(Tin thể thao, Tin tennis) Lịch sử sẽ nhớ mãi Daniil Medvedev không chỉ là kẻ phá huỷ giấc mơ của Novak Djokovic mà còn ghi nhận tên tuổi, vị thế của anh với một kiểu tennis và tính cách dị thường.
Daniil Medvedev và Novak Djokovic ngoài một vài điểm chung như cùng thương hiệu trang phục “cá sấu”, hay cùng định cư ở thiên đường thuế Monaco, còn lại họ là hai thực thể tennis đối lập.
Djokovic hiện thân cho sự hoàn mỹ về kỹ thuật toát lên từ một thân hình chuẩn mực cho tennis, cao 1m88. Medvedev lại có bộ kỹ thuật dị thường trên nền tảng chiều cao được cho là quá khổ với tennis (1m98) và thân hình mảnh khảnh như một cây tre.
Djokovic bước vào trận chung kết với mái tóc gọn ghẽ như mọi hôm, chứ chẳng phải vì anh chuẩn bị cho buổi tối được hàng triệu người chờ đợi anh sẽ nâng chiếc cúp Grand Slam danh giá thứ 21, hoàn tất “Calender Slam”, điều chưa từng có tay vợt nam nào làm được trong 52 năm qua.
Medvedev với mái tóc rối và bộ râu lởm chởm như thể anh là gã Di-gan du mục lạc vào thánh đường của tennis, nơi hơn hai vạn người ngồi kín sân Arthur Ashe, gồm cả những tầng lớp tinh hoa tài phiệt phố Wall hay minh tinh màn bạc và ngôi sao đủ môn thể thao.
Medvedev với mái tóc rối và bộ râu lởm chởm như thể anh là gã Di-gan du mục lạc vào thánh đường của tennis, nơi hơn hai vạn người ngồi kín sân Arthur Ashe, gồm cả những tầng lớp tinh hoa tài phiệt phố Wall hay minh tinh màn bạc và ngôi sao đủ môn thể thao.
Bản thân Medvedev cũng chẳng thể tìm ra mình giống ai đó trong thế giới tennis, chắc khó có ai trong tương lai giống anh, trừ một công thức lật đổ Djokovic đã từng được Murray làm – điều chúng ta sẽ bàn ở cuối bài.
Medvedev thậm chí từng phải tự lý giải thế này: "Nếu ai đó thích cú quả của tôi, có lẽ họ chỉ là dân phong trào, chẳng học hành tennis cho tử tế mà vội xỏ giày vác vợt".
Mới đầu năm nay, gặp Djokovic ở chung kết Úc mở rộng, Medvedev bị “luộc” dễ dàng sau 3 set, dù tay vợt người Nga đã từng có kinh nghiệm đối đầu với số 1 thế giới, từng có bài học khi chơi những trận đấu lớn (chung kết US Open 2019), hay vừa mới giành một danh hiệu đỉnh cao (ATP Finals 2020).
Mới hai ngày trước, Djokovic còn hạ gọn tay vợt chuẩn mực hơn, toàn diện hơn về kỹ thuật ngoại trừ điểm yếu tâm lý, là Alexander Zverev, người đã hạ Djokovic trên con đường giành huy chương vàng Olympic ở Tokyo mới đây.
Còn US Open này đáng lẽ là lịch sử với anh. Djokovic vào chung kết theo đúng công thức thuần phục công chúng, làm cho các chiến thắng của anh trở nên huyền bí và đẳng cấp hơn: Cứ thua set 1, rồi lại thắng 3 set liền sau đó, vì Djokvic ở Grand Slam khác lắm. Và Djokovic đối đầu với các tay vợt thế hệ mới nổi gần đây áp đảo lắm.
Sự thật quả như thế. Djokovic chưa từng thua tay vợt sinh sau năm từ 1996 trở lại đây ở đấu trường Grand Slam.
Những tay vợt nay 25 hay 23 tuổi được đặt chung trong một khái niệm “Thế hệ kế cận” (Next Gen), từ Karen Khachanov, Stefanos Tsitsipas, Alexander Zverev cho tới Denis Shapovalov, Matteo Berrettini hay Daniil Medvedev đã thua cả 12 trận đấu với Djokovic ở đấu trường có thể thức thi đấu 5 set thắng 3 này.
Nhưng Medvedev rõ ràng là tay vợt có khả năng đánh bại Djokovic nhất. Vì hiệu số đối đầu trong quá khứ nếu tính đủ mọi cấp độ là 3-5, tốt nhất trong số “Next Gen”.
Medvedev trong một ngày phong độ cực cao sẽ phát huy được những điểm mạnh dị thường của mình và khắc chế được khá nhiều vũ khí sở trường của Djokovic.
Đ
ó đầu tiên phải là cú trái. Djokovic mấy năm qua hay muốn đấu trái với Federer, thậm chí sẵn sàng chờ Nadal đánh thuận tay (tay chiêu) chéo sân để dùng trái tay đôi công. Nhưng việc đánh trái nhiều hơn ở chung kết US Open 2021 (57% là trái, 43% là phải) là vì Medevev đã chủ động lựa chọn như thế.
Kể từ năm 2012 thua Murray trong trận chung kết cũng tại US Open, Djokovic mới lại gặp một người có khả năng áp đặt trái tay, dùng nó để tiếp cận với trận đấu.
Trái tay của Medvedev ít xoáy nhất thế giới, mặt vợt cũng chẳng vuông, nó cũng thường xuyên có đường vợt dẫn theo bóng kỳ dị (follow thru), nhưng biến hoá, lúc đầy tốc độ, lúc lại chỉ có điểm rơi.
Cú trái tay đó không cho Djokovic được thực hiện những cú đánh bóng nhú, không có đất để phô diễn thường xuyên những quả trái tay đè bóng ở độ cao từ ngang hông tới ngực.
Djokovic thời gian qua cũng đã hoàn thiện cú trái moi bóng từ dưới lên để đương đầu với các đối thủ hay dùng quả cắt bóng, nhưng với quả trái tay bóng bạt của Medevev trên mặt sân cứng ở Mỹ thì nó chưa đủ.
Djokovic thường xuyên phải hạ thấp đầu gối kéo bóng trở lại để rồi tự đánh hỏng khá nhiều, lên tới 35 lỗi (không bao gồm 3 lỗi kép), dù cho anh không hề chơi mạo hiểm hay cẩu thả trong các đường bóng.
Medvedev ngày mới xuất hiện trên Tour cách nay 4 năm đã cho thấy ưu điểm của cú trái, thậm chí được cho là trái mạnh hơn phải (như Murray).
Cú trái đó được Medvedev hoàn thiện, không chỉ chơi thứ tennis phần trăm chéo sân mà còn đánh dọc dây biến hoá.
Từ chỗ chơi “một càng” rõ rệt như thế, Medvedev mài sắc cú thuận tay, và dùng nó một cách hiệu quả để dứt điểm các đường bóng, 11 điểm trực tiếp từ các cú thuận tay (trái tay chỉ là 5).
Nhưng ngay cả cú thuận tay của Medvedev cũng dị thường vô cùng, chỉ bằng hai cách, một là hạ đầu vợt moi bóng lên, không phải cú thuận tay topspin kinh điển, hai là bạt bóng gần như chẳng có mấy vòng xoáy khi cần phải công.
N
hưng cái hay nhất của Medvedev đến từ cách phát huy quả giao bóng và lựa chọn cách trả giao bóng để hoá giải sức mạnh của Djokovic.
Medvedev giao bóng trong set 1 hay tới mức ăn 3/5 game cầm giao bóng của mình mà Djokovic hoặc không giành được điểm nào, hoặc chỉ 1 điểm.
Diễn biến của set 1 cứ như thể Medvedev là tay vợt vĩ đại đấu với một ai đó vậy: Thắng game giao bóng tốc hành, rồi cạnh tranh từng đường bóng, từng điểm số khi đối thủ giao bóng. Djokovic chỉ giành được 3 điểm khi trả giao bóng cả set 1 trong khi Medvedev giành 11.
Cũng đã từng có nhiều tay vợt đứng lùi sâu để trả giao bóng của Djokovic. Nhưng Medvedev làm tốt hơn tất cả.
Medvedev đứng lùi sâu 5-6m sau baseline kể cả khi trả giao bóng 2 khiến cho những cú giao bóng vào góc chữ T của Djokovic đánh mất đi độ sát thương vốn có.
Djokovic giao bóng 22 lần vào góc chữ T, và 27 lần xé ra mang khi giao bóng 1. Tỉ lệ này của Medvedev là 27 và 19.
Khi giao bóng 1 đã bối rối, Djokovic trở nên thận trọng hơn bao giờ hết khi giao bóng 2. Anh có 21 lần giao vào giữa ô (nhưng không có cú “body serve”) so với 18 lần giao ra 2 góc.
Bị ép giao bóng 1 chủ yếu xé ra mang nên các cú giao bóng của Djokovic không còn đủ bất ngờ nữa. Medvedev với một trạng thái thể lực hoàn hảo, tâm lý chủ động, trả giao bóng cực nặng và sâu khiến cho Djokovic ít khi tấn công ngay từ những lần chạm vợt đầu tiên.
Đánh giá được sức mạnh, sự tiến bộ của Medvedev ở cuối sân nên Djokovic đã nhập cuộc với một chiến thuật không mấy khi áp dụng: Lên lưới. Djokovic thậm chí còn thường xuyên “serve & volley” nếu như anh thực hiện được những cú giao bóng ra mang đủ chất lượng (6 lần).
Sự lựa chọn lối chơi sở đoản này đã dẫn đến một màn trình diễn thất vọng trong trận đấu đáng ra Djokovic phải chơi hay nhất, thăng hoa nhất khi phần đông chờ đợi anh sẽ tạo dựng một cột mốc lịch sử.
Tỉ lệ ăn điểm trên lưới của Djokovic trong set 1 là 8/9, rồi giảm dần tới tỉ lệ tương đương với “tự sát” ở 2 set sau: 10/16 và 13/22.
Nghiệt ngã hơn nữa, hầu hết những điểm số bản lề trong set 2 và set 3 khi Djokovic lên lưới anh đều mất điểm. Đối diện gần với thất bại và sức ép nặng nề nên bắt đầu nôn nóng, Djokovic càng tràn lưới vội hơn. Game bị bẻ trong set 2 là từ cú tràn lưới bị Medvedev bắn thẳng vào chân cực nặng.
Kịch bản thua set đầu tiên rồi lội ngược dòng, “huỷ diệt” đối thủ rất quen thuộc thời gian qua thật tiếc không thể tái hiện. Đánh mất 5 cơ hội bẻ game trong set 2 dẫn tới sự sụp đổ chóng vánh của Nole trong phần còn lại của trận đấu.
S
ự cổ vũ của hầu hết hơn 2 vạn khán giả Djokovic lần đầu tiên được nếm trải trong 9 trận chung kết ở US Open anh góp mặt cũng không thể nào xoay chuyển cục diện.
Medvedev vốn dĩ đã trưởng thành trong sự phản đối, thậm chí thù địch của khán giả. Năm 2019, Medvedev bị la ó từ vòng 3 cho tới chung kết ở giải đấu này vì anh giơ ngón tay thối về phía khán đài, vì đã phát biểu khiêu khích rằng “mọi người cứ la ó, tôi càng mạnh mẽ và chiến thắng”.
Ngay khi còn là một tay vợt trẻ, việc bắt đầu cầm vợt muộn và sự ương ngạnh thích chơi theo cách của mình đã khiến cho Medvedev bị đánh giá thấp hơn rất nhiều so với đàn em Andrey Rublev về sự toàn diện trong cú quả, thiếu chuẩn mực trong đường nét kỹ thuật.
Nhưng Medvedev biết, chỉ với một thứ vũ khí thôi nếu biết sử dụng khôn khéo, và khát vọng tiến bộ theo thời gian, cánh cửa thành công vẫn rộng mở.
Lịch sử cũng đã chứng minh một tay vợt chỉ mạnh ở cú thuận tay chưa chắc đến với thành công nhanh như người lấy cú trái tay làm nền tảng, nếu kiên địch và biết toả sáng trước đúng đối thủ, đúng thời điểm. 2012 là câu chuyện của Murray, 2021 thuộc về Medvedev, trước cùng một trong những tay vợt xuất sắc nhất mọi thời đại như Djokovic.
Thế nên, dù Medvedev đang hoàn thiện, đang mong muốn xây dựng hình ảnh để tìm kiếm tài trợ nhiều hơn con số 4,5 triệu USD/năm hiện tại, anh vẫn giữ cái góc cạnh của riêng mình, dù nó rất dị thường.
Ăn mừng chức vô địch Grand Slam đầu tiên của sự nghiệp, trở thành kẻ ngáng đường đáng nhớ nhất lịch sử với bộ dạng của một con cá chết có lẽ cũng chỉ có Medvedev!
Content: Phạm Tấn
Media: Đăng Đức
