Kiểm toán Nhà nước: Nhà ở xã hội rất nhiều vấn đề

Cơ chế xác định giá bán nhà ở xã hội chưa quan tâm đến việc đảm bảo sự phù hợp giữa giá bán với thu nhập, khả năng thanh toán của các đối tượng được mua loại nhà này… là một trong số vấn đề Kiểm toán Nhà nước vạch ra.

Theo kết quả kiểm toán năm 2015 của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa công bố thì kết quả thực hiện chương trình nhà ở xã hội (NOXH) ở TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng đến năm 2015 đạt tỷ lệ thấp so với chỉ tiêu phát triển giai đoạn 2011 – 2015 đã đề ra (TP HCM 22% và Đà Nẵng 43%).

Cũng theo KTNN, kế hoạch phát triển NOXH chưa được xây dựng dựa trên kết quả khảo sát về nhu cầu NOXH, chưa ban hành kế hoạch phát triển NOXH 5 năm, hàng năm của giai đoạn để cụ thể hóa chỉ tiêu, giải pháp, lộ trình thực hiện và nhiệm vụ của các cơ quan liên quan trong thực hiện Chương trình.

Kiểm toán Nhà nước chỉ ra hàng loạt vấn đề hạn chế của nhà ở xã hội.

TP.HCM chưa bố trí được quỹ đất cho phát triển NOXH trong lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch đô thị, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao.

Cơ chế xác định giá bán NOXH chưa quan tâm đến việc đảm bảo sự phù hợp giữa giá bán với thu nhập, khả năng thanh toán của các đối tượng được mua NOXH. Công tác thẩm định việc xây dựng giá bán còn chưa chặt chẽ, dẫn đến việc người mua nhà không tiếp cận được mức giá tốt nhất, qua kiểm  toán cho thấy còn nhiều khoản mục chi phí cấu thành giá bán không phù hợp quy định.

Cụ thể, tại TP HCM, theo kết quả kiểm toán bởi KTNN và doanh nghiệp kiểm toán độc lập, 3 dự án đã hoàn thành được hoán đổi bằng quỹ đất do Nhà nước quản lý có tỷ lệ chi phí loại trừ, không được quyết toán vào chi phí cấu thành giá bán cho Nhà nước khoảng từ 1-7,9%. Tại TP Đà Nẵng, nếu loại trừ các sai sót do KTNN phát hiện thì giá bán tại 2 dự án được kiểm toán giảm khoảng 10-17%.

Cùng với đó, KTNN cho biết, công tác kiểm tra kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước còn chưa phát hiện, xử lý được một số sai sót trong việc xác định đối tượng mua nhà của chủ đầu tư và việc sử dụng căn hộ NOXH, dẫn đến nhiều trường hợp sử dụng sai mục đích, đối tượng nhưng chưa bị xử lý theo đúng quy định.

Theo số liệu từ KTNN, tại TP HCM, 16,7% căn hộ được kiểm tra  đang sử dụng không đúng đối tượng, mục đích. Tại Đà Nẵng, 35,5% số căn hộ được KTNN chọn mẫu xác minh hiện đang sử dụng không đúng mục đích, đối tượng.

Ngoài ra, theo KTNN bên cạnh các hạn chế từ phía địa phương thì các quy định của Chính phủ về NOXH còn một số bất cập như, quy định về đối tượng, điều kiện, tiêu chí mua NOXH còn có điểm chưa rõ ràng, cụ thể dẫn đến tiềm ẩn rủi ro xác định không đúng đối tượng, cơ chế xác định giá bán NOXH chưa có quy định đảm bảo phù hợp giữa thu nhập, khả năng thanh toán của đối tượng được mua với giá bán NOXH.