Cục trưởng ra "giấy phép" con, cả ngành thực phẩm náo loạn!

Đây là một trường hợp điển hình về việc các thủ tục hành chính tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh.

“Doanh nghiệp (DN) sản xuất lương thực, thực phẩm (LTTP) lại đang lao đao vì một văn bản của Cục Bảo vệ thực vật (BVTV)”. Bà Lý Kim Chi, Hiệp hội LTTP TP.HCM, đã công khai vấn đề này tại cuộc làm việc giữa Tổ công tác của Thủ tướng với năm bộ về cắt giảm các thủ tục kiểm tra chuyên ngành với hàng hóa xuất nhập khẩu, cắt giảm các điều kiện kinh doanh diễn ra ngày 17-10.

Vỡ òa hạnh phúc rồi… bức xúc

Bà Lý Kim Chi nói rằng các DN vỡ òa hạnh phúc khi Nghị định 15/2018 thay thế Nghị định 38/2016 về thủ tục kiểm tra an toàn thực phẩm được ban hành. Bởi chính nghị định ấy đã góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của DN.

Tuy vậy, bà Chi vẫn nói với Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đang có mặt tại cuộc họp rằng còn rất nhiều vấn đề cần trao đổi, trong đó có những vấn đề kiến nghị liên tục như vấn đề bổ sung muối iốt. “Chúng tôi vẫn tạm dùng công bố của Bộ Y tế, Bộ đã có lộ trình nhưng chúng tôi vẫn chưa có nhận kết quả cuối cùng. Một số DN xuất khẩu ra nước ngoài nên phải làm theo đầy đủ quy định của pháp luật” - bà Chi nói.

Tuy nhiên, vấn đề này vẫn chưa phải là gay go nhất đối với ngành thực phẩm. Bà Chi cho biết: “10 ngày qua các DN ngành thực phẩm khốn đốn vì công văn quy định không được nhập khẩu lúa mì vào Việt Nam nếu có dính hạt cỏ, trong khi mấy chục năm nay vẫn nhập bình thường. Đây là lệnh của Cục chứ không phải của bộ trưởng”.

Công văn mà bà Chi nhắc đến là Thông báo 95 của Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng I (Cục BVTV). Công văn này nhằm thực hiện chỉ đạo của Cục BVTV thuộc Bộ NN&PTNT. Theo đó, bắt đầu từ ngày 1-11-2018, các lô vật thể thuộc diện kiểm dịch thực vật bị nhiễm cỏ dại cirsium arvense (cây kế đồng theo tên gọi Việt Nam) sẽ bị xử lý theo hình thức tái xuất. Nguyên nhân do loại cỏ này có nguy cơ ảnh hưởng môi trường nông nghiệp và lúa gạo xuất khẩu.

Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội LTTP TP.HCM: “Các DN đã ký kết hợp đồng nhập khẩu lúa mì với nước ngoài như ngồi trên lửa”. Ảnh: C.LUẬN

Đại diện Hiệp hội LTTP TP.HCM cho biết hiện nay các DN đã ký kết hợp đồng với nước ngoài đang “náo loạn” như ngồi trên lửa. “Chúng tôi đã gửi thư kêu cứu. Rất may là sau khi gửi thư kêu cứu, đề nghị xin lùi thời gian áp dụng quy định trên thì ngay hôm sau nhận được tin nhắn của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết đang xử lý vụ việc”.

Đại diện Hiệp hội LTTP TP.HCM đề nghị Bộ NN&PTNT tạm dừng thời gian thực hiện yêu cầu của Cục BVTV về việc tái xuất các lô hàng lúa mì nhập khẩu kiểm dịch thực vật nhiễm cỏ kế đồng. Bởi sau lệnh này của cơ quan quản lý, đối tác Mỹ, Canada… đã gửi thư đề nghị hủy hợp đồng xuất nhập khẩu đã ký.

“Yêu cầu này đưa vào thực hiện gây thiệt hại không chỉ với DN nhập khẩu, sản xuất bột mì do phải ngưng sản xuất mà DN sản xuất từ loại nguyên liệu này như bánh mì, bánh, kẹo, mì tôm… cũng bị ảnh hưởng tiêu cực” - chủ tịch Hội LTTP TP.HCM bức xúc.

Cục trưởng không có quyền ký như vậy!

Nghe đến đây, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng phân tích: “Ngay cả cục trưởng cũng không có thẩm quyền ban hành văn bản như vậy. Văn bản như vậy tác động rất nhiều đến hoạt động kinh doanh, phải tham khảo ý kiến đối tượng tác động và thời điểm hiệu lực văn bản phải có độ trễ, không thể chặt đứt như vậy”.

Xét về trình tự, Bộ trưởng Dũng khẳng định: “Việc chi cục ban hành văn bản như vậy là không đúng thẩm quyền, chắc chắn sai thẩm quyền”.

Ngay sau đó, bà Nguyễn Kim Anh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ NN&PTNT, có mặt tại cuộc họp cho biết vừa gọi điện thoại cho cục trưởng Cục BVTV và được biết Cục đã họp bàn với DN về tác động của văn bản trên. “Chúng tôi sẽ báo cáo lãnh đạo Bộ xử lý ngay vấn đề này” - bà Kim Anh cho biết.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết Văn phòng Chính phủ sẽ có văn bản báo cáo, đề nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ NN&PTNT thu hồi văn bản sai phạm trên, đồng thời tiếp tục đánh giá về tác động toàn diện từ việc tạm dừng nhập khẩu lúa mì để có giải pháp phù hợp.

Bộ trưởng nhắc lại tinh thần cán bộ, công chức chỉ được làm những gì luật cho phép. “Không thể lãnh đạo thuộc thẩm quyền cục, chi cục ban hành văn bản pháp luật. Về pháp lý thì việc ban hành này không đúng thẩm quyền, cho thấy sự lộng hành trong ban hành văn bản pháp luật” - ông khẳng định.

Bộ trưởng Dũng cũng tỏ ý buồn khi bộ trưởng Bộ NN&PTNT quyết liệt trong gỡ bỏ điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính nhưng cấp dưới vẫn tồn tại sai sót.