Dài cổ… chờ mua nhà ở xã hội

Gần 1 tháng kể từ khi Ngân hàng Chính sách Xã hội (CSXH) ban hành văn bản Hướng dẫn nghiệp vụ cho vay ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH) nhưng những người muốn vay tiền vẫn phải chờ.

Mòn mỏi chờ…

Rời Bình Định vào Sài Gòn đã 13 năm, anh Lê Minh Hoàng rất khao khát sở hữu ngôi nhà để ổn định. Vợ anh là giáo viên ở quận 12, còn anh làm việc ở khu công nghiệp Tân Bình.

Trước Tết Nguyên đán, anh chạy lo thủ tục vay gói 30.000 tỷ đồng để mua chung cư tại dự án nhà ở Gia đình cán bộ Quân khu 7 tại đường Trưng Mỹ Tây, quận 12, nhưng hồ sơ không đạt. Anh tiếp tục gõ cửa các ngân hàng tìm cơ hội vay vốn giá rẻ.

Sau khi biết có gói lãi suất cho vay 4,8%/năm từ Ngân hàng CSXH, anh Hoàng đến hỏi thì được biết, chưa có vốn từ ngân hàng Nhà nước rót về nên chưa thể cho vay.

“Gói lãi suất 4,8% chỉ kéo dài đến ngày 31/12/2016 nhưng bây giờ vẫn chưa có tiền. Trong khi khách hàng còn phải chuẩn bị hồ sơ, công chứng rất nhiều giấy tờ. Tôi đã bỏ lỡ cơ hội vay gói 30.000 tỷ đồng nên mong được vay tiền lần nay nhưng lại không biết phải chờ đến bao giờ”, anh Hoàng nói.

Tương tự, sau khi nghe có gói vay tiền mua nhà với lãi suất 4,8%, anh Đoàn Thanh Trà ở quận Bình Tân cũng sốt sắng liên hệ với các chủ đầu tư bán NƠXH như Hoàng Quân… thì đều nhận được câu trả lời là chưa thể áp dụng mức vay này được vì chưa có hướng dẫn từ Ngân hàng CSXH.

“Biết có gói vay với lãi suất 4,8%, tôi rất mừng vì mình còn cơ hội sở hữu nhà. Hai vợ chồng thu nhập hơn 10 triệu đồng/tháng. Nếu vay bằng lãi suất thương mại thì không thể kham nổi”, anh Trà cho hay.

Thực tế cho thấy, với thu nhập trên dưới 10 triệu đồng của đại đa số người dân, nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước về lãi suất, giấc mơ an cư của nhiều người khó mà thành hiện thực.  

Giấc mơ NƠXH hiện còn quá xa vời đối với nhiều người mặc dù trên danh nghĩa họ được Nhà nước hỗ trợ không ít. 

Chưa biết đến bao giờ mới có tiền

Đến tháng 6/2016, ngân hàng Nhà nước cũng có thông tư hướng dẫn tổ chức tín dụng cho vay vốn ưu đãi thực hiện chính sách nhà ở xã hội và có công văn chỉ đạo Ngân hàng CSXH và 4 ngân hàng cổ phần thương mại nhà nước: Agribank, BIDV, Vietcombank, VietinBank hỗ trợ người dân mua nhà ở xã hội theo Nghị định 100. Tuy nhiên, hiện nay người cần vay tiền vẫn chưa thể tiếp cận được với gói vay ưu đãi này.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), kết quả khảo sát nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2016 – 2020 do Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM thực hiện cho thấy, đã có đến 81.000 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu.

Trong đó, cán bộ công chức: 10.000, hộ thu nhập nghèo và cận nghèo: 39.000, lao động trong khu công nghiệp: 17.000. Tuy nhiên, việc triển khai chính sách NƠXH đang bị ách tắc do chưa bố trí được nguồn vốn từ ngân sách do có nhiều ý kiến khác nhau giữa các bộ, ngành.

Chẳng hạn, Bộ Tài chính đã có văn bản số 6753 trình Thủ tướng Chính phủ cho phép sửa đổi Nghị định 100/2015/NĐ – CP: Bỏ quy định Ngân hàng CSXH thực hiện cho vay chương trình NƠXH. Quy định lại về lãi suất cho vay bằng mức lãi suất cho vay tối đa do Thống đốc ngân hàng Nhà nước quyết định áp dụng cho các lĩnh vực ưu tiên, kỳ hạn ngắn.

Không cấp bù chênh lệch lãi suất vì với quy định này thì đối tượng vay đầu tư xây dựng NƠXH đã được hưởng ưu đãi. Về nguồn vốn thực hiện thì đề nghị ngân hàng Nhà nước cho tổ chức tín dụng vay tái cấp vốn với lãi suất tái cấp vốn hiện nay.

Trong khi đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có văn bản số 3923 nêu lý do, ngân sách Nhà nước dành cho đầu tư phát triển còn khó khăn, nhu cầu chi thường xuyên lớn. Do vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng phối hợp với ngân hàng CSXH và các cơ quan có liên quan huy động các nguồn vốn khác ngoài ngân sách để thực hiện chính sách hỗ trợ NƠXH.

Còn Bộ Xây dựng đã có văn bản số 1138 gửi Văn phòng Chính phủ nêu ý kiến: Bộ Tài chính đề xuất bỏ quy định Ngân hàng CSXH thực hiện cho vay chương trình NƠXH là không hợp lý, vì đã được quy định trong Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100/2015/NĐ – CP.

“Nguồn vốn phục vụ thực hiện chính sách NƠXH từ năm 2016 – 2020 và hàng năm phụ thuộc vào khả năng chi ngân sách Nhà nước. Năm 2016 có thể coi là năm đầu tiên thực hiện chính sách mới về NƠXH theo Luật Nhà ở 2014. Do vậy, Hiệp hội thống nhất với ý kiến của Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, đề xuất bố trí từ 500 – 1.000 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách trong năm 2016 để ngân hàng Nhà nước có căn cứ tái cấp vốn và cấp bù lãi suất nhằm thực hiện chính sách NƠXH”, ông Châu nói.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM cho biết, theo nguyên tắc thì ngân hàng Nhà nước sẽ rót vốn về cho Ngân hàng CSXH. Từ đó, ngân hàng này sẽ chuyển tiền về cho các chi nhánh để triển khai cho khách hàng vay.

“Tuy nhiên, tôi không nắm được thông tin khi nào gói tín dụng này sẽ tới được tay khách hàng. Tôi sẽ hỏi lại thông tin từ ngân hàng Nhà nước rồi trả lời sau”, ông Minh nói.