“Chưa thể làm ngay căn hộ 200 triệu”

Trả lời PV, bộ trưởng Bộ Xây dựng cho rằng cần thêm thời gian để triển khai xây nhà thu nhập thấp với giá 2-4 triệu đồng/m2.

Sau khi có gợi ý của Thủ tướng về việc xây nhà thu nhập thấp với giá 2-4 triệu đồng/m2, rất nhiều người dân, đặc biệt là những người lao động sống ở thành thị khấp khởi mừng thầm khi cơ hội sở hữu nhà đang ở trong tầm tay. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia xây dựng thì việc xây nhà thu nhập thấp với giá dưới 5 triệu đồng/m2 ở thành thị là điều hết sức khó khăn.

Thiết thực nhưng chưa thể làm ngay

Trao đổi với PV, ông Trịnh Đình Dũng, bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng cho rằng, trong thời điểm hiện tại rất khó để thực hiện nhà thu nhập thấp ở thành thị với giá 2-4 triệu đồng/m2. Theo lý giải của bộ trưởng Dũng, hiện nay chi phí xây dựng cũng như giá đất ở thành phố tuy có hạ nhưng vẫn rất cao so với mức 2-4 triệu đồng/m2.

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho biết: “Gợi ý của Thủ tướng tại hội nghị toàn quốc tổng kết chương trình hỗ trợ người nghèo về nhà ở là rất thiết thực và cũng là vấn đề mà Bộ đang rất quan tâm, chú trọng. Ý kiến của Thủ tướng đã được Bộ Xây dựng tiếp thu và sẽ triển khai trong thời gian tới. Tuy nhiên, ở đây chúng ta cần xét đến từng hoàn cảnh, điều kiện cụ thể của từng địa phương, từng vùng. Trong hội nghị hôm đó, Thủ tướng đang nói về vấn đề hỗ trợ nhà ở cho người nghèo ở các địa phương, và có nói đến việc nếu xây được nhà cho người thu nhập thấp với giá 2-3 triệu/m2 thì người dân sẽ hạnh phúc lắm. Bộ Xây dựng đang nghiên cứu và bàn bạc vấn đề này, chắc chắn phải mất một thời gian nữa mới có thể triển khai thí điểm vấn đề này; trong ngày một ngày hai chưa thể quyết định và làm ngay được. Gợi ý của Thủ tướng là vì lợi ích của người dân, đặc biệt là người có thu nhập thấp, nhưng để thực hiện được điều đó tôi nghĩ cần phải có thêm thời gian”.

Bộ trưởng Dũng phân tích thêm: “Hiện nay, ở thành phố dù giá đất đang đi xuống nhưng vẫn đang ở mức rất cao, do đó rất khó để xây dựng nhà với giá 2-3 triệu đồng/m2. Với giá tiền như vậy chỉ có thể xây dựng ở vùng nông thôn, và làm nhà thấp tầng mà thôi. Ở thành thị giá đất cao, quỹ đất hẹp nên nếu xây thì phải xây chung cư cao tầng chứ không thể xây nhà cấp 4, như thế sẽ lãng phí quỹ đất. Nếu xây nhà cao tầng thì giá xây dựng sẽ nằm ở mức 5-7 triệu đồng/m2”.

Ý tưởng xây nhà thu nhập thấp với giá dưới 5 triệu đồng/m2 ở thành thị sẽ gặp nhiều khó khăn.

Ông Trịnh Đình Dũng cũng cho biết, Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu cụ thể vấn đề này để làm sao tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp và người dân. “Để làm được điều này, chắc chắc phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức trong điều kiện có thể để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện. Tuy nhiên, như tôi đã nói trên, việc này cần có thêm thời gian, chứ chưa thể làm ngay được”.

Theo nhiều chuyên gia trong lĩnh vực xây dựng, việc xây nhà thu nhập thấp ở đô thị với giá 2-4 triệu đồng/m2 là không khả thi, bởi lẽ chi phí nhân công, chi phí đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng… đã “ngốn” rất nhiều tiền. Theo TS.Phạm Sĩ Liêm, nguyên thứ trưởng Bộ Xây dựng, cần hiểu phát biểu của Thủ tướng trong hoàn cảnh cụ thể, đó là tại hội nghị toàn quốc tổng kết chương trình hỗ trợ nhà ở cho người nghèo. Chương trình này thực hiện chủ yếu ở vùng nông thôn và phát biểu của Thủ tướng là hướng đến xây nhà với mức giá thấp nhất cho người thu nhập thấp ở thành thị.

“Nếu với mức giá 2-4 triệu đồng/m2 cho nhà ở thành thị thì theo tôi giá đó không bao gồm giá đất và các chi phí đi kèm như cây xanh, công viên, đường, điện… Nếu nhà nước hỗ trợ được các phần đó (điện, nước, giá đất, chi phí khác) và doanh nghiệp chỉ đảm nhiệm phần xây dựng thì mới có thể bán cho người dân với giá thấp được. Nếu nhà nước chưa làm được điều này thì chưa biết đến bao giờ người dân thành thị mới có thể mua nhà với giá dưới 5 triệu đồng/m2” – TS.Phạm Sĩ Liêm khẳng định.

Mô hình “Nhà nước tổ chức, doanh nghiệp thực hiện”

Vấn đề nhà thu nhập thấp không phải là vấn đề mới, tuy nhiên từ sau phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong Hội nghị tổng kết chương trình hỗ trợ người nghèo về nhà ở (ngày 19/7), vấn đề này lại nóng hơn bao giờ hết. Rất nhiều người, đặc biệt là những người có thu nhập thấp ở thành thị đang kỳ vọng vào một sự đổi mới, sự hỗ trợ thiết thực của nhà nước trong việc xây dựng nhà cho đối tượng này.

Theo lý giải của lãnh đạo nhiều công ty xây dựng, để doanh nghiệp xây nhà giá rẻ như vậy là đẩy doanh nghiệp vào thế khó, vì bản thân việc này không hề dễ. Nếu dễ thì họ đã làm từ lâu rồi. Ông Nguyễn Đức Tuấn, giám đốc công ty Cổ phần Xây dựng Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đưa ra ý kiến: “Nếu thực hiện việc này thì sẽ rất khó đối với cả doanh nghiệp lẫn chính quyền địa phương. Bởi vì, chuyện này phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp với chính quyền, trong đó vai trò của chính quyền cực kỳ quan trọng, nếu không muốn nói là then chốt, có tính quyết định. Còn doanh nghiệp mang tính hỗ trợ. Ngay bây giờ, nếu bắt doanh nghiệp thực hiện thì chắc chắn là rất khó. Do đó, ở đây cần thực hiện theo mô hình: Nhà nước làm, nhà nước tổ chức, doanh nghiệp chỉ là đơn vị tham gia thực hiện”. Vị giám đốc này phân tích thêm: “Doanh nghiệp sẽ bó tay nếu nhà nước không hỗ trợ tối đa, không tạo điều kiện cho doanh nghiệp, vì hiện tại doanh nghiệp bất động sản đang bên bờ vực phá sản, kể cả những doanh nghiệp lớn. Nếu để doanh nghiệp tự thực hiện thì chi phí hạ tầng đã mất từ 3-4 triệu/m2 rồi, như thế làm sao có thể bán cho người dân với giá 2-4 triệu/m2 được!”.

Cùng quan điểm với ông Tuấn, ông Nguyễn Văn Đực, phó giám đốc Công ty địa ốc Đất Lành cũng cho rằng, việc xây dựng nhà thu nhập thấp ở đô thị với giá từ 2-4 triệu/m2 là rất khó. Theo phân tích của ông Đực, đơn giá xây dựng là khoảng 2,7 triệu đồng/m2 cho nhà 5 tầng trở xuống, trong khi đó doanh nghiệp chỉ bán được 90% diện tích, 10% diện tích còn lại sử dụng cho hành lang, cầu thang. Như vậy, lấy 2,7 triệu đồng chia cho 90% thì ra 3 triệu đồng/m2. Như vậy, nếu doanh nghiệp xây cho khéo thì khoảng 3 triệu đồng/m2, khi đó doanh nghiệp có thể bán với giá 4 triệu đồng/m2. Còn nếu xây nhà 15 tầng trở lên thì đơn giá xây dựng sẽ khác, khoảng hơn 5 triệu đồng/m2. Trong khi đó chỉ bán được 70% mà thôi, vì diện tích thang máy, cầu thang bộ, tầng hầm để xe. Nếu lấy 5 triệu nhân với 75% thì sẽ ra giá khoảng gần 7 triệu đồng/m2. Như vậy, doanh nghiệp có thể bán nhà thấp tầng giá 4 triệu đồng/m2, nhà cao tầng là 7 triệu/m2 là chấp nhận được.

Từ đó, ông Đực kiến nghị “Theo tôi, nếu muốn xây dựng nhà thu nhập thấp với giá 2-4 triệu/m2 thì doanh nghiệp chỉ đơn thuần làm phần xây dựng mà thôi, còn toàn bộ những gì phục vụ công trình xây dựng như đền bù hạ tầng, xin thủ tục, điện, nước, đường sá… do nhà nước làm hết. Nếu nhà nước quyết tâm thực hiện gợi ý của Thủ tướng thì nên đầu tư vào những khu đất lớn, rồi giao cho doanh nghiệp phần xây dựng, còn các hạng mục khác thì nhà nước lo”.