Lần đầu tiên Thủ tướng đối thoại với nông dân: Giải bài toán vốn, giá, thị trường...

Sáng 9/4, tại Hải Dương, lần đầu tiên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đối thoại với gần 500 đại biểu nông dân. Hàng loạt vấn đề nóng như: “Giải cứu” nông sản, vốn, đất đai, chất lượng vật tư nông nghiệp, công nghệ, xây dựng nông thôn mới... được nông dân “chất vấn”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đối thoại với nông dân Việt Nam. Ảnh: TTXVN.

Cần xây dựng quy hoạch sản xuất theo vùng

Mở màn buổi đối thoại, vấn đề “giải cứu”, được mùa mất giá... được nông dân Tăng Xuân Trường (xã Gia Tân, Gia Lộc, Hải Dương)- người xây dựng vùng chuyên canh rau 300 ha nêu lên với Thủ tướng: “Theo dõi báo chí những ngày này, Thủ tướng và các vị bộ trưởng chắc cũng đã nắm được tình trạng dư thừa, ế nông sản xảy ra ở nơi này, nơi kia. Có nơi, người nông dân phải nhổ bỏ củ cải, su hào hay thậm chí đốt bỏ cả mía vì giá quá rẻ mạt. Đó là một thực tế rất đáng buồn đối với ngành nông nghiệp nước ta”.

Cùng quan tâm đầu ra cho nông sản, nông dân Đặng Thị Dịu (phường Hải Hòa, TP Móng Cái, Quảng Ninh) đặt câu hỏi: “Xin hỏi Thủ tướng có chính sách gì để các cơ quan chức năng có liên quan làm tốt công tác định hướng và thông tin thị trường giúp cho người nông dân tiêu thụ và xuất khẩu nông sản ra thị trường thế giới?”.

Chia sẻ những vấn đề trên, Thủ tướng khẳng định rằng, chưa bao giờ nông nghiệp có được thành quả lớn như thế, còn những việc nhỏ lẻ như su hào, củ cải nhổ bỏ vì giá giảm, mía phải đốt đi vì không có nhà máy thu mua chỉ là hiện tượng cục bộ, không phải là tình trạng chung của nông nghiệp cả nước.

Thủ tướng cho rằng phải nỗ lực tìm kiếm thị trường hơn nữa. Thủ tướng, các thành viên Chính phủ, Quốc hội, các đoàn công tác bộ ngành đi đâu cũng tìm thị trường, tiếp thị, giới thiệu DN, nông sản Việt Nam. Nhiều loại nông sản của Việt Nam đã tham gia các thị trường lớn. Việc tìm thị trường Nhà nước phải làm, nhưng DN, người sản xuất cũng có vai trò quan trọng trong nhiệm vụ này. “Khâu sản xuất phải theo tín hiệu của thị trường, phân phối phải đáp ứng được thị hiếu người tiêu dùng. Tôi quán triệt tinh thần này đến hộ nông dân, đến HTX, tổ hợp tác và DN”- Thủ tướng nói.

“Chúng ta cần xây dựng quy hoạch sản xuất theo vùng, để làm sao sản xuất phù hợp với năng lực, điều kiện địa phương chứ không phải làm ào ào. Trước khi gieo hạt xuống phải tính tới việc sản xuất bao nhiêu, bán cho ai”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Lần đầu tiên Thủ tướng đối thoại với nông dân. Ảnh: Hoàng Sinh.

Theo Bộ trưởng NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường, với 8,6 triệu hộ sản xuất, 78 triệu miếng ruộng, cho thấy sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, sinh ra chỗ này không đủ hàng để bán, chỗ kia lại thừa. Do vậy, cần tiếp tục thúc đẩy liên kết theo chuỗi, từ nông dân, HTX, DN để kiểm soát tốt đầu vào và bao tiêu được đầu ra.

“Làm sao để sản phẩm của mình không mãi phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc?”- là câu hỏi do nông dân Nguyễn Công Thừa, Chủ nhiệm HTX Anh Đào (Đà Lạt, Lâm Đồng) - nông dân sản xuất ứng dụng công nghệ cao, xuất khẩu hàng năm tới 10 triệu USD nêu lên Thủ tướng.

Trả lời câu hỏi trên theo chỉ định của Thủ tướng, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, Trung Quốc đang là thị trường lớn nhất của Việt Nam, với quy mô thương mại hai chiều khoảng 100 tỷ USD. Liên quan đến một số nông sản như dưa hấu, thịt lợn, thanh long... của Việt Nam bị biến động, dồn ứ, ông Tuấn Anh cho biết, do chúng ta còn xuất tiểu ngạch qua đường biên mậu. “Đây là kênh mà cả ta và nước bạn đều không kiểm soát được chất lượng sản phẩm, kiểm dịch, không ký kết hợp tác giao thương nên khi nước bạn siết chặt về kiểm dịch, chất lượng, chúng ta lập tức bị dội hàng, gặp khó khăn”- ông Tuấn Anh nói.

Theo Bộ trưởng Công Thương, quan điểm của Việt Nam là phát triển thị trường đa dạng. Do vậy, bên cạnh thị trường Trung Quốc, chúng ta sẽ tìm kiếm, mở rộng thêm nhiều thị trường mới. “Tuy nhiên, dù thị trường nào, chúng ta cũng phải quan tâm chất lượng sản phẩm, sản xuất theo quy chuẩn, quy định của thị trường nhập khẩu, năng lực cạnh tranh giá cả, giá thành”-ông Tuấn Anh nói.

Tiền không thiếu, sao dân vẫn khó vay?

Ông chủ trang trại lợn hữu cơ nổi tiếng khi từng gửi “tâm thư” lên Bộ trưởng NN&PTNT, Thống đốc NHNN - ông Tô Hiến Thành (xã Danh Thắng, Hiệp Hòa, Bắc Giang) nêu vấn đề nông dân khó khăn về vay vốn và phải tìm đến“tín dụng đen”, làm thế nào để ngăn chặn tín dụng đen?

Ông “vua vịt trời” Nguyễn Đăng Cường (Thuận Thành, Bắc Ninh) cũng gửi đến Thủ tướng, kiến nghị có giảm lãi suất cho nông dân? Trong khi tài sản trang trại, gia trại không được dùng để thế chấp?  Vua “chuối”- nông dân Võ Quan Huy (Long An) kiến nghị, về vấn đề thế chấp vay vốn, và Chính phủ có chính sách gì để những người nông dân thuận lợi trong việc tích tụ ruộng đất mở rộng ruộng đất?...

Những vấn đề cấp bách trên, Thủ tướng giao Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú trả lời với tinh thần trách nhiệm cao nhất, cải cách tốt nhất. Theo ông Tú, cái khó là người dân không tiếp cận được với nguồn vốn ngân hàng, lý do là tính minh bạch thông tin về dự án, quản lý dòng tiền. “Chính vì thông tin không minh bạch rõ ràng nên các ngân hàng không thể cho vay. Rất nhiều người vay vốn nhưng không sử dụng hiệu quả đồng vốn, hoặc sử dụng sai mục đích. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến nợ xấu, khiến các ngân hàng siết chặt quy định cho vay”- ông Tú nói.

Về vấn đề tín dụng đen, ông Tú cho biết, không phải các ngân hàng không đủ vốn. Tính thanh khoản các ngân hàng đang rất dồi dào, nếu thiếu vốn NHNN lập tức bơm vốn nên chắc chắn không có tình trạng thiếu vốn. Gần đây Ngân hàng NN&PTNT đang triển khai thí điểm mô hình cho vay lưu động, trực tiếp đến xã. Nếu hiệu quả sẽ triển khai rộng, nhằm hạn chế tối đa tình trạng tín dụng đen.

Phó Thống đốc cũng cho biết, gói 100 nghìn tỷ đồng tín dụng cho nông nghiệp công nghệ cao đến nay đã có dư nợ khoảng 40%. Theo Thông tư 59 mới ban hành,  tài sản thế chấp không phải điều kiện duy nhất để được cho vay mà phải trên cơ sở quản lý dòng tiền. Theo đó, các hộ nông dân, DN vay vốn nếu chứng minh được dòng tiền, chứng minh được đồng vốn phát huy hiệu quả thì có thể được cho vay mà không cần thế chấp.

Liên quan đến vấn đề cụ thể của ông Huy, ông Thành, Phó Thống đốc Tú cho biết: “Tôi đề nghị ngay trong tuần tới, tôi và các ngân hàng thương mại sẽ ngồi làm việc với anh Huy, anh Tô Hiến Thành, để làm việc rõ ràng xem có vay vốn được hay không, vay được bao nhiêu, nếu không vay được thì lý do vì sao và phải công bố kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng”.