Ai đánh bại được Djokovic trên sân đất nện?

Để đánh bại Djokovic trên sân đất nện rất khó nhưng không phải không thể.

Nhìn lại Djokovic vô địch Miami Open 2016:

Dù cho chưa thể lên ngôi ở Roland Garros và năm nay cũng chưa tham dự một giải đất nện nào nhưng vị trí số 1 trên sân đất nện của Djokovic là điều không thể phủ nhận.

Nó được thể hiện ở việc trong vòng một năm qua Djokovic tham dự ba giải thì vô địch hai Masters và một lần còn lại vào chung kết (Roland Garros, thua Wawrinka).

Wawrinka đánh bại Djokovic ở chung kết Roland Garros 2015

Và nó còn căn cứ trên việc Djokovic trong vòng ba năm qua giành ít nhất một danh hiệu Masters 1000 trên mặt sân màu đỏ này và tồi tệ nhất ở Roland Garros cũng vào tới bán kết (năm 2013) còn hai năm gần đây đều vào tới chung kết (năm 2014 thua Nadal).

Tỉ lệ thắng/thua trên sân đất nện trong vòng một năm qua của Djokovic là 16-1. Trong số đó có bảy trận thắng trước các đối thủ nằm trong Top 10 và nếu tính cả những người từng ở trong Top 10 thì là chín.

Không ai đạt hiệu suất cao như thế dù cho họ tham dự các giải đất nện thường xuyên hay không. 

Andy Murray có hiệu suất thắng/bại cao thứ hai 17/2 sau khi tham dự bốn giải đều diễn ra ở mùa trước và giành một Masters (tại Madrid).

Trong Top 10 các tay vợt có tỉ lệ thắng/thua cao nhất thì chỉ có Nadal và Cuevas thi đấu từ 30 trận trở lên, nhưng Nadal có 23 trận thắng và bảy trận thua còn Cuevas có tỉ lệ là 22-8.

Một người dành nhiều danh hiệu đất nện nhất trong năm nay là Dominic Thiem, hai giải qua ba lần tham dự có tỉ lệ thắng thua trên sân đất nện trong vòng 52 tuần qua là 28-9.

Djokovic đã đạt tới cảnh giới hoàn hảo và khả năng biến ứng để thích nghi với các điều kiện khác nhau (chứ không chỉ đối thủ) nên không còn bị giới hạn bởi yếu tố mặt sân.

Nó thể hiện qua việc các chỉ số và hiệu quả của Djokovic khi thi đấu trên mặt sân đất nện và sân cứng là gần như không thay đổi nếu không muốn nói rằng hầu hết các thông số trên sân đất nện còn tốt hơn (xem bảng).

Các chỉ số quan trọng nhất như điểm ăn khi giao bóng trên sân đất nện là 69,9% thì sân cứng là 68,8%. Nó chi phối tới khả năng giữ game cầm giao bóng và qua đó tỉ lệ giữa đất nện và sân cứng lần lượt là 90,7 và 86,1%.

Chỉ có một chỉ số giảm đi là tỉ lệ giành Ace 5,1% - 7,1%, nhưng kể cả những chuyên gia giao bóng cũng ở một tình trạng tương tự khi mặt sân đất nện làm giảm tốc độ bóng đi đáng kể.

Nhưng Djokovic còn vi diệu ở chỗ, trên sân đất nện mà vẫn đánh nhanh – thắng nhanh tốt hơn trên mặt sân cứng, vì số điểm trung bình phải đánh trên sân đất nện chỉ là 5,9% còn sân cứng 7,4%. Và anh cũng mất ít điểm hơn khi đấu trên sân đất nện, 1,8% so với 2,3%.

Và cần phải lưu ý thêm một thực tế nữa: Các chỉ số từ đất nện của Djokovic là rút tỉa sau những cuộc đối đầu mà đối thủ đa phần nằm trong Top 20, vì anh chỉ tham dự các giải Masters 1000 trở lên. Còn ở sân cứng, khi tham dự các giải ATP 250 và ATP 500 thì Djokovic gặp cả những tay vợt ít tiếng tăm.

Nhưng, liệu có phải không có chút cơ hội nào để các tay vợt còn lại quật ngã được Djokovic trên sân đất nện dù cho đất nện thì khó tạo bất ngờ hơn so với mặt sân cứng và sân cỏ?

Sân cỏ đôi khi cần kỹ năng giao bóng và trong một ngày may mắn thì điều gì cũng có thể xảy ra nhưng ở sân đất nện thì chỉ giao bóng thôi là không đủ mà sự bền bỉ và xây dựng đường bóng, chiến thuật là đặc biệt quan trọng.

Nếu đánh giá dựa trên những hiện tượng xảy ra trong quá khứ thì có, và bất ngờ ở đây không phải do mặt sân hay Djokovic suy yếu mà nó là chuyện của tennis thế giới có những chuyên gia đất nện hoặc ở mức thấp hơn, họ có những kỹ năng mà chỉ có sân đất nện mới phô diễn được tốt nhất.

Roland Garros là mục tiêu lớn nhất của Djokovic trong năm nay

Stan Wawrinka – Mối đe doạ lớn nhất

Người duy nhất đánh bại được Djokovic trên sân đất nện trong vòng một năm qua là Wawrinka và chiến thắng ấy mang lại cho tay vợt người Thuỵ Sĩ danh hiệu Roland Garros – Grand Slam thứ hai trong sự nghiệp.

Wawrinka thực sự phù hợp với sân đất nện. Lối đánh tấn công uy lực ấy cần bóng chậm để ra đòn trong khi tấn công trên sân cứng lại cần sự linh hoạt.

Chúng ta đang thấy một Wawrinka khá tệ ở các giải gần đây, nhưng Wawrinka ở giai đoạn trước thềm Roland Garros năm ngoái còn tệ hơn nữa: Thảm bại ở tất cả các giải sân cứng Bắc Mĩ, thua chóng vánh ở các giải đất nện Monte Carlo và Madrid Masters (đều vòng 3), thua Federer ở bán kết Rome Masters.

Wawrinka rõ ràng ở các giải lớn có diện mạo khác, và đôi khi gặp các tay vợt lớn thì động lực cũng làm anh mạnh mẽ hơn và những lần đối đầu với Djokovic thì Wawrinka đều chơi hay hơn bình thường.

Murray – Vũ khí là thể lực

Murray đã tiến bộ vượt bậc trên sân đất nện kể từ năm ngoái. Vô địch Madrid Masters khi thắng Nadal và buộc Djokovic vào set năm ở bán kết Roland Garros là một sự lột xác ngoạn mục.

Nhưng đó là một bất ngờ hợp lý vì Murray có những kỹ năng không hoàn chỉnh chỉ trên sân đất nện mới không bị “lộ” rõ như cú giao bóng hai và khả năng tự dứt điểm một loạt bóng giằng co. Và Murray mặc dù lớn lên ở Scotland và Anh, nơi không có sân đất nện nhưng lại có hai năm tập luyện ở Tây Ban Nha, thiên đường sân đất nện, khi còn chưa lên chuyên nghiệp.

Ưu điểm về thể lực, đặc biệt bền bỉ, di chuyển đổi hướng tốt cũng là một sự phù hợp khác với sân đất nện.

Murray không có sức mạnh về tâm lý như Wawrinka nhưng khi chơi trên sân đất nện, ở thế không có gì để mất thì Murray lại không đến mức quá tệ và có thể là một nhân tố đáng gờm.

Nadal – Sự nghỉ ngơi sẽ giúp Nadal

Việc bị loại sớm ở Miami có ý nghĩa thế nào với Nadal? Nó giúp cho tay vợt này có quãng thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng hơn cho mùa sân đất nện. Nadal đã mắc sai lầm đáng kể khi chuẩn bị cho mùa giải 2016 bằng việc tham dự hàng loạt giải đấu, kể cả biểu diễn ở Champions Series. Trong khi trước kia, Nadal thường dành thời gian đó cho việc tập thể lực.

Cũng cần nói thêm là trong những giai đoạn khó khăn, nhiều hồ nghi nhất thì HLV và là chú của Nadal, ông Toni luôn đặt ra một cái đích để hướng tới nếu không muốn nói để tạm xoa dịu những thất vọng, là Nadal sẽ trở lại thực sự ở đất nện 2016.

Vẫn luôn có những giải đất nện ngay sau Australian Open ở Nam Mĩ và Nadal thất bại cả hai giải trước Cuevas và Thiem, nhưng nếu nói tới mùa đất nện thì phải là ba giải Masters, thêm Barcelona ATP 500 và quan trọng nhất Roland Garros.

Nhưng để đánh bại được Djokovic thì Nadal cần nhiều hơn sự quyết tâm vì giữa hai tay vợt khoảng cách đã khá rõ ràng.

Federer cũng từng đánh bại Djokovic ở bán kết Roland Garros 2011

Federer cũng có hy vọng

Ở Monte Carlo, Federer về lý thuyết sẽ là người đầu tiên trong số những ứng viên có thể đánh bại được Djokovic khi cả hai có thể gặp nhau tại bán kết.

Federer cho tới lúc này là người duy nhất có thể thắng được Djokovic ở các giải Masters trong thời gian gần đây, dù cho nó còn có thể xuất phát từ thực tế là đôi khi Djokovic còn chọn giải để bung sức.

Từ năm 2014 tới nay Federer từng gặp Djokovic hai lần trên sân đất nện, Federer thắng ở bán kết Monte Carlo năm 2014 và thua ở bán kết Rome Masters 2015.

Đó là kết quả dựa trên thực tế rằng Federer thực sự hoàn hảo và việc anh gặp khó trên sân đất nện thời đỉnh cao là bởi Nadal lúc ấy là Vua đất nện.

Vấn đề của Federer hay hy vọng của anh lớn hay nhỏ phụ thuộc vào tình trạng đầu gối sau ca phẫu thuật mới đây.

Không có nhiều cơ hội cho phần còn lại

Tennis thế giới thời gian qua chứng kiến sự trỗi dậy của nhiều tay vợt trẻ hoặc vừa bước qua giai đoạn tuổi trẻ như Thiem, Coric, Kyrgios, Nishikori, Raonic.

Nhưng tất cả trong số nói trên đều không có nhiều hy vọng để thắng Djokovic bởi thực tế đã chứng minh (Thiem, Nishikori, Raonic đều thua) rất sâu, giống như những gì mà Berdych, Ferrer đều chịu chung số phận khi gặp Djokovic thời gian qua.

Hiệu số sân đất nện và sân cứng của Djokovic khi trả giao bóng (từ 2015) 

Hiệu số kỹ thuật khi cầm giao bóng của Djokovic trên sân đất nện và sân cứng (từ 2015)