Khi Federer muốn học hỏi

Một Federer huyền thoại đang học các huyền thoại cách anh một thế hệ với khát vọng vô địch Grand Slam thứ 18.

Hình mẫu Agassi

Kể từ tấm bé tới khi đã thành tài, Federer chỉ ngưỡng mộ Sampras và Edberg. Nhưng lúc này, người anh cần phải học là Agassi.

Agassi, người duy nhất trong bốn mươi năm qua vô địch Grand Slam ở tuổi 33, ngang bằng với tuổi của Federer bây giờ.

Agassi (sinh năm 1970), vô địch Australian Open 2003 khi tennis thế giới bắt đầu sản sinh ra một thế hệ các tài năng xuất sắc (Hewitt, Federer, Roddick, Nalbadian…), và tennis bắt đầu đòi hỏi nhiều thể lực hơn.

Nói cách khác, cách Agassi giải quyết các vấn đề về thể lực, thích ứng với cuộc chơi về mặt chiến thuật khiến cho tầm mức huyền thoại của tay vợt người Mỹ có vẻ lớn hơn nhiều so với những người cùng giành được tổng số 8 danh hiệu Grand Slam trong cả sự nghiệp (Lendl và Connors). 

Cái cách Agassi bước vào trong sân, cắt ngắn quãng đường di chuyển của bóng mỗi khi anh trả giao bóng là phương thức mẫu mực nhất để thi triển lối đánh tấn công, chơi ôm sân một cách chủ động cả khi đối phương cầm giao bóng.

Federer trên thực tế đã và đang chọn vị trí và di chuyển theo phong cách ấy. Ở trận đấu đầu tiên của anh tại Dubai 2014 trước Benjamin Becker, nhờ nó mà Federer mới có thể đứng trong sân để tấn công. Đỉnh cao của nó là set 1, với tỉ lệ 52% các cú đánh được thực hiện ở trong sân.

Nên nhớ, Federer đạt được tỉ lệ ấy khi anh không chơi giao bóng lên lưới mà về cơ bản vẫn đứng ở cuối sân, rồi mới tiến lên lưới khi có cơ hội.

Tỉ lệ này cao hơn khoảng 15-20% so với tỉ lệ trung bình trong những trận đấu trước đây của Federer trước các đối thủ khác nhau.

Tất nhiên, Becker không phải là đối thủ xứng tầm, không tạo ra những khó khăn đủ để thách thức, nhưng đó là dấu hiệu của sự xác quyết từ Federer, rằng con đường duy nhất với anh chỉ có thể là tấn công. 

Cũng có thể thấy một bằng chứng nữa của sự xác quyết ở trên, đó là cách Federer chỉ lùi lại tối đa 2m, hoặc vẫn đứng bám vạch baseline trong các tình huống phòng ngự, dù cho nhiều tình huống Becker ở vị trí cực tốt để tấn công và có những cú đánh rất nặng.

Edberg cũng không có ý định điều chỉnh kỹ thuật cho một Federer đã hoàn hảo mọi kỹ năng

Kế hoạch của Edberg

Đó có thể là hai trong số “vài điều chỉnh nhỏ” (lời của Edberg) muốn thực hiện với Federer.

Edberg, một tay vợt mẫu mực của lối chơi lên lưới (giành 6 Grand Slam), đã gác vợt từ năm 1993, không còn dính líu tới tennis chuyên nghiệp trong hai mươi năm, đã từng có thời gian chuyển sang làm nghề môi giới bất động sản, nhưng rất hiểu rằng, không thể nắn Federer theo phong cách giao bóng lên lưới.

Edberg cũng không có ý định điều chỉnh kỹ thuật cho một Federer đã hoàn hảo mọi kỹ năng (ông cũng khẳng định như vậy).

Có ba điểm Edberg cho biết ông muốn Federer phải khắc phục, đó là cách di chuyển trên sân (việc bước vào sân để đánh bóng như phân tích ở trên), là ý đồ của các cú đánh, và là đa dạng hoá chiến thuật.

Ở Australian Open, Federer đã thực hiện các cú đánh để dồn ép đối thủ cho tới trước khi anh đụng phải Nadal. Thực ra, Federer cũng đã chơi cực tốt trong set  1 với Nadal rồi mới bị vượt qua dễ dàng hơn trong set hai và ba.

Nhưng nhược điểm lớn nhất của Federer ở đây là ý đồ dễ bị phán đoán, đặc biệt là cú trái tay.

Trước Becker ở Dubai, Federer cho thấy điều đó rõ hơn, chủ động tấn công ngay từ những cú đánh đầu tiên.  Chỉ tiếc là Becker không dồn trái được Federer, nên những cải thiện tiếp theo chưa được kiểm chứng.  

Và điểm thứ ba, về sự đa dạng lối đánh, Federer vốn dĩ đã là số 1. Không có ai hiện thời có thể áp dụng các chiến thuật khác nhau nhuần nhuyễn hơn anh từ việc đứng ở cuối sân, cắt bóng tràn lưới… Vấn đề còn lại chỉ là tâm lý và thể lực để anh có thể thực hiện chính xác trước những ngôi sao hàng đầu.

Edberg nhìn thấy thuận lợi từ việc Federer đã hoàn toàn bình phục chấn thương, điều sẽ giúp anh nuốt được khối lượng tập luyện cần thiết, trong khi ông cho rằng kết quả tồi tệ trong phần lớn mùa giải 2013 là do chấn thương lưng đã tác động tiêu cực tới quá trình tập luyện của Federer.

Khát vọng

Stenfan Edberg nói, Federer còn cầm vợt ra sân ngày nào còn tốt cho tennis ngày ấy. Edberg  nói không sai, nhất là khi ông trực tiếp được thấy trạng thái cảm xúc của các fan hâm mộ dành cho Federer ở những nơi họ đi qua.

Nhưng có một điều chắc chắn, việc Federer vẫn thi đấu không phải vì các fan của anh. Mà nó là vì chính anh, và có thể tin rằng nó là khát vọng chinh phục những đỉnh cao thể thao thuần tuý, dù cho Federer chưa bao giờ xem nhẹ việc làm tăng khối tài sản hiện đã là lớn nhất trong thế giới tennis của mình (chỉ riêng tiền thưởng đã xấp xỉ 80 triệu USD).

Một người bình thường có thể cho rằng khát vọng không phải là một trong các yếu tố quyết định. Nhưng với những người đã trải qua hoàn cảnh tương tự như Sampras, thì việc chứng kiến một Federer quyết chí lại dễ tạo niềm tin.

Sampras không khách sáo, vì huyền thoại Mỹ đã thẳng thắn rằng, Nadal giờ đây ở cửa trên rõ rệt so với Federer.

Sampras tin, khát vọng sẽ giúp Federer duy trì được đẳng cấp và cải thiện được phong độ cho tới khi may mắn mỉm cười.

Federer đã chiến thắng Wimbledon 2012 theo cách như thế, khi Nadal “rụng” từ sớm, rồi gặp Djokovic trong thời điểm tay vợt người Serbia no nê chiến thắng và bắt đầu chu kỳ đi xuống, còn Murray chưa bao giờ cho thấy sự vượt trội so với anh.

Federer vẫn còn nguyên khát khao chinh phục

Năm nay hoặc không bao giờ?

“Federer có thể chơi từ hai tới bốn mùa nữa ở phong độ cao”, Sampras nói thế.

“Kế hoạch của chúng tôi là tiếp tục cải thiện cho Federer để anh ấy có thể giành được thêm một Grand Slam nữa trong năm nay hoặc năm sau”, Edberg chia sẻ.

Lần này có thể Sampras đã ngoại giao. Và Edberg có thể muốn giảm bớt sự kỳ vọng để không phải nhận nhiều sức ép.

Trong khi không ai dám chắc tiếp một năm trắng tay nữa sẽ tác động tiêu cực tới Federer như thế nào thì có vài điều không thể phủ nhận là thể lực của Federer sẽ suy giảm qua từng năm, trong khi các đối thủ mới sẽ ngày một nhiều còn bộ ba Murray, Djokovic và Nadal vẫn chưa qua độ tuổi chín nhất của sự nghiệp.

Sự kết hợp của Edberg với Federer nếu có mang lại điều kỳ diệu thì chỉ có thể là năm nay, hoặc không bao giờ!