Chứng khoán rầm rộ báo lãi

Tính đến thời điểm hiện nay, các công ty chứng khoán (CTCK) lớn hầu hết đã công bố kết quả kinh doanh khả quan trong nửa đầu năm 2014. Ghi nhận chung là lợi nhuận tăng trưởng mạnh so với các kỳ báo cáo trước và nhiều công ty đã vượt và hoàn thành hơn nửa kế hoạch lợi nhuận của năm. Chứng khoán lãi lớn nhờ đâu?

Môi giới, tự doanh “ hái” ra tiền

Theo báo cáo tài chính riêng lẻ của CTCP Chứng khoán Sài Gòn (SSI), mức doanh thu thuần quý 2/2014 đạt 488 tỉ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt hơn 237 tỉ đồng. So với cùng kỳ năm ngoái, hai chỉ tiêu này tăng lần lượt tăng 161% và 363%. Lũy kế 6 tháng, doanh thu thuần ghi nhận 871 tỉ đồng và lợi nhuận sau thuế công ty mẹ 482 tỉ đồng, tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước chỉ bằng một nửa.

Trong cơ cấu doanh thu 6 tháng đầu năm của SSI, môi giới và tự doanh tăng trưởng mạnh. Cụ thể, doanh thu môi giới mang về 144 tỉ đồng, cao gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ năm trước. Đầu tư, góp vốn mang lại 509 tỉ đồng, cao gấp gần 4,5 lần cùng kỳ trước.

Môi giới và tự doanh vẫn là hai mảng đóng góp lớn cho doanh thu của CTCP Chứng khoán TPHCM (HSC) với 63 tỉ đồng và 50 tỉ đồng trong quý 2 trong tổng doanh thu 197 tỉ đồng. Lãi ròng quý 2 của HSC gần 95 tỉ đồng, tăng hơn 55% so với cùng kỳ năm trước. Lũy kế 6 tháng đầu năm doanh thu ghi nhận mức 423 tỉ đồng, tăng 44% cùng kỳ năm trước và lợi nhuận sau thuế là 215 tỉ đồng, tăng đến 74%. 

SSI và HSC là hai công ty chứng khoán lớn trên thị trường và thường xuyên dẫn đầu thị phần môi giới trên HSX và HNX. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán giao dịch sôi động thì đương nhiên hoạt động môi giới sẽ mang đến doanh thu lớn. 

Bên cạnh đó, nguồn vốn đầu tư lớn nên tự doanh cũng mang lại khoản lợi nhuận lớn cả SSI và HSC. Với khoản đầu tư tài chính hơn 3.000 tỉ đồng, lợi nhuận tự doanh của SSI trong quý 2 là 175,5 tỉ đồng. Với HSC, hoạt động tự doanh khá hiệu quả với khoản lãi ròng 129 tỉ đồng so với quy mô đầu tư tài chính ngắn hạn 737 tỉ đồng.

Không chỉ riêng SSI, HSC, hai mảng môi giới và tự doanh ở nhiều CTCK khác cũng “hái” ra tiền. CTCP Chứng khoán Đại Dương (OCS) lãi ròng hơn 25 tỉ đồng, vượt 7% kế hoạch lợi nhuận cả năm. Đáng nói, các năm trước OCS không lọt vào danh sách các doanh nghiệp có thị phần môi giới dẫn đầu trên HNX nhưng quý 2/2014 đã vươn lên vị trí thứ tư. Với việc gia tăng thị phần môi giới, doanh thu từ hoạt động này của OCS đạt gần 30 tỉ đồng, chiếm 30% tổng doanh thu 6 tháng.

CTCP Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) hoàn thành hơn 90% kế hoạch lợi nhuận cả năm 2014 với lợi nhuận sau thuế 6 tháng hơn 23 tỉ đồng. CTCP Chứng khoán FPT (FPTS) công bố đạt lợi nhuận trước thuế 84,5 tỉ đồng, hoàn thành 65% kế hoạch cả năm, CTCP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) hoàn thành 68% kế hoạch cả năm với mức lợi nhuận trước thuế 61,25 tỉ đồng. 

Công ty chứng khoán lãi lớn còn giới đầu tư thì đau đầu vì sự trồi sụt của thị trường. Ảnh: Như Ý

“Nước lên, bèo lên”

Lợi nhuận trong nửa đầu năm 2014 của nhiều công ty chứng khoán tăng trưởng mạnh so với các kỳ báo cáo trước. Thị trường giao dịch sôi động mạnh từ đầu năm được cho là nguyên nhân quan trọng và hoạt động tự doanh của các công ty chứng khoán cũng khởi sắc.

Nếu như hai năm trước thị trường chứng khoán èo uột khiến các công ty chứng khoán cũng chật vật. Sau một thời gian tự tái cơ cấu, nhiều công ty chứng khoán đã bị xóa tên vì không trụ vững với thị trường. Thậm chí, lãnh đạo một số công ty chứng khoán bị rơi vào vòng lao lý.

Tuy nhiên từ cuối năm 2013 đến nay, thị trường tăng điểm, giao dịch trở lại sôi động hơn và giá chứng khoán cũng tăng khá mạnh. Điều này đã mang lại “niềm vui” cho các công ty chứng khoán.

Theo giải thích của SSI, sở dĩ lợi nhuận tăng trưởng là do lợi nhuận sau thuế của họ trong quý 2/2014 tăng mạnh so với cùng kỳ là do thị trường trong quý 2 tăng trưởng tốt và thanh khoản cao nên hoạt động môi giới và đầu tư của công ty đạt kết quả khả quan.

HSC cũng cho biết lợi nhuận quý 2/2014 tăng mạnh 55% là do nghiệp vụ tự doanh trong quý 2 của công ty có những kết quả khả quan khi công ty tiếp tục thực hiện hóa phần lợi nhuận từ danh mục đầu tư. 

Bên cạnh đó, giá trị giao dịch bình quân toàn thị trường trong quý 2/2014 tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm 2013 và thị phần môi giới của công ty tiếp tục được duy trì nên doanh thu phí môi giới tăng mạnh trong quý vừa qua.

Chớ vội mừng?

Tuy nhiên có những công ty chứng khoán bị sụt giảm lợi nhuận do hoạt động môi giới không mang lại hiệu quả. Công ty TNHH MTV Chứng khoán ACB (ACBS) cho rằng lợi nhuận sau thuế trong quý 2/2014 đạt 33 tỉ đồng, giảm 71% so với cùng kỳ năm trước là do doanh thu môi giới tăng nhẹ chỉ 6 tỉ đồng. Trong khi đó doanh thu hoạt động đầu tư chứng khoán góp vốn giảm mạnh với số tiền 148 tỉ đồng.

Một chuyên gia trong ngành tài chính cho rằng chưa thể “vội mừng” với việc lợi nhuận các công ty chứng khoán tăng trong thời gian qua. Ông giải thích là dù thanh khoản có tăng đáng kể nhưng quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn rất nhỏ trong khi đó vẫn còn có quá nhiều công ty chứng khoán hoạt động. 

Do đó mảng môi giới khó trở thành trụ cột mang đến lợi nhuận chính cho các doanh nghiệp. Chẳng hạn, công ty đứng đầu thị phần môi giới hiện nay là SSI, trong 6 tháng đầu năm có doanh thu từ hoạt động môi giới là 144 tỉ, con số quá nhỏ so với hơn 5.000 tỉ đồng vốn chủ sở hữu của Công ty. Như vậy, công ty chứng khoán muốn có lợi nhuận cao vẫn phải phụ thuộc vào các hoạt động khác như tự doanh, cho vay margin… 

Cũng theo vị chuyên gia này thì lợi nhuận của công ty chứng khoán chủ yếu là do “nước lên, bèo lên” chứ chưa thực sự biến đổi về chất. Do vậy, nếu thị trường đảo chiều thì các công ty chứng khoán vẫn rất rủi ro. Không loại trừ hoạt động chạy đua margin như hiện nay sẽ khiến “lịch sử” lặp lại.