Tay đua F1 2016: Ai mới là “nhà vô địch” thực thụ? (P1)

Một câu hỏi luôn được đặt ra sau mỗi mùa giải F1 đó là: Ai là tay đua có hiệu suất tốt nhất?

Sẽ không có một câu trả lời tuyệt đối cho câu hỏi đầy thách thức này. Bởi vì thành tích trong F1 hiện đại phụ thuộc rất nhiều vào sức mạnh và sự ổn định của chiếc xe, do đó, nếu chỉ nhìn vào điểm số trên bảng xếp hạng tổng hay chỉ xem các chặng đua mà không tính đến các thông số phía sau thì việc đánh giá các tay đua dường như chỉ là phiến diện. 

Xuất sắc chưa chắc đã vô địch

Thường chỉ có hai hoặc ba đội đua có thể thắng danh hiệu vô địch dành cho tay đua mà không hoàn toàn phụ thuộc vào tài năng của tay đua mà họ sở hữu. Năm nay, chắc chắn chỉ có một đó là Mercedes với chiếc xe thống trị tuyệt đối. Tuy vậy, liệu có phải tay đua có hiệu suất tốt nhất năm nay thuộc về Mercedes hay không? Hay liệu chúng ta sẽ được thấy một nhà vô địch thực thụ khác nếu tất cả các xe đua đều mạnh ngang nhau?

Để trả lời câu hỏi này, Tiến sĩ ngành toán ứng dụng, đại học Harvard, Andrew Phillips – người có đam mê mãnh liệt với môn thể thao tốc độ F1, đã dùng kiến thức và chuyên môn về toán học của mình xây dựng nên mô hình đánh giá và xếp hạng tay đua dựa trên khái niệm “điểm trên chặng đua được tính”.

Một “chặng đua được tính” được định nghĩa bởi Tiến sĩ Andrew Phillips đó là chặng đua mà tay đua không bị DNF (did not finish – không hoàn thành chặng đua) vì lỗi không phải do bản thân tay đua đó gây ra (ví dụ: lỗi kỹ thuật). Loại trừ những chặng đua mà tay đua bị DNF bởi lỗi không phải do họ gây ra giúp mô hình đánh giá chính xác hơn nhờ vào việc loại bỏ yếu tố may rủi và mô hình này của Tiến sĩ Andrew Phillips là mô hình duy nhất hiện nay áp dụng phương pháp này.

Mô hình cũng sử dụng hệ thống điểm mở rộng để có thể cho điểm xếp hạng đối với các tay đua về đích ngoài top 10.

Xếp hạng tay đua mùa giải 2016

Hiệu suất của tay đua được định lượng bởi “điểm số mỗi chặng đua đã được điều chỉnh” (adjusted points per race – ppr) với mức tối đa là 10 điểm, điểm số này theo mô hình sẽ là điểm số đánh giá hiệu suất của mỗi tay đua trong trường hợp họ có cùng một chiếc xe đua như nhau. Nói cách khác, đây là mô hình dự đoán hiệu suất của tay đua sau khi tính đến cả yếu tố chênh lệch hiệu suất của chiếc xe đua.

Với mỗi tay đua, Andrew thiết lập một biểu đồ thành tích của tay đua đó so với đồng đội ở phân hạng (loại trừ những trường hợp tay đua không thể thiết lập vòng chạy do vấn đề kỹ thuật), đua (loại trừ những chặng đua không được tính như DNF do lỗi kỹ thuật, lỗi cơ khí) và điểm.

Tay đua Stoffel Vandoorne không được xếp hạng bởi vì theo mô hình của Andrew, mỗi tay đua phải tham gia ít nhất 3 chặng đua được tính thì việc đánh giá mới chính xác.

Ở phần đầu tiên, xin được gửi đến độc giả đánh giá và xếp hạng của 5 tay đua đầu tiên (từ thấp đến cao).

23. Esteban Gutierrez (2.53 điểm)

Gutierrez được trao cơ hội thứ 3 ở F1, về cơ bản, bởi vì đội đua Haas muốn một tay đua có kinh nghiệm, cộng thêm với mối quan hệ gần gũi với Ferrari cũng như tỷ phú Carlos Slim. Ở mùa giả 2014, Gutierrez cũng bị đánh giá rất tệ bởi chính mô hình này, nguyên nhân là do anh bị đồng đội ở Sauber là Sutil qua mặt.

Năm nay, về mặt điểm số, Gutierrez thua đồng đội Grosjean đến 29 điểm, Grosjean được xếp vào nhóm giữa năm nay. Tuy nhiên, dường như kết quả đánh giá này hơi khắc khe với Gutierrez khi biết rằng hiệu suất của chiếc xe đua Haas thay đổi thất thường giữa các chặng đua liên tiếp.

Trong suốt mùa giải, Gutierrez có tỷ số đối đầu khi đua với Grosjean là 7-7, nhưng ở những chặng đua khi mà chiếc xe của Haas có khả năng giành điểm thì anh thường gặp phải vấn đề, bao gồm vấn đề cơ khí ở chặng đua Bahrain và Mỹ.

Dù sao đi nữa, Gutierrez cũng có phần trách nhiệm đối với vận may của mình khi gây ra va chạm khiến chặng đua của anh ở Nga “đi tong”, gây va chạm với Alonso ở chặng đua Australia khi chuyển làn trong khu vực phanh, và xuất phát rất tệ ở chặng Áo. Haas có lý do để thay thế Gutierrez bằng một tay đua khác ở mùa giải 2017, vì vậy Gutierrez giờ đây phải tìm cho mình một vị trí đua chính thức tại Sauber hoặc Manor.