Thử giới tính thai nhi: Tiền mất, tật mang

Dù không được luật pháp cho phép song thiết bị phát hiện giới tính thai nhi ngay từ 6-8 tuần tuổi vẫn được rao bán tràn lan. Nguy hiểm hơn, độ chính xác của những thiết bị này không được kiểm chứng, có thể dẫn đến những quyết định đáng tiếc liên quan tới sinh mệnh.

Hàng cấm rao bán tràn lan

Sau khi hạ sinh “công chúa” đầu lòng, ngay lần mang thai thứ hai, chị N.T.T. (Đông Anh, Hà Nội) đã được bạn bè mách nước cách xác định giới tính của thai nhi chỉ trong những tuần đầu, đó là sử dụng que thử giới tính. Cứ ngỡ việc xác định giới tính thai nhi bị luật pháp Việt Nam nghiêm cấm nên việc mua que thử rất khó khăn, tuy nhiên, chị T. lại hoàn toàn bị bất ngờ khi thiết bị này được bày bán tràn lan và công khai trên mạng.

Que thử giới tính được quảng cáo nhập khẩu từ Pháp, Mỹ với công dụng có thể xác định giới tính thai nhi chính xác từ 85-90%, thậm chí, nhiều địa chỉ còn khẳng định con số này là 99,99%. Giá que thử giới tính khoảng một triệu đồng.

Liên hệ với Hiếu, một chủ hàng tại Mai Dịch (Cầu Giấy, Hà Nội), anh ta cho biết, cửa hàng của anh ta có tới ba cơ sở ở Hà Nội và TPHCM, sẵn sàng cung cấp trực tiếp hoặc có thể chuyển về địa chỉ nhà của khách hàng trên cả nước. Cửa hàng của Hiếu hiện có hai loại sản phẩm đều nhập từ Mỹ với giá lần lượt là 850.000đ và 1.050.000đ/chiếc/lần thử. Sự khác biệt về giá, theo Hiếu không nằm ở chất lượng sản phẩm mà do kích thước của hai mặt hàng này khác nhau, dẫn đến chi phí vận chuyển chênh lệch.

Tại TPHCM, khi chúng tôi hỏi địa chỉ mua que thử thai nhi qua số điện thoại 0168..., một phụ nữ tên Ng. chỉ nói chung chung là ở P.Cầu Kho, Q.1. Nếu muốn mua sẽ đem hàng đến tận nhà. Người này cho biết, không phải đợi đến tuần thứ 20 đi siêu âm mới biết con trai hay con gái, chỉ cần dùng que thử vào tuần thứ sáu là biết được giới tính thai nhi. Người này hướng dẫn, chỉ cần lấy nước tiểu vào sáng sớm khi vừa ngủ dậy, để nước tiểu “bớt nóng” sau hai-ba phút rồi nhúng que thử. Nếu mẫu thử nghiệm chuyển sang màu hồng là bé gái, màu xanh là bé trai.

Nguyên tắc hoạt động của que thử được những người bán lý giải rất mơ hồ: “Đó là các phản ứng hóa học xảy ra khi hợp chất hóa học đã được giải thể và trộn lẫn với các phân tử chất tan trong nước tiểu, kết quả từ hoạt động sinh hóa trong các tế bào của cơ thể, và kích hoạt các thành phần thuốc nhuộm màu liên quan đến giới tính cụ thể”.

Hình ảnh giới thiệu và hướng dẫn sử dụng thiết bị thử giới tính thai nhi sớm được đăng tải tràn lan trên mạng

Chất lượng mù mờ

TS.BS Lê Thị Thu Hà, Phó khoa Sản C, Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM nhận định: “Tôi đã tìm hiểu qua một số thông tin và biết tại thị trường Mỹ hiện nay có hai loại que thử giới tính Gendermaker và Intelligender. Có người đã thử cùng lúc với hai loại que thử và kết quả thật bất ngờ: Gendermaker cho kết quả bé gái và Intelligender cho kết quả bé trai. Điều này cho thấy độ tin cậy của các que thử nước tiểu này không cao”. Theo y học, giới tính thai nhi hình thành ngay sau khi hình thành hợp tử, nghĩa là sau khi tinh trùng xâm nhập vào noãn bào.

Tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y khi kết hợp với noãn bào sẽ cho ra bé trai và tinh trùng mang nhiễm sắc thể X sẽ cho ra bé gái. Việc xác định giới tính sớm nhất hiện nay có thể thực hiện được bằng kỹ thuật chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGD: Pre-implantation Genetic Diagnosis). Kỹ thuật PGD thực hiện ở những trường hợp thụ tinh ống nghiệm, để chọn lựa các phôi tốt, không mắc các bệnh lý di truyền.

BS Lê Thị Kim Dung, Trưởng khoa Sản, Trung tâm y tế Thái Hà (Hà Nội) tỏ thái độ cực lực lên án loại sản phẩm này. Việc xác định giới tính thai nhi đã được Bộ Y tế Việt Nam nghiêm cấm nhiều năm nay dưới mọi hình thức. Loại sản phẩm này hiện nay chưa có bất cứ cơ quan trong nước nào kiểm chứng về độ chính xác, do đó, BS Dung nhấn mạnh: “Các bà mẹ phải cẩn trọng, không nên bỏ ra tiền triệu để mua một loại sản phẩm tù mù, chưa rõ chất lượng”. BS Dung cũng phản đối việc các bà mẹ xác định sớm giới tính thai nhi để đưa ra những quyết định liên quan đến sinh mạng của đứa trẻ.

Ông Nguyễn Văn Thảng, Giám đốc Công ty Trang thiết bị kỹ thuật y tế TPHCM - cho biết: “Tôi chưa bao giờ nghe có que thử giới tính thai nhi. Tôi nghĩ phải đưa mặt hàng này vào diện cấm sử dụng vì ngay cả siêu âm xác định giới tính cũng không được Bộ Y tế cho phép”. Còn ông Trần Ngọc Sinh, Vụ trưởng Vụ Thanh tra pháp chế - Tổng cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) khá bất ngờ trước thông tin tại Việt Nam đã có thiết bị thử giới tính thai nhi sớm ngoài việc siêu âm và bắt mạch “chui” từng bị phát hiện. Tuy nhiên, ông Sinh khẳng định, đối chiếu với Nghị định 104/2003/NĐ-CP - quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh Dân số ban hành thì que thử giới tính cũng là một loại sản phẩm không được phép mua bán tại Việt Nam.

BS Trần Văn Trị, Chi cục phó Chi cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình, Sở Y tế TPHCM, cho biết, qua phản ảnh của Báo Phụ Nữ, Chi cục sẽ phối hợp với Thanh tra Sở Y tế TP để thanh kiểm tra các cơ sở bán thiết bị que thử giới tính thai nhi. Đồng thời, Chi cục sẽ gửi văn bản và tuyên truyền cho các phòng dân số kế hoạch hóa gia đình ở trung tâm y tế dự phòng quận/huyện để khuyến cáo cho người dân.