Bóng ma đa cấp biến tướng lại hiện hình

Sau một thời gian bị cơ quan quản lý mạnh tay dẹp bỏ các “chiến dịch” nhằm vào khách hàng mua mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thiết bị gia dụng dưới danh nghĩa phát triển hệ thống kinh doanh, các nhóm/doanh nghiệp kinh doanh theo mô hình đa cấp mới đang dần trỗi dậy với đủ chiêu trò tiếp cận người dùng.

Các mô hình kinh doanh đa cấp mới xuất hiện

Xuất hiện nhiều công ty Trung Quốc hoạt động kiểu đa cấp

Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) cho hay, cùng với các mô hình kinh doanh đa cấp kiểu mới như huy động tài chính, kinh doanh tiền ảo, cho vay ngang hàng, những đối tượng, tổ chức kinh doanh đa cấp đang chuyển hướng nhằm vào những con mồi với những biến thể mới hoàn toàn.

Mới đây nhất, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đã phải lên tiếng cảnh báo về hoạt động của hàng loạt hệ thống đa cấp hoạt động theo hình thức huy động vốn trái phép, lôi kéo tuyển dụng thành viên cùng tham gia đầu tư để nhận tiền thưởng và hoa hồng. Trong đó rầm rộ nhất là hệ thống các website dạy cách làm giàu và kiếm tiền online như: kiemtienfuturenet.com; futurenet.vn; getrich.vn; futurenet.edu.vn; meodautu.com/cach-kiem-tien-thu-dong-voi- futurenet…

Hoạt động của các thành viên FutureNet còn bao gồm việc đầu tư FuturoCoin, một đồng tiền kỹ thuật số được giới thiệu hoạt động dựa trên các công nghệ y hệt BitCoin và có khả năng phát triển như BitCoin. Các hoạt động tuyển dụng người tham gia FutureNet thường được tổ chức thông qua hình thức hội thảo đầu tư hoặc chia sẻ kinh nghiệm làm giàu.

Một biến tướng của đa cấp thế hệ mới khác được cơ quan quản lý nhắc đến là việc các hội nhóm cá nhân, có sự tham gia của người Hàn Quốc có dấu hiệu tiến hành các hoạt động hội thảo, hội nghị trực tiếp hoặc qua ứng dụng Internet như: Zoom Meeting, Zalo… để quảng cáo và bán sản phẩm mang tên Atomy. Các hội nhóm này ra sức tuyển dụng, xây dựng đội nhóm người tham gia mạng lưới; và đào tạo, hướng dẫn về kế hoạch trả thưởng mang tên Atomy cùng với những lời hứa hẹn sẽ được tham gia kinh doanh cùng Atomy Việt Nam trong thời gian sớm nhất.

Cùng với sự xuất hiện của hệ thống FutureNet, công ty có tên Dự án Hoàng Gia (còn có tên Công ty TNHH Đầu tư Thương mại Dự án Hoàng Gia hoặc Công ty Cổ phần Tập đoàn Dự án Hoàng Gia) cũng là một hệ thống “có số má” hoạt động rầm rộ ở nhiều tỉnh, thành phố. Hệ thống này chuyên cung cấp giải pháp hỗ trợ tiêu dùng cho cộng đồng, đồng thời gia tăng thu nhập cho người tham gia.

Dự án Hoàng Gia có dấu hiệu huy động vốn theo hình thức đa cấp thông qua cung cấp dịch vụ gọi là “Giải pháp tiêu dùng hoàn vốn” với các gói đầu tư đủ mệnh giá…

Tại cuộc họp mới đây về hoạt động cho vay ngang hàng (P2P Lending), đại diện Ngân hàng Nhà nước đã cảnh báo về việc các hoạt động cho vay ngang hàng biến tướng kiểu đa cấp đã xuất hiện tại Việt Nam. “Trong 40 công ty P2P Lending đang hoạt động ở Việt Nam, có 10 công ty có nguồn gốc từ Trung Quốc, một số công ty từ Indonesia và Singapore. Một số công ty trong số 40 doanh nghiệp này đã xuất hiện những hoạt động biến tướng, vi phạm pháp luật về ngân hàng và tín dụng”, đại diện NHNN cho biết.

Đánh vào tâm lý mong muốn làm đẹp, trẻ lâu

Về hoạt động đa cấp biến tướng, theo đại diện Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Cục đã nhận được nhiều thông tin liên quan, trên internet có đăng tải các nội dung giới thiệu sản phẩm thực phẩm chức năng được quảng cáo như các loại thần dược chữa bách bệnh. Trong đó phải kể đến loại thực phẩm có tên “Vital Enzyme” có khả năng chữa “bách bệnh” từ bệnh ngoài da, nấm đến đau cơ, xương, khớp, gan nhiễm mỡ, máu nhiễm mỡ, huyết áp cao …và cả bệnh nan y như ung thư.

Bên cạnh các hoạt động bán các loại thần dược kiểu mới, nhiều tổ chức cũng đánh vào tâm lý mong muốn làm đẹp, trẻ lâu của người tiêu dùng. Điển hình trong số này là các loại thần dược dùng công nghệ tế bào gốc của Jeunesse được các hội nhóm tung hô là có khả năng điều trị được nhiều loại bệnh, từ viêm phế quản, suy thận sơ gan đến cả bệnh nan y như ung thư. Dù là loại thực phẩm chức năng nhưng với đủ chiêu đánh bóng hình ảnh, quảng cáo trên internet, trên các trang mạng xã hội facebook, zalo, youtube cũng lan truyền những video clip hướng dẫn việc tham gia mạng lưới của Jeunesse cùng kinh doanh để nhận được những nguồn thu nhập thụ động hàng ngàn đô la mỗi tháng.

Theo đại diện Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, tính đến nay, trên thị trường Việt Nam chỉ có 23 doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định tại Nghị định 40/2018/NĐ-CP của Chính phủ. Trường hợp người dân phát hiện các doanh nghiệp không thuộc danh sách trên nhưng có dấu hiệu tiến hành hoạt động bán hàng theo phương thức đa cấp, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng đề nghị người dân cung cấp thông tin về cho Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng hoặc Sở Công Thương và Cục Quản lý thị trường tại địa phương để tiến hành xác minh và chuyển cơ quan cảnh sát điều tra xử lý theo quy định.