Bộ Tài chính: Sẽ nghe hộ kinh doanh nói

Cho sinh viên, công nhân thuê trọ chịu thuế 2%. Cho thuê căn hộ chịu thuế 5%.

Trong các số báo ngày 18-12, 20-12 và 22-12-2014, Pháp Luật TP.HCM đã phân tích về thuế thu nhập cá nhân (TNCN) của hộ, cá nhân kinh doanh và những băn khoăn, vướng mắc trong cách tính thuế mới năm 2015 theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế (Luật 71).

Pháp Luật TP.HCM trao đổi với bà Tạ Thị Phương Lan (ảnh), Vụ phó Vụ Quản lý thuế TNCN (Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính), để làm rõ những vấn đề trên.

Thuế tăng chỉ 150.000-300.000 đồng/tháng

. Phóng viên: Thưa bà, hiện nay cá nhân cho thuê nhà, nhất là cho thuê nhà trọ rất lo lắng không biết sẽ chịu thuế TNCN với tỉ lệ 2% hay 5% ?

+ Bà Tạ Thị Phương Lan: Từ trước đến nay có phân biệt giữa dịch vụ lưu trú (khách sạn, nhà trọ cho sinh viên, công nhân...) và hoạt động kinh doanh bất động sản (cho thuê căn hộ hằng tháng hoặc hằng năm...). Từ năm 2009 đến 2014 thì thuế đối với hai nhóm trên như nhau, từ năm 2015 thì có phân biệt. Cho sinh viên, công nhân thuê nhà trọ chịu thuế suất 2%, còn cho thuê căn hộ thì 5%. Sắp tới sẽ có hướng dẫn cụ thể về nội dung này.

. Tính thuế cách mới (thuế khoán) thì đơn giản hơn nhưng tiền thuế sẽ cao hơn. Khi đề xuất sửa luật, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế có đánh giá về tác động tăng tiền thuế, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các hộ kinh doanh hay không?

+ Về mặt lý luận, khi chuyển từ tính thuế lũy tiến sang tính thuế toàn phần, có thể xảy ra trường hợp người đang nộp thuế ở bậc thuế cao nay sẽ nộp thuế ít hơn. Hoặc cũng có trường hợp người chưa đến mức nộp thuế năm 2014 nhưng năm 2015 sẽ phải nộp thuế.

Tổng cục Thuế có đánh giá tác động tăng/giảm thuế để đảm bảo về tổng thể không làm tăng số thuế phải nộp so với năm 2014.

Cá nhân cho sinh viên, công nhân thuê nhà trọ sẽ chịu thuế suất 2%. Ảnh: HTD

Cụ thể, đối với hộ kinh doanh năm 2014 chưa đến mức phải nộp thuế TNCN thì năm 2015 tổng số thuế phải nộp (bao gồm cả giá trị gia tăng và TNCN) chỉ tăng từ 14% đến 18%, tương đương tiền thuế tăng thêm 150.000-300.000 đồng/tháng. Mức tăng này không phải là quá cao so với tình hình tăng trưởng kinh tế năm 2014 với mức tăng GDP là khoảng 6% và CPI là khoảng 2%. Ví dụ cụ thể, tại quận Bình Tân (TP.HCM), thuế tăng thêm khoảng 250.000 đồng/tháng, còn tại quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) là khoảng 190.000 đồng/tháng.

Mỗi địa bàn chỉ có vài hộ lớn được lợi về số thuế theo cách tính mới mà thôi. Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các địa phương kiểm tra thực tế các hộ này, ấn định lại doanh thu khoán, đảm bảo phù hợp thực tế để không thất thu thuế!

Không để hộ kinh doanh thua lỗ vì thuế cao

. Biểu tỉ lệ 0,5% đến 5% dựa trên căn cứ nào và vì sao cá nhân kinh doanh không được trừ chi phí và giảm trừ gia cảnh, thưa bà?

+ Có hai nguyên tắc xây dựng biểu thuế suất này. Một là dựa trên thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đang áp dụng đối với các DN cùng lĩnh vực, ngành nghề để có sự tương đồng về cách xác định doanh thu, chi phí. Hai là dựa trên yếu tố giảm trừ gia cảnh.

Cụ thể, DN thương mại có tỉ lệ chi phí hiện là 95%, phần lợi nhuận 5% còn lại sẽ chịu thuế TNDN với thuế suất 20%. Như vậy tiền thuế tương ứng với 1% doanh thu. Từ con số này, trừ thêm phần giảm trừ gia cảnh và tính ra hộ kinh doanh thương mại chịu thuế với tỉ lệ 0,5% trên doanh thu.

Với hoạt động cho thuê nhà, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, bán hàng đa cấp thì tỉ lệ thuế TNCN là 5%, tương đương với DN. Cá nhân cho thuê nhà khác hẳn với DN cho thuê nhà, vì DN có rất nhiều chi phí như lãi vay, tổ chức bộ máy, khấu hao tài sản, vận hành tòa nhà...

Như vậy tỉ lệ tính thuế TNCN 2015 đối với hộ kinh doanh đã bao gồm cả yếu tố chi phí và giảm trừ gia cảnh rồi.

. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các luật về thuế được đưa ra ngay trước kỳ họp Quốc hội (tháng 10-2014), ảnh hưởng đến tiền thuế của trên hai triệu hộ kinh doanh mà không qua quá trình lấy ý kiến người dân, tổ chức, như vậy là đúng quy trình ban hành văn bản pháp luật hay không?

+ Luật này tập trung đơn giản thủ tục hành chính nên cần áp dụng ngay từ 1-1-2015 để người dân và DN được thuận lợi càng sớm càng tốt. Qua đánh giá tác động thì thấy số thuế tăng thêm xét trên tổng thể không bị ảnh hưởng nhiều. Theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì trong các trường hợp đặc biệt, có lợi cho người nộp thuế thì được xây dựng và ban hành luật theo thủ tục rút gọn. Như vậy việc xây dựng và ban hành Luật số 71 là đúng quy định.

. Các hộ kinh doanh than phiền rằng cách tính thuế khoán mới sẽ khiến họ phải nộp thuế nhiều hơn, có thể họ phải ngừng kinh doanh vì lỗ. Tổng cục Thuế và Bộ Tài chính có dự định đề xuất sửa quy định này hay không?

+ Để đảm bảo không xáo trộn hoạt động kinh doanh, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các cơ quan thuế dự kiến doanh thu và mức thuế khoán năm 2015 phù hợp với thực tế kinh doanh. Ngành thuế đảm bảo không xảy ra việc hộ kinh doanh ngừng hoạt động hoặc thua lỗ do thuế tăng cao.

Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế sẽ lắng nghe ý kiến phản hồi để nghiên cứu, đề xuất các nội dung sửa đổi, bổ sung nếu cần thiết tại các kỳ họp Quốc hội tiếp theo.

. Xin cám ơn bà.