Lộ hàng nghìn tỷ đồng sai phạm tại 38 khu đất “kim cương” ở Hà Nội

Không ít trong số 38 dự án có vị trí đắc địa tại Hà Nội đều có tình trạng nợ đọng tiền sử dụng đất, thuê đất với số tiền lên tới cả nghìn tỷ.

Đây là vấn đề vừa được Thanh tra Chính phủ nêu lên trong kết quả thanh tra việc chuyển đổi, chuyển nhượng nhà đất của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP.Hà Nội (giai đoạn 2003 - 2016).

Phá quy hoạch, ảnh hưởng cộng đồng

Theo kết luận, về việc triển khai thực hiện công tác di dời và chuyển mục đích sử dụng đất, UBND thành phố Hà Nội không có văn bản hướng dẫn và quy định cụ thể. Bởi vậy, các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước khi đưa vị trí đất vào hợp tác liên doanh, chuyển mục đích sử dụng đất, đã xác định giá trị lợi thế thương mại chưa sát với thị trường.

Chưa nói rõ số tiền nhưng theo kết luận, một số doanh nghiệp không tổ chức đấu giá lựa chọn nhà đầu tư (tự thỏa thuận theo hình thức hỗ trợ) nên số tiền thu về cho ngân sách thấp như: Dự án số 1 Phùng Chí Kiên; Dự án tại 365A Minh Khai; Dự án 167 Thụy Khuê; Dự án 69 Vũ Trọng Phụng; Dự án 47 Nguyễn Tuân; Dự án 108 Nguyễn Trãi, Dự án 44 Yên Phụ, Dự án tại 430 Cầu Am,...

Đáng chú ý là dự án tại lô đất C3 là một phần dự án Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính. Đây là khu đất sạch đã có hạ tầng được xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, năm 2009 UBND thành phố Hà Nội thu hồi và giao cho chủ đầu tư thực hiện dự án không qua hình thức đấu giá. Điều này là vi phạm quy định tại Luật Đất đai và và quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Kết quả kiểm tra 38 dự án cũng cho thấy, công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng còn nhiều hạn chế, quá trình thực hiện phải điều chỉnh cục bộ nhiều lần. Có 20/38 dự án vi phạm quy hoạch xây dựng, vi phạm một số nội dung về quản lý đầu tư xây dựng.

Theo Thanh tra Chính phủ, có tình trạng, Sở Quy hoạch - Kiến trúc chấp thuận phương án kiến trúc không tuân thủ quy định của pháp luật và Sở Xây dựng, cấp phép xây dựng cho 10 dự án có thêm các tầng kỹ thuật không đúng với quy hoạch đã được phê duyệt.

Trong khi ấy, thực tế một số chủ đầu tư dự án không sử dụng vào công năng kỹ thuật mà chủ yếu xây dựng để sử dụng vào mục đích kinh doanh làm văn phòng, dịch vụ thương mại, dịch vụ công cộng cho thuê.

Điều này chưa được UBND thành phố Hà Nội và các cơ quan chức năng xác định giá thu tiền sử đụng đất, dẫn đến nhiều chủ đàu tư được hưởng lợi vì không phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, gây thất thu ngân sách nhà nước.

“Công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng chưa được chú trọng; việc thực hiện quy hoạch chi tiết được duyệt, quá trình triển khai thiếu kiểm tra đôn đốc các chủ đầu tư có dấu hiệu tự điều chỉnh quy hoạch, tự ý điều chỉnh mục đích sử dụng đất, sử dụng không đúng công năng, mục đích, ảnh hưởng đến cộng đồng, gây thất thu ngân sách nhà nước” báo cáo chỉ ra.

Lộ hàng nghìn tỷ đồng sai phạm tại 38 khu đất “kim cương” ở Hà Nội - 1

Không ít trong số 38 dự án có vị trí đắc địa tại Hà Nội đều có tình trạng nợ đọng tiền sử dụng đất, thuê đất với số tiền lên tới cả nghìn tỷ.

Hưởng lợi nhưng nợ tràn lan

Ở hướng khác, theo kết luận, trong số 38 dự án có 4 dự án chậm đưa đất vào sử dụng so với tiến độ quy định. Tuy nhiên, chỉ có 1 dự án được UBND Thành phố xác định tiền chậm tiến độ (Dự án 47 Nguyễn Tuân) với số tiền trên 13 tỷ đồng. Còn lại 3 dự án UBND Thành phố không thực hiện, gồm: Dự án số 31 Láng Hạ, Dự án tại 108 Nguyễn Trãi và Dự án tại đường Ngụy Như Kon Tum do Tổng công ty Thành An làm chủ đầu tư, gây thất thu ngân sách nhà nước.

Việc tính toán và phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất đối với dự án chuyển mục đích sử dụng đất không căn cứ theo quy định dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi về kinh tế, trong khi ngân sách nhà nước bị thất thu số tiền lớn. Đoàn thanh tra tạm tính đối với 30/38 dự án số tiền là 1.480 tỷ đồng.

Đáng chú ý, tiền sử dụng đất Dự án Trung tâm thương mại, vãn phòng, căn hộ để bán và cho thuê tại 302 cầu Giấy, chủ đầu tư đã chuyển một phần diện tích từ đất thuê trả tiền hàng năm sang hình thức giao đất có thu sử dụng đất khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Đoàn thanh tra tạm tính số tiền bổ sung 403 tỷ đồng.

Về thực hiện nghĩa vụ tài chính từ đất, kiểm tra 38 dự án, tại thời điểm thanh tra có 8 dự án còn nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, và tiền chậm nộp với tổng số tiền 1.951 tỷ đồng. Từ phát hiện của Đoàn thanh tra, một số chủ đầu tư đã nộp hơn 1.106 tỉ đồng, số tiền còn nợ đọng là hơn 844 tỉ đồng.

Tổng số tiền sai phạm được phát hiện qua thanh tra là 3.974 tỷ đồng.

Qua đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Chủ tịch UBND TP.Hà Nội có biện pháp khắc phục, chấn chỉnh những tồn tại, thiếu sót vi phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất.

Cơ quan này cũng nêu kiến nghị Hà Nội có biện pháp khắc phục theo quy định của pháp luật, đồng thời xử lý các sai phạm theo thẩm quyển, đồng thời đôn đốc các chủ đầu tư dự án đang còn nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và các khoản thuế còn phải nộp về ngân sách.

Cơ quan thanh tra kiến nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan.