Chuyện “tế nhị” về đất cho các dự án FDI

Quỹ đất còn lại ở Đà Nẵng để phục vụ cho các doanh nghiệp FDI rất hạn chế, trong khi hàng trăm ha đất ở ven biển, ở trung tâm TP “trùm mền” cả chục năm nay lại không thu hồi được vì “rất tế nhị”!

Không còn đất cho các nhà đầu tư FDI?

Trước tình hình thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào địa bàn ngày càng sa sút, sáng 20/3, UBND TP Đà Nẵng đã tổ chức hội nghị “Đánh giá công tác xúc tiến đầu tư nước ngoài vào TP Đà Nẵng”. 

Tại đây, ông Lâm Quang Minh, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư Đà Nẵng cho hay, mặc dù TP đã rất nỗ lực nhưng kết quả thu hút vốn FDI trong năm 2014 và vài năm gần đây chưa đạt như mong muốn.

 Hội nghị đánh giá công tác xúc tiến đầu tư nước ngoài do UBND TP Đà Nẵng tổ chức sáng 20/3 (Ảnh: HC)

Trong số các nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, theo ông Lâm Quang Minh, vấn đề đất đai đóng vai trò rất quan trọng. Hiện hầu hết đất ven biển đã có chủ đầu tư. Vì nhiều lý do, các chủ đầu tư này đã dừng triển khai dự án, trong khi các nhà đầu tư mới thì không có cơ hội để tham gia đầu tư vì không còn đất.

Một số khu vực khác chưa được quy hoạch cụ thể nên các dự án đầu tư về giáo dục, y tế, thương mại... gặp khó khăn trong việc tìm địa điểm phù hợp. Một vài địa điểm đã được quy hoạch thì lại chưa có sẵn mặt bằng thuận lợi cũng như các tiện ích cần thiết.

Hiện các KCN ở Đà Nẵng có tỷ lệ lấp đầy đạt 87,0%. Riêng KCN Đà Nẵng, Hòa Khánh, Dịch vụ Thủy sản Đà Nẵng có tỷ lệ lấp đầy đạt 100% nên còn rất ít đất trống có diện tích lớn để thu hút và đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư có tầm cỡ.

Giám đốc Sở TN-MT Đà Nẵng Nguyễn Điểu cũng nói rõ quỹ đất còn lại trên địa bàn TP để phục vụ cho các DN FDI hoặc các DN khác bị hạn chế. Sở đã báo cáo lãnh đạo TP và tổ chức kiểm tra, rà soát quỹ đất toàn TP. Qua đó cho thấy hiện có trên 60 dự án được giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính hoặc thực hiện một phần, nhưng thực chất chủ đầu tư không có năng lực đầu tư, không xúc tiến việc đầu tư.

Kẻ “trùm mền”, người “thèm muốn”!

Ông Nguyễn Điểu cho hay, từ đầu năm 2014, lãnh đạo TP đã chỉ đạo hỗ trợ các dự án bất động sản – du lịch đẩy nhanh tiến độ triển khai và yêu cầu các chủ dự án ký cam kết. Nếu đến thời điểm cam kết mà vẫn chưa triển khai thì các dự án sẽ bị thu hồi theo quy định của pháp luật. Dù đã cam kết quý 1/2015 sẽ triển khai nhưng bây giờ các dự án này vẫn chưa khởi động hoặc có khởi động thì cũng chỉ mang tính đối phó.

Ông Nguyễn Điểu, Giám đốc Sở TN0MT Đà Nẵng, phát biểu tại hội nghị (Ảnh: HC)

“Chúng ta đang rất lãng phí quỹ đất. Hàng trăm ha đất ven biển, hàng trăm ha đất ở các khu vực trọng điểm của TP đắp mền nằm đó, không được sử dụng. Khi đặt vấn đề với các DN “chủ đất” thì họ nói họ mua đất rồi, nộp tiền sòng phẳng rồi chứ không phải xin giao đất. Mặc dù họ nộp tiền sòng phẳng nhưng theo quy định của luật, nếu anh không sử dụng trong vòng 12 tháng hoặc dự án chậm tiến độ 24 tháng thì Nhà nước có quyền thực hiện các biện pháp thu hồi!” – ông Nguyễn Điểu nhấn mạnh.

Tuy nhiên ông cũng cho biết “việc thu hồi có rất nhiều vấn đề trái chiều”: “Thu hồi thì phải đền bù thiệt hại. Mà thiệt hại ở đây có thiệt hại hữu hình và thiệt hại vô hình. Ở đây có nhiều đồng chí biết rất rõ cơ chế TP chúng ta. Như thế nào là thiệt hại hữu hình, như thế nào là thiệt hại hữu hình, chắc biết rồi. Bây giờ đặt vấn đề này ra thì rất tế nhị, khó cho việc giải quyết!”.

Ông Nguyễn Điểu cũng cho biết đã nhiều lần kiến nghị thu hồi nhiều dự án trên địa bàn để phục vụ kêu gọi đầu tư. Ông tin chắc một loạt dự án ở ven biển, khu vực trung tâm TP, nếu có đất sạch, có cơ chế chính sách rõ ràng, hợp lý thì các DN FDI rất quan tâm. Chẳng hạn ở trung tâm TP có các dự án trên đường Phan Châu Trinh, Nguyễn Chí Thanh… “trùm mền” trong khi các DN FDI rất “thèm muốn”. Nhưng xử lý “vấn đề tế nhị” như ông nêu trên là không đơn giản nếu TP không quyết tâm.

“Chúng ta phải có quỹ đất. Hiện trên địa bàn TP có tình trạng đất có chủ nhưng chủ này không bao giờ sử dụng, vì họ mua đi bán lại kiếm lời. Những dự án này rất nhiều mà báo chí thường nói là những dự án “có vấn đề”. Nếu chúng ta tiếp tục để như vậy là có tội, lãng phí vô cùng. Do vậy vấn đề đầu tiên chúng tôi kiến nghị TP là quyết liệt thu hồi!” – ông Nguyễn Điểu nói.

Không có năng lực thì phải nhường lại dự án cho người khác!

Theo ông Nguyễn Điểu, trong việc thu hồi các dự án nhiều năm không triển khai, nếu Đà Nẵng quyết tâm làm thì không phải không thể làm được. Người ta bỏ vào đó năm, bảy chục tỉ nhưng có những dự án 5 – 10, thậm chí 12 năm rồi không thực hiện, gây lãng phí xã hội rất lớn. Người ta đang cần cơ chế chính sách để thu hồi vốn và TP cũng có điều kiện để kêu gọi đầu tư.

Nhiều dự án giữ đất ven biển Đà Nẵng nhiều năm không sử dụng trong khi các nhà đầu tư nước ngoài rất "thèm muốn"! (Ảnh: HC)

Ông kể, cách đây hai hôm ông tiếp một DN Nhật Bản có nhu cầu đầu tư tại Đà Nẵng một trường dạy tiếng Nhật và dạy nghề cho lao động để đưa qua Nhật. DN này cần đất sạch ở ven biển hoặc khu vực trung tâm TP. “Tôi thấy họ rất tâm huyết, rất tha thiết, đến đặt vấn đề mà mang quà theo nữa. Như vậy xu hướng các DN FDI đầu tư vào Đà Nẵng, tôi cho là ngày càng lớn lên, nhưng chúng ta cần thiết phải có cơ chế rõ ràng về vấn đề đất đai, quy hoạch, môi trường…” – ông Nguyễn Điểu nhấn mạnh.

Để góp phần tạo dựng “cơ chế rõ ràng” đó, ông kiến nghị TP Đà Nẵng cần nhanh chóng xây dựng cổng thông tin điện tử chuyên đề về đất đai, trong đó nêu rõ vấn đề quy hoạch đất đai, giá đất, cơ chế đền bù giải tỏa, thủ tục hành chính… để các nhà đầu tư có thông tin chính thống. Do lẽ, hiện có rất nhiều đơn vị cò mồi dịch vụ làm tư vấn một cách không chính thống, gây sức ép rất lớn cho các nhà đầu tư.

Trả lời phỏng vấn Infonet về những vấn đề ông Nguyễn Điểu đặt ra, ông Phùng Tấn Viết, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho hay năm 2014 đã tập trung rà soát tất cả các dự án ở ven biển cũng như ở khu vực trung tâm TP. Quan điểm của lãnh đạo Đà Nẵng trước hết là tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tư trong lúc khó khăn, yêu cầu họ phân kỳ và cam kết trong quý 1, chậm nhất là quý 2/2015 sẽ triển khai dự án.

“Sắp đến, chúng tôi sẽ chỉ đạo rà soát lại tất cả các cam kết đó, nếu nhà đầu tư nào không thực hiện đúng cam kết, chúng tôi phải mời lên để định hướng cho họ đầu tư. Còn nếu họ thực sự không có năng lực thì yêu cầu phải thực hiện theo đúng Luật Đất đai, phải nhường dự án lại cho các nhà đầu tư khác có năng lực hơn!” – ông Phùng Tấn Viết nói.