Vàng nhái SJC - Bộ Công an đang điều tra

Thông tin về vàng nhái SJC trong những ngày qua không những khiến tiệm vàng, các ngân hàng, công ty kinh doanh vàng lớn bối rối mà ngay đến những người dân cũng hoang mang lo lắng. Điều đáng nói là vàng nhái SJC không thể phân biệt bằng mắt thường mà phải dùng máy. Hiện Tổng Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) đã đề nghị Công an vào cuộc.

Hợp thức hóa vàng lậu

Đây không phải lần đầu thị trường xuất hiện vàng giả hiệu SJC. Hồi tháng 8-2010, vàng miếng giả thương hiệu SJC từng được phát hiện khi một người đem 25 lượng vàng nhái SJC đi bán. Tuy nhiên lần này, theo giới kinh doanh vàng, số lượng vàng miếng giả SJC khá nhiều. Theo các công ty vàng, đây là chiêu thức để hợp thức hóa vàng lậu nhằm thu siêu lợi nhuận. Vàng SJC bị nhái không chỉ gây thiệt hại cho người dân mà còn ảnh hưởng đến thương hiệu vàng mà Ngân hàng Nhà nước đã lựa chọn làm thương hiệu quốc gia. Chính vì vậy, đại diện Công ty SJC đã chính thức có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước và cơ quan Công an.

Mới đây, ngày 24-9, Công an TX. Long Khánh (Đồng Nai) đã tạm giữ Bùi Đình Út Minh, 23 tuổi, quê Đồng Nai để điều tra hành vi tiêu thụ vàng SJC giả. Khoảng 8 giờ cùng ngày, Minh đón xe buýt từ TP.HCM về TX.Long Khánh, rồi mang ba miếng vàng (số lượng 6 chỉ) thuê “xe ôm” chở đến tiệm vàng Kim Hồng (P.Xuân Bình, TX.Long Khánh) để bán. Lúc này, bà Nguyễn Thị Hồng (là chủ tiệm) kiểm tra thì phát hiện số vàng nói trên được làm giả nhãn hiệu SJC rất tinh vi nên từ chối mua. Lập tức, Minh ôm số vàng trên bỏ chạy nhưng đã bị bảo vệ tiệm vàng bắt giữ, giao cho công an. Bước đầu Minh khai nhận, số vàng này mua của một người tại TP.HCM với giá 8 triệu đồng/miếng.

Ông Lưu Quang Điền - Phó Tổng Giám đốc SJC Hà Nội - cho biết: Hiện Tổng Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) đã đề nghị công an vào cuộc và đang trong quá trình điều tra. Vàng nhái SJC không thể phát hiện bằng mắt thường mà phải dùng máy. Rút kinh nghiệm những lần trước, sau khi công bố các dấu hiệu nhận biết vàng nhái và thay đổi cải tiến, tội phạm đã nhanh chóng chỉnh sửa và làm giống mẫu mã mới nên việc phát hiện rất khó. Cho đến nay công ty đã phát hiện khoảng 30 - 40 lượng vàng nhái SJC.

Hiện có hai hình thức: một là miếng vàng vẫn đủ tuổi và đúng trọng lượng giới kinh doanh gọi là vàng nhái. Một số khác bị thiếu tuổi, không đủ bốn số 9 giới kinh doanh gọi là vàng giả.

Theo giám đốc một doanh nghiệp kinh doanh vàng, việc làm giả vàng miếng SJC không khó bởi máy dập vàng miếng các doanh nghiệp như: Bảo Tín Minh Châu, vàng AAA... đều có thể dập được. Việc mua khuôn vàng từ Hồng Kông không khó. Khoảng 3 tháng lại đây tại biên giới Lào, Campuchia nhập vàng theo con đường chính thống để bán cho người Việt Nam sang mua vàng.

Cũng theo một chuyên gia thì hiện phía SJC đổi bao bì mới và khuyến cáo người dân nên xem xét cẩn thận từng số xêri. Nhiều nghi ngờ nghiêng về vàng miếng SJC giả xuất hiện trên thị trường có nguồn gốc từ Trung Quốc với số lượng không hề nhỏ. Theo tính toán, nếu vàng miếng nhái vàng SJC nhập lậu vào Việt Nam trót lọt, bán ra thị trường lãi lên tới 5 triệu đồng/lượng.

Hiện Tổng Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) đã đề nghị Công an vào cuộc.

Siêu lợi nhuận vì chênh lệch quá lớn

Có ý kiến cho rằng, việc NHNN cho dập lại vàng cong vênh, chuyển đổi vàng phi SJC thành SJC đã tạo kẽ hở cho vàng trôi nổi thành vàng nhái SJC. Một số đơn vị đăng ký lượng chuyển đổi vàng nhưng liệu số lượng ấy có được kiểm tra hay không mới là quan trọng.

Hiện nay chỉ tiêu sản xuất vàng miếng của Công ty SJC bị quản lý rất chặt, NHNN chỉ cho phép Công ty SJC gia công theo hạn ngạch được cấp từng thời kỳ nên những người ôm vàng lậu bị chôn vốn. Do vậy họ đã nghĩ ra cách dập thành các miếng vàng nhái thương hiệu vàng rồi tuồn vào Việt Nam. Với cách này, chỉ cần đưa vàng qua biên giới, vàng lậu lập tức được hợp thức hóa.

Chênh lệch giữa giá vàng trong nước và vàng thế giới quá lớn cũng được xem là một nguyên nhân cốt lõi. Bởi với chênh lệch hiện nay cứ tiêu thụ một miếng vàng nhái lợi nhuận là 5 triệu đồng, tiêu thụ 1.000 miếng lợi nhuận là 5 tỷ đồng. Với lợi nhuận đó, có đầu tư máy móc vài trăm nghìn USD thì giới vàng lậu vẫn sẵn sàng làm vì chỉ cần một thời gian ngắn là gỡ vốn.

Các chuyên gia vàng cũng cho rằng để diệt tận gốc vàng nhái, giả không còn cách nào khác là thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước - thế giới. Chênh lệch hiện nay quá béo bở để giới kinh doanh vàng lậu tìm mọi cách hợp thức hóa. Nếu tình trạng này kéo dài, vàng lậu sẽ thâm nhập thị trường trong nước gây thiệt hại khôn lường.

Mối lo vàng vonfram từ Trung Quốc

Một miếng vàng bên ngoài trông y như thật khi có cả số seri, giấy chứng nhận… nhưng khi đục lõi bên trong lại là miếng kim loại bằng tungsten (hay còn gọi là vonfram). Loại vàng vỏ thật lõi giả này đang phép bán công khai tại Trung Quốc và được để làm quà tặng, đồ trang trí. Mặc dù nhà sản xuất có khuyến cáo không được dùng loại vàng này vào mục đích phi pháp. Nhưng không ai có thể đảm bảo được điều đó khi loại vàng này vẫn được nhập vào một số nước trên thế giới.

Tại Việt Nam, loại vàng cũng có thể dễ dàng được nhập về theo đường tiểu ngạch. Và nguy cơ lớn nhất là trang sức vàng có lõi vonfram được nhập từ Trung Quốc về Việt Nam bán trao tay thì người tiêu dùng cũng khó có thể phát hiện. Vì với vàng trang sức thì chắc chẳng ai cắt đôi cắt ba món đồ ra để kiểm tra cả. Còn đối với vàng miếng nếu nhà sản xuất sử dụng lớp vỏ bằng vàng thật có độ dày nhất định thì cũng khó có thể phát hiện là bên trong là lõi vonfram. Bởi về mặt kỹ thuật thì cách thức nhận dạng vàng hiện nay là dùng cân tỷ trọng, hoặc máy quang phổ, nhưng cả 2 phương pháp này đều bị vàng có lõi vonfram hoàn toàn qua mặt. Thứ nhất vì vonfram có khối lượng riêng xấp xỉ khối lượng riêng của vàng, nên cân đo sẽ không phát hiện được gì. Còn thứ hai, các máy dùng tia X để kiểm tra thì cũng chỉ có tác dụng với bề mặt của miếng vàng, chứ không thể đâm xuyên được vào lõi.

Theo phản ánh của một số chủ tiệm vàng tại Lào Cai, Cao Bằng và Hà Nội, từ cách đây 5 tháng, các chủ tiệm vàng đã nhận được lời rao bán của một số đối tượng từ Hồng Kông. Cũng cách đây 5 tháng, thị trường vàng Hồng Kông cũng đã từng bị sốc vì công nghệ làm vàng giả như thật, qua mắt được nhiều công ty kinh doanh vàng lớn tại Hồng Kông. Vụ việc này được mô tả là một trong những vụ lừa đảo tinh vi nhất trên thị trường vàng Hồng Kông trong hàng chục năm qua.