Tác hại khôn lường của việc ngồi vắt chéo chân

Bạn thích ngồi trên ghế theo kiểu nào? Nhiều người thích vắt chéo một chân lên chân khác. Họ cho rằng ngồi vắt chéo chân như vậy để tỏ vẻ lịch lãm. Nhưng sự thật đằng sau đó là điều bạn không tưởng.

Vào những năm 1980, diễn viên hài người Anh Kenny Everett thậm chí còn tự tạo nên tên tuổi của mình bằng dáng ngồi bắt chéo chân trong khi đang mặc váy và mang giày cao gót, ông bỏ chân xuống rồi lại bắt chéo chân và tuyên bố “bắt chéo chân là dáng ngồi lịch lãm nhất”.

Những người khác không thích bắt chéo chân và ngồi dạng chân hướng đầu gối ra phía trước. Thế nhưng dáng ngồi này lại chiếm diện tích lớn trên các phương tiện công cộng.

Những người này tham gia một chiến dịch công khai tại Mỹ vào năm 1999 có tên gọi “The Great Cross-out” – tạm dịch: Điều tuyệt vời của không bắt chéo chân. Chiến dịch này nhằm khuyên mọi người giữ sức khỏe bằng cách không bắt chéo chân cả ngày.

Nhưng, có thực sự không bắt chéo chân sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của bạn?

Vắt chéo chân có thể gây áp lực lên các dây thần kinh xương mác ở phía sau đầu gối, mang lại cảm giác cho đùi và bàn chân.

Vắt chéo chân gây hại cho sức khỏe?

Danh sách những hậu quả của việc ngồi vắt chéo chân quá lâu gồm những triệu chứng như: tăng huyết áp, giãn tĩnh mạch và tổn thương dây thần kinh. Tuy nhiên, những trường hợp này cần phải khảo sát kỹ.

Chắc chắn bạn biết rằng, nếu ngồi quá lâu ở một vị trí, bàn chân bạn sẽ có thể bị tê mỏi. Điều này là bởi việc vắt chéo chân có thể gây áp lực lên các dây thần kinh xương mác ở phía sau đầu gối, mang lại cảm giác cho đùi và bàn chân. Nếu bạn bị tê thì đó cũng chỉ là cảm giác tức thời.

Việc giữ một tư thế trong nhiều giờ liền có thể dẫn đến tình trạng liệt dây thần kinh mác, khiến bạn không thể nâng phần nửa trên của bàn chân và các ngón chân.

Tuy nhiên, khi các nhà nghiên cứu Hàn Quốc các ghi chép từ các bệnh nhân nhằm tìm ra nguyên nhân chính, việc ngồi vắt chéo chân trên ghế không được liệt vào các nguyên nhân mà chỉ có tư thế khoanh chân trong nhiều giờ. Thực tế, cảm giác tê chân khó xảy ra khi ngồ vắt chéo chân vì chúng ta thường thay đổi tư thế ngay khi cảm thấy khó chịu.

Vắt chéo chân làm tăng huyết áp?

Vậy huyết áp thì sao? Khi bạn đi kiểm tra sức khỏe, các bác sĩ hoặc y tá thường yêu cầu bạn thả lỏng tay trên ghế hoặc bàn và không khoanh chân lại, đặt bàn chân thẳng đứng trên sàn nhà.

Việc vắt chân có thể làm thay đổi kết quả khám sức khỏe do làm tăng huyết áp của bạn. Đến năm 2010, 7 nghiên cứu đã cho kết quả rằng, tư thế đôi chân là nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp, trong khi một nghiên cứu khác lại cho kết quả ngược lại.

Ngồi vắt chéo chân trên sàn nhà trong một thời gian dài có thể gây tê mỏi.

Tuy nhiên, các nghiên cứu này chỉ có quy mô nhỏ và dựa vào việc lấy kết quả đo huyết áp một lần. Một nghiên cứu có quy mô lớn hơn được thực hiện ở một trung tâm điều trị huyết áp cao tại Istabul.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành khảo sát với những người khi vắt chéo chân và không. Một lần nữa, kết quả cho thấy huyết áp tăng cao hơn khi chân họ vắt chéo. Nhưng điều quan trọng là khi các bước đo huyết áp được tiến hành liên tiếp khi họ vắt chéo chân và thả chân xuống, kết quả thu được là sau 3 phút thả chân xuống, huyết áp trở lại mức trước đó. Mức huyết áp tăng nhanh nhất với những người từng điều trị bệnh cao huyết áp.

Có hai nguyên nhân lý gải điều này. Một là do việc đặt đùi lên trên đùi kia làm tăng lượng máu đẩy từ tim, khiến huyết áp tăng.

Một lý giải khác là huyết áp tăng vì các cơ vận động mà không cần sự di chuyển của các khớp xương, làm tăng lực cản đối với lượng máu đi qua các mạch máu. Điều này cũng giải thích vì sao gác chân lên nhau nhưng ở vị trí cổ chân lại không gây tăng huyết áp.

Để nghiên cứu sâu hơn vấn đề này và đưa ra kết quả chính xác, một nghiên cứu tại Nijmegen, Hà Lan đã tiến hành đo sinh lý nhiều người. Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng, sự kháng cự trong mạch máu không tăng khi nhịp tim thấp và hai chân vắt chéo, nhưng lượng máu đi từ tim lại tăng, chứng tỏ huyết áp tăng do việc bắt chéo chân đẩy máu về tim.

Như vậy, việc ngồi vắt chéo chân gây ra tình trạng tăng huyết áp tạm thời, nhưng bằng chứng cho các hậu quả lâu dài không chỉ đơn giản như vậy. Những người có nguy cơ máu đông được khuyên không nên vắt chéo chân trong thời gian dài bởi đối với họ, việc cản trở dòng chảy của máu có thể làm tăng nguy cơ huyết khối hình thành sâu trong tĩnh mạch.

Vắt chéo chân có thể gây giãn tĩnh mạch và tác động đến các khớp xương?

Nhưng ngay cả khi vắt chéo chân không khiến bạn tăng huyết áp về lâu dài thì còn có ý kiến cho rằng, bắt chéo chân có thể khiến bạn bị giãn tĩnh mạch. Nguyên nhân vẫn còn là điều bí ẩn.

Bắt chéo chân vẫn có thể mang lại một số lợi ích sức khỏe.

Một nghiên cứu cho thấy, những người ngồi vắt chéo chân hơn 3 tiếng mỗi ngày có thể nghiêng về phía trước và hay xoay tròn vai. Tuy nhiên, nghiên cứu này lại dựa trên ước tính của mỗi người về thời gian bắt chéo chân.

Các nghiên cứu được công bố gần đây cho thấy, nếu người ta được yêu cầu ngồi thẳng trong khi vắt chéo chân, những vấn đề về vóc dáng sẽ được khắc phục.

Một điều ngạc nhiên là số người vắt chéo chân phải lên chân trái cao gấp đôi trường hợp ngược lại.

Nếu bạn là một người thích vắt chéo chân, bạn có thể tham khảo một nghiên cứu thú vị từ Đại học Y ở Rotterdam, Hà Lan để có thể biết được bắt ngồi chéo chân cũng có lợi ích. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành kiểm tra những nam nữ trẻ tuổi khi họ ngồi thẳng chân hoặc vắt chéo chân đùi hoặc vắt chéo ở mắt cá chân.

Kết quả cho thấy, ngồi vắt chéo chân có thể tăng độ giãn của cơ hình lên 11% so với ngồi không vắt chéo chân và tăng 21% so với đứng. Theo các nhà nghiên cứu, điều này có thể giúp tăng độ vững cho xương chậu.

Như vậy, nếu bạn thích ngồi vắt chéo chân như Kenny Everett, bạn vẫn có thể miễn là không để cho đến khi chân bạn bị tê liệt. Và dĩ nhiên, bất kỳ ai ngồi cạnh bạn trên xe buýt hoặc tàu hỏa sẽ biết ơn bạn vì đã không dành quá nhiều không gian như những người ngồi dạng chân.