giá, ngư dân lo lắng và nhiều “đầu nậu” người địa phương ôm nợ.

Một đi không trở lại

Thủ đoạn của các thương lái Trung Quốc là núp bóng du lịch để thu mua nông sản. Họ thuê các kho vựa để chứa hàng rồi nhờ thương lái trong nước đi mua nông sản. Tuy nhiên, họ không mở tài khoản thanh toán hay thư tín dụng, nên khi họ bỏ đi, các thương lái trong nước sẽ gánh chịu hậu quả.

Nhiều thương lái, chủ vựa nông sản cho biết lúc đầu thương lái Trung Quốc trả tiền rất đàng hoàng, chi hoa hồng cao… cho thương lái địa phương để tìm được nhiều mối làm ăn. Khi đã quen mặt, họ bắt đầu rút vốn. Trong khi thương lái trong nước phải bỏ tiền mua nông sản, thương lái Trung Quốc lại trả theo hình thức gối đầu, sau đó chậm trả rồi… trốn mất.

Theo ông Võ Văn Theo, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Bình Tân, thương lái Trung Quốc tỏ ra rất khôn khéo. Thời điểm giá khoai lang lên đến hơn 1 triệu đồng/tạ, họ chỉ mua với số lượng vài trăm tấn. Đến khi giá rớt thê thảm họ lại thu mua ồ ạt với số lượng lớn. Không những người trồng khoai lỗ nặng, mà các chủ vựa khoai tại Vĩnh Long còn bị thương lái Trung Quốc quỵt nợ với số tiền hàng tỷ đồng vì không có hợp đồng mua bán. Điều đáng quan tâm, nhiều người đặt câu hỏi, những thương lái Trung Quốc chỉ đến Việt Nam thu mua hàng hóa hay làm nhiều loạn thị trường. Bên cạnh đó, họ còn mục đích gì khác ngoài việc kinh doanh?