Doanh nghiệp nợ BHXH vượt 15.000 tỷ đồng

Đó là khẳng định của ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam tại Hội nghị cung cấp thông tin định kỳ về BHXH, BHYT tháng 4/2017. Theo lãnh đạo BHXH Việt Nam, số đơn vị nợ BHXH trên 6 tháng chiếm tỷ lệ cao, thậm chí có doanh nghiệp nợ kéo dài, khó đòi, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người lao động.

Doanh nghiệp nợ bảo hiểm 109 tháng

Tính đến hết 31/3/2017, tổng số thu BHXH, BHYT, BHTN là 61.173 tỷ đồng, đạt 21,6% so với dự kiến kế hoạch giao, tăng 10.228 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó: Thu BHXH bắt buộc là 42.579 tỷ đồng; BHXH tự nguyện 264 tỷ đồng; BHTN 2.856 tỷ đồng; BHYT 15.379 tỷ đồng; lãi phạt chậm đóng 86 tỷ đồng. Dự kiến đến 30/4/2017, toàn ngành ước thu đạt 83.467 tỷ đồng, đạt 29,5% so với kế hoạch giao.

Bên cạnh đó, tình hình nợ đọng, trốn đóng bảo hiểm vẫn còn chiếm tỷ lệ lớn, số đơn vị nợ BHXH trên 6 tháng chiếm tỷ lệ cao, có đơn vị nợ đến 19 tháng gây ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động (NLĐ). Ông Nguyễn Trí Đại, Trưởng ban Thu (thuộc BHXH Việt Nam) cho biết, hiện tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của các tỉnh, thành phố là hơn 15 nghìn tỷ đồng, chiếm 5,7% dự kiến kế hoạch thu. Trong đó, nợ BHXH là hơn 10.458 tỷ đồng (chiếm 69% tổng số nợ ); nợ BHTN là 697 tỷ đồng và nợ BHYT là hơn 4,6 nghìn tỷ đồng. Riêng nợ BHYT, đơn vị sử dụng lao động nợ 1.686 tỷ đồng. Ngân sách nhà nước đóng và hỗ trợ BHYT chưa chuyển trả 2.447 tỷ đồng. Những tỉnh có tỷ lệ nợ cao như: Bạc Liêu, Bình Định, Đăk Nông, Phú Yên, Quảng Trị.

Các doanh nghiệp nợ BHXH lớn sẽ bị công bố trên các phương tiện thông tin đại chúng.

“Trong số nợ BHXH, số nợ trên 6 tháng chiếm tỷ lệ lớn nên BHXH sẽ tập trung thanh tra những đơn vị này. Ngoài ra còn có những đơn vị nợ đọng kéo dài 106, thậm chí 109 tháng nên số lãi phát sinh do chậm nộp còn nhiều hơn tiền nợ. Một số doanh nghiệp đã có văn bản đề nghị miễn giảm tiền lãi chậm nộp. Tuy nhiên, đến nay không có quy định về việc miễm giảm số tiền này nên không được chấp nhận”, ông Nguyễn Trí Đại nhấn mạnh.

Đại diện BHXH Việt Nam cho biết, để bảo vệ quyền lợi NLĐ, nhiều Công đoàn địa phương đã khởi kiện các doanh nghiệp trốn, nợ BHXH ra tòa. Hiện, có 77 hồ sơ đã chuyển đến Toàn án nhân dân tối cao nhưng có 17 hồ sơ bị trả lại do không thuộc thẩm quyền, hoặc chỉ là tranh chấp về quyền lợi. Do đó, việc đòi nợ BHXH đang cực kỳ gian nan, khó khăn. Tuy nhiên, đại diện BHXH Việt Nam cho biết, sẽ kiên trì và quyết tâm làm bằng mọi giải pháp để thu hồi nợ đọng, bảo vệ quyền lợi NLĐ.

Ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, Ban Thu đã thống kê danh sách các doanh nghiệp nợ, chậm nộp BHXH Việt Nam. “Danh tính các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, chúng tôi sẽ công bố cụ thể trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trước tiên là danh tính của 50 doanh nghiệp có số nợ lớn và thời gian kéo dài”, ông Sơn khẳng định.

Tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ thấp khi nghỉ hưu sớm

Liên quan đến vấn đề nghỉ hưu trước ngày 1/1/2018 và từ ngày 1/1/2018 trở đi đang gây ra nhiều dư luận trái chiều trong xã hội, bà Đinh Thu Hiền, Phó Trưởng Ban Thực hiện chính sách BHXH đã có những thông tin chia sẻ cụ thể và chi tiết. Theo đó, kể từ ngày 1/1/2018 trở đi, cách tính tỷ lệ % hưởng lương hưu có thay đổi so với nghỉ hưu trước năm 2018. Tuy nhiên, việc điều chỉnh này chỉ tác động trực tiếp đến một số nhóm đối tượng chứ không phải tất cả các đối tượng hưởng lương hưu từ năm 2018 trở đi đều bị giảm lương hưu.

Trường hợp đủ điều kiện về tuổi đời mà chưa đủ số năm đóng BHXH để đạt tỷ lệ 75%, thì khi nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi, đa số lao động nữ bị giảm tỷ lệ lương hưu so với hiện hành.

Trường hợp NLĐ nghỉ hưu nhưng chưa đủ tuổi đời theo quy định sẽ phải giảm trừ tỷ lệ % do nghỉ hưu trước tuổi (mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi trừ 2%). “Điều đó có nghĩa là, nếu NLĐ nghỉ hưu sớm trước tuổi càng nhiều, thì tỷ lệ giảm trừ càng nhiều. Trong khi đó, nếu tiếp tục đóng BHXH thêm 1 năm thì tỷ lệ lương hưu cũng tăng tương ứng 2%. Như vậy có thể khẳng định, tỷ lệ hưởng lương hưu của NLĐ sẽ thấp khi nghỉ hưu sớm và càng thấp hơn nếu thời gian đóng BHXH không nhiều”, bà Đinh Thu Hiền lý giải.

Ngoài ra, Luật BHXH năm 2014 quy định: Từ ngày 1/1/2018 trở đi, tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật lao động, để đảm bảo lương hưu được cải thiện hơn, bù cho việc giảm sút tỷ lệ hưởng lương hưu khai phải tham gia BHXH thêm 5 năm cho cả nam và nữ nhằm đạt tỷ lệ hưởng tối đa 75%. Do đó, khi mức đóng BHXH được điều chỉnh trên cơ sở tổng thu nhập của NLĐ càng cao thì lương hưu sẽ cao hơn so với trước năm 2018.

Từ những thông tin đó, bà Hiền khuyến nghị NLĐ nên cân nhắc cẩn trọng trước khi quyết định chọn thời điểm nghỉ hưu, bởi lương là chế độ NLĐ được hưởng lâu dài. “Mức hưởng lương hưu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tuổi đời, thời gian đóng BHXH, mức lương đóng BHXH, điều kiện làm việc… Do đó, khi NLĐ còn sức khỏe, có công việc tốt thì việc tiếp tục đóng BHXH cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu để được nhận mức lương hưu cao sẽ đảm bảo tốt hơn thu nhập cho người về hưu”, bà Đinh Thu Hiền nói.