Bè cá TQ trên vịnh Cam Ranh: Nhiều sai phạm

Như đã phản ánh, người Trung Quốc sử dụng mặt nước vịnh Cam Ranh (Khánh Hòa) để nuôi tôm, cá. Tiếp tục tìm hiểu về tình trạng này, chúng tôi được biết, lồng bè nuôi cá của người Trung Quốc tại vịnh Cam Ranh đã từng bị cơ quan chức năng xử phạt nhiều lần, nhưng vẫn ngang nhiên tồn tại.

Chiều 31.5, Uỷ ban nhân dân tỉnh Khánh Hoà đã có công văn khẩn yêu cầu Uỷ ban nhân dân thành phố Cam Ranh kiểm tra vấn đề báo nêu (tình trạng người Trung Quốc nuôi cá trên vịnh Cam Ranh) và công tác quản lý người nước ngoài trên địa bàn thành phố. Uỷ ban nhân dân thành phố Cam Ranh phải báo cáo Uỷ ban nhân dân tỉnh trước ngày 8.6.2012. Hiện đang có nhiều đoàn cấp tỉnh Khánh Hoà và thành phố Cam Ranh kiểm tra, xử lý những lồng bè này.

Kẽ hở pháp luật

Ngày 31.5, ông Lê Văn Dũng, phó chánh thanh tra sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hoà cho biết, thanh tra sở vừa phối hợp với cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh kiểm tra các tàu cá hoạt động trên vùng biển Cam Ranh; đồng thời kiểm tra những lồng, bè của người Trung Quốc nuôi trồng thuỷ sản ở vịnh này.

Bước đầu qua kiểm tra một bè nuôi cá của người Trung Quốc tại vịnh Cam Ranh cho thấy, bè này do một người tên Dũng có hộ khẩu tại TP.HCM đứng tên. Khi kiểm tra, trên bè đang có ba người Trung Quốc.

Bè này gồm nhiều bè ghép lại với nhau rất kiên cố, rộng khoảng 500m2 nuôi cá bớp, cá chim...; một số con cá mú cỡ 0,5 – 0,6kg phơi trắng bụng, lở loét và chết. Ngoài ra, đoàn kiểm tra còn phát hiện nhiều sai phạm tại lồng bè này, như một số thức ăn nhãn mác hoàn toàn bằng tiếng Trung mà không có nhãn phụ tiếng Việt.

“Chúng tôi đã mời chủ bè trình diện, xuất trình hồ sơ nguồn gốc, xuất xứ của cá giống cũng như thức ăn. Thế nhưng họ không trả lời được câu hỏi nguồn gốc cá giống từ đâu ra... Do vậy trước mắt, chắc chắn chúng tôi sẽ xử lý sai phạm khi họ sử dụng thức ăn thuỷ sản nhưng lại không có tiếng Việt. Mặt khác, chúng tôi sẽ yêu cầu họ làm rõ, loại thức ăn này có hàm lượng ra sao, Việt Nam có cho phép lưu hành hay không?”, ông Dũng nói.

Cá mú chết trong lồng bè của người Trung Quốc

Cũng theo ông Dũng, đây là lần đầu tiên Khánh Hoà phát hiện thức ăn thuỷ sản không có nhãn phụ. Và việc nuôi cá của người Trung Quốc trên vịnh như vậy có rất nhiều ảnh hưởng. Chẳng hạn, nguồn gốc cá không quản lý được có thể dẫn đến sinh vật ngoại lai vào Việt Nam gây hại, phát tán môi trường, phá vỡ quần thể tự nhiên. Nếu không kiểm soát được dịch bệnh, thì bệnh dịch sẽ ảnh hưởng cả vùng nuôi xung quanh. Tuy nhiên, theo ông Dũng, điều quan quan trọng hơn là “năng lực thực thi pháp luật của chúng ta cần phải đảm bảo và phải được tuân thủ, không thể buông lỏng”.

Một quan chức cho biết, theo quy định nếu doanh nghiệp muốn làm lồng bè thì phải có dự án đầu tư, được giao mặt nước, cùng nhiều vấn đề liên quan đến môi trường. Thực tế tại Khánh Hoà đang cho nhiều doanh nghiệp nước ngoài nuôi thuỷ sản và họ chấp hành các quy định. Riêng tại vịnh Cam Ranh, việc người Trung Quốc núp bóng người Việt để nuôi cá là “một kẽ hở của pháp luật”.

Tiến hành kiểm tra

Theo tìm hiểu của chúng tôi, thanh tra sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn từng kiểm tra nhắc nhở và xử phạt bè nuôi cá của người Trung Quốc. “Chúng tôi biết người Trung Quốc đầu tư nuôi cá tại vịnh Cam Ranh từ lâu, theo tôi cũng 3 – 4 năm nay rồi. Nhưng chúng tôi chỉ là thanh tra thuỷ sản về chuyên ngành, phát hiện họ làm sai thì đã và sẽ bị xử lý. Trong khi đó, gần sát bè cá người Trung Quốc có trạm kiểm soát biên phòng cửa khẩu, đồn biên phòng Cam Ranh, rồi chính quyền địa phương... “Hơn nữa, vùng biển Cam Ranh là vùng nhạy cảm, nên chúng tôi nghĩ công an, biên phòng nắm kỹ tất cả các đối tượng người nước ngoài vào rồi. Thế nên mình nghĩ họ đầu tư nuôi cá ở đó là hợp pháp”, ông Dũng phân bua.

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Sơn, phó chủ tịch UBND thành phố Cam Ranh cho biết thành phố đang tiến hành kiểm tra, khảo sát tất cả các đối tượng nuôi trồng trên vịnh Cam Ranh. Ông Sơn nói: “Nếu người nước ngoài thực hiện nuôi cá tại vịnh thì phải chấp hành đúng các quy định của pháp luật”. Tuy nhiên, phó phòng Kinh tế thành phố Cam Ranh Trần Văn Ớt cho hay năm 2008, thành phố đã xử phạt bè nuôi cá của người Trung Quốc tại đây vì không có giấy phép và yêu cầu họ làm thủ tục, nhưng đến nay vẫn chưa xong, chưa thực hiện. “Lần này chúng tôi sẽ xử lý kiên quyết hơn”, ông Ớt khẳng định.

Như vậy, có thể nói với điều kiện tự nhiên thuận lợi, vịnh Cam Ranh hiện có đến 300ha mặt nước cá mú (nhiều nhất nước) và 15.000 lồng nuôi tôm hùm. Mỗi năm tại đây cung cấp hàng ngàn tấn thuỷ sản cao cấp cho thị trường, tuy nhiên hầu hết đều được các đầu nậu thu mua xuất khẩu tiểu ngạch qua Trung Quốc. Đặc biệt, tình trạng người Trung Quốc “núp bóng” nuôi cá tại một vịnh có vị trí quan trọng này diễn ra từ lâu, nhưng chính quyền vẫn chưa có giải pháp xử lý dứt khoát, hoặc mới dừng lại ở lời hứa “sẽ xử lý”. Bằng chứng cụ thể là ở khu vực lồng bè có người Trung Quốc hoạt động có nhiều lực lượng quản lý nhưng lại lúng túng trong phân cấp xử lý, và không rõ ai là người phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra sự việc đáng tiếc này.