Tăng diện tích nhà thu nhập thấp bán cho ai?

Người thu nhập thấp không "với" được, nhà ở xã hội sẽ rơi vào tay những đối tượng khác có thu nhập cao… là những lo ngại của chuyên gia khi tăng diện tích nhà ở xã hội tối đa lên 90m2.

Dự thảo về Nghị định phát triển quản lý nhà ở xã hội (NOXH) đang được Bộ Xây dựng lấy ý kiến đóng góp, trong đó một trong những quy định đáng chú ý đó là loại nhà và tiêu chuẩn thiết kế NOXH.

Cụ thể, trường hợp NOXH là nhà chung cư thì căn hộ phải được thiết kế, xây dựng theo kiểu khép kín, bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, tiêu chuẩn thiết kế mỗi căn hộ có diện tích tối thiểu là 25 m2 sàn, tối đa không quá 90 m2 sàn, bảo đảm phù hợp với quy hoạch xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Tỷ lệ số căn hộ trong dự án phát triển NOXH có diện tích sàn từ 25 m2 đến dưới 30 m2 và từ trên 70 m2 đến dưới 90 m2 không quá 20% tổng số căn hộ.

Trao đổi với PV Infonet, ông Phạm Sỹ Liêm, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Phó Chủ tịch Tổng Hội Xây dựng Việt Nam tỏ ra không đồng tình với quy định tăng diện tích NOXH tại dự thảo Nghị định nêu trên.

 Nhiều ý kiến không đồng tình việc tăng diện tích nhà ở xã hội tối đa lên 90m2 tại dự thảo Nghị định về phát triển nhà ở xã hội. Ảnh: Dự án nhà thu nhập thấp Sài Đồng (Hà Nội): Minh Thư

Với mức giá tạm tính của một số dự án NOXH đang được bán trên thị trường là khoảng 15 triệu đồng/m2, như vậy nếu căn hộ có diện tích 90m2 thì tổng số tiền căn hộ cũng gần 1,5 tỷ đồng. Ông Liêm cho rằng, với tổng số tiền đó thì người nghèo lấy tiền đâu ra mà mua và như thế không phải nhà cho người thu nhập thấp.

“Không cần tăng lên 90m2, chỉ cần giữ ở mức 70m2 bởi nếu làm ra không có người mua, lại thừa những căn hộ diện tích rộng thì phải làm sao khi trên thị trường hiện còn nhiều dự án nhà ở thương mại cũng đang ế những căn có diện tích lớn. Lúc đấy lại đổ cho việc Chính phủ cho phép thì tôi làm, đến khi không bán được lại nhờ Chính phủ giúp đỡ thì không ổn”, ông Liêm nêu quan điểm.

Theo vị nguyên Thứ trưởng Xây dựng, vấn đề quan trọng hơn khi tăng diện tích NOXH lên 90m2 đó là thay vì giúp cho hai hộ gia đình có căn hộ 45m2 thì sẽ chỉ giúp được 1 hộ gia đình có căn hộ 90m2, điều đó sẽ giảm số lượng người được hỗ trợ có nhà ở.

Góp ý cho việc ban hành chính sách, ông Liêm cho rằng, người đề ra chính sách không phải là người thu nhập thấp, kể cả những người đóng góp ý kiến như ông cũng không thuộc đối tượng thu nhập thấp, vì thế trước khi ban hành Nghị định nên làm thí điểm, hỏi ý kiến của những đối tượng thu nhập thấp để xem có gì cần điều chỉnh không thì khi ban hành chính sách mới khả thi.

Cũng không đồng tình nếu cho phép tăng diện tích NOXH tối đa lên mức 90m2, ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành nhấn mạnh: Đã là NOXH thì phải là những căn diện tích nhỏ, dành cho những đối tượng thu nhập thấp, ít tiền được mua, chứ không thể thu nhập thấp lại có tiền mua những căn nhà rộng 90m2, có giá trị gần 1,5 tỷ đồng là không phù hợp.

“Có thể ở một góc nhìn nào đó của Bộ Xây dựng cho rằng có tới 2-3 thế hệ người thu nhập thấp sống cùng một gia đình nên cần tăng diện tích NOXH lên 90m2, nhưng theo tôi số lượng đó không nhiều.

Nếu tăng lên 90m2 tự dưng Bộ Xây dựng lại đang giúp một bộ phận doanh nghiệp có dự án thương mại với nhiều căn hộ diện tích lớn tồn kho có thể dễ dàng chuyển sang dự án NOXH để “đẩy” hàng. Đồng thời, việc tăng diện tích không những giúp tháo khoán hàng tồn kho mà còn “giải vây” gói 30.000 tỷ. Trong khi đáng lẽ nếu xây dựng những căn hộ có diện tích chỉ 30m2 sẽ giúp được 3 hộ gia đình có nhà ở thì khi tăng lên 90m2 sẽ giảm xuống chỉ giúp được 1 hộ gia đình có nhà ở”, ông Đực nói.

Mặt khác, lãnh đạo Công ty Địa ốc Đất Lành cũng lo ngại, đối tượng có thể mua những căn hộ có diện tích 90m2 sẽ không phải là những đối tượng thu nhập thấp mà sẽ rơi vào những người có thu nhập trung bình trở lên, sẽ không đúng đối tượng.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định lại đưa ra điều chỉnh giảm diện tích căn hộ tối thiểu từ 30m2 xuống mức 25m2 nhưng lại khống chế ở mức 20%, ông Đực cho rằng điều đó không phù hợp.

“Bộ Xây dựng không nên đưa ra quy định cứng mà nên để cho doanh nghiệp tự điều chỉnh tỉ lệ để phù hợp với nhu cầu của người dân từng khu vực, từng dự án”, ông Đực kiến nghị.