ThaiBev mua 53,6% cổ phần Sabeco làm nợ công Việt Nam tăng đột biến?

Khoảng 1/4 số nợ nước ngoài của quốc gia năm 2017 là do Công ty Vietnam Beverage vay để mua cổ phần của Tổng Công ty CP Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco).

Trong một báo cáo gửi Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 – Quốc hội khoá XIV, Chính phủ đã khái quát tình hình thực hiện vay và trả nợ công năm 2017 với nhiều chi tiết đáng lưu ý. 

Theo đó, tổng nợ công năm 2017 là hơn 3 triệu tỉ đồng. Trong đó, nợ Chính phủ gần 2,6 triệu tỉ đồng, nợ được Chính phủ bảo lãnh hơn 450.000 tỉ đồng và nợ của chính quyền địa phương là hơn 66.000 tỉ đồng.

Các chỉ tiêu về nợ công năm 2017 nằm trong giới hạn được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong đó, nợ công khoảng 61,4% GDP, nợ Chính phủ khoảng 51,8% GDP, nợ Chính phủ bảo lãnh 9% GDP, nợ chính quyền địa phương 0,6% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia 49% GDP.

Tập đoàn bia Thái Lan ThaiBev đã vay khoảng 5 tỉ USD để mua 53,6% cổ phần Sabeco

Tuy nằm trong giới hạn cho phép nhưng nợ nước ngoài của quốc gia lại có những diễn biến cần lưu tâm. Chính phủ cho biết tại thời điểm 31-12-2017, tổng dư nợ nước ngoài của quốc gia là 2,451 triệu tỉ đồng, bằng 49% GDP, nhỏ hơn giới hạn được Quốc hội cho phép là 50% GDP. Song, chỉ số này có xu hướng tăng so với năm 2016 và tiệm cận ngưỡng nợ nước ngoài của quốc gia được Quốc hội phê duyệt. "Nguyên nhân chủ yếu là do quy mô vay nợ nước ngoài của các doanh nghiệp theo hình thức tự vay tự trả tăng nhanh. Theo đó, tốc độ tăng dư nợ của các khoản vay trung và dài hạn là 22,56%, của các khoản vay ngắn hạn là 73% so với năm 2016" – báo cáo chỉ rõ. 

Theo số liệu, cuối năm 2017, dư nợ vay nước ngoài ngắn hạn của các doanh nghiệp và tổ chức tín dụng theo hình thức tự vay tự trả tăng đột biến 73% so với năm 2016, cán mốc 21,9 tỉ USD. Trong đó, chủ yếu là khoản vay nước ngoài ngắn hạn của Công ty Vietnam Beverage khoảng 5 tỉ USD để mua cổ phần của Tổng Công ty CP Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) hồi tháng 12-2017, chiếm khoảng 1/4 tổng số nợ.

Đáng lưu ý, theo Quyết định số 544/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương trình quản lý nợ trung hạn 2016-2018, hạn mức tăng dư nợ nước ngoài ngắn hạn hằng năm tối đa 10%/năm. Như vậy, mức tăng dư nợ nước ngoài ngắn hạn năm 2017 so với 2016 lên tới 73% là con số "báo động".

"Việc tăng đột biến dư nợ vay ngắn hạn nước ngoài (nợ tự vay tự trả của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng) ảnh hưởng đến chỉ tiêu an toàn nợ nước ngoài quốc gia và làm giảm dư địa vay nước ngoài quốc gia trong các năm tiếp theo" – Chính phủ đánh giá và đề xuất hạn mức vay thương mại nước ngoài của các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng theo phương thức tự vay tự trả năm 2018 tối đa 5 tỉ USD để đảm bảo an toàn nợ nước ngoài quốc gia.

Vietnam Beverage là công ty do Tập đoàn bia Thái Lan ThaiBev nắm giữ 49% giá trị đã chính thức nắm quyền kiểm soát với Sabeco khi nắm giữ 53,6% cổ phần. 

ThaiBev cho biết để hoàn tất thương vụ này, ThaiBev và công ty con do tập đoàn này sở hữu 100% vốn là BeerCo Limited đã thực hiện 6 khoản vay khác nhau với tổng số tiền tương đương 5 tỉ USD. Các khoản vay được thực hiện tại các ngân hàng của Thái Lan, Singapore với thời hạn 2 năm.