Những tư thế nằm ngủ có lợi cho sức khỏe

Theo các bác sĩ, tư thế nằm ngủ là một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng giấc ngủ cũng như tình trạng sức khỏe sau khi thức dậy. Do đó, nằm ngủ đúng tư thế và phù hợp với thể trạng của từng người sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Ngược lại, việc duy trì nằm ngủ sai tư thế sẽ rất có hại, nhất là với những người có bệnh lý đặc biệt cần tuân thủ nghiêm ngặt về tư thế trong khi ngủ.

Những tư thế nằm ngủ có lợi cho sức khỏe - 1

Các chuyên gia khuyến cáo, nên linh hoạt thay đổi các tư thế ngủ để có giấc ngủ ngon. Ảnh minh họa

Phụ nữ mang thai nên nằm nghiêng sang bên trái

Lương y Vũ Quốc Trung - Hội Đông y Hà Nội cho biết: Tùy thuộc vào cơ địa, thói quen và sở thích của từng người, dẫn đến những tư thế ngủ khác nhau. Có người thích nằm ngửa hoặc nằm sấp khi ngủ nhưng cũng có người thấy thoải mái khi nằm ngủ nghiêng sang một bên (bên trái hoặc bên phải). Do đó, không có một quy tắc rõ ràng nào quy định, tất cả mọi người phải nằm ngủ theo một tư thế nhất định nào đó mới tốt cho sức khỏe.

Theo TS.BS Lê Thị Thu Hà - Bệnh viện Từ Dũ (TPHCM), phụ nữ mang thai được khuyến cáo nằm nghiêng về bên trái để tăng lưu lượng máu và dinh dưỡng từ mẹ đến với thai nhi. Bên cạnh đó, ở tư thế này, thận của người mẹ cũng sẽ làm việc có hiệu quả hơn, giúp bài tiết các chất dịch và cặn bã trong cơ thể, đồng thời làm giảm phù chân và tay cho thai phụ.

Mặt khác, nếu thai phụ nằm ngửa, tử cung khi mang thai to ra, đè lên tĩnh mạch chủ bụng cản trở lượng máu từ chi dưới trở về tim, từ đó ảnh hưởng tới lượng máu đến tử cung và thai nhi bị thiếu, hậu quả cuối cùng là suy thai. Ngoài ra, khi tĩnh mạch chủ dưới bị chèn ép, máu về tim thiếu nên lượng máu đến não mẹ cũng giảm và người mẹ cảm thấy chóng mặt và khó thở. Do đó, các thai phụ nên tập ngủ nằm nghiêng bên trái. Tuy nhiên, BS Thu Hà cho biết, trong trường hợp thai phụ nằm nghiêng bên phải hoặc nằm ngửa vẫn thấy dễ chịu thì có thể nằm ngủ ở những tư thế này. Chỉ lưu ý nên đổi tư thế từ bên này sang bên kia và ưu tiên tư thế nghiêng trái nhiều hơn để tốt cho cả mẹ và con.

Còn với trẻ sơ sinh, các bác sĩ cho biết, tư thế nằm ngủ tốt nhất đối với trẻ là nằm ngửa hoặc nằm nghiêng. Bởi lẽ, trong tư thế nằm ngửa, cơ của trẻ được thư giãn, thoải mái. Trọng lượng cơ thể cũng chưa lớn, không gây chèn ép lên các bộ phận trong cơ thể giúp khí huyết lưu thông mà không gặp bất cứ trở ngại nào. Bên cạnh đó, tư thế nằm nghiêng lại có ưu điểm là hạn chế việc trẻ bị trớ sau khi bú sữa và giảm các triệu chứng bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ. Mặt khác, không nên cho trẻ sơ sinh nằm sấp vì sẽ ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ, khiến bé rất dễ bị ngạt và khó thở.

Hạn chế tối đa nguy cơ trong lúc ngủ

Lương y Vũ Quốc Trung cho biết, mặc dù các nhà dưỡng sinh cổ truyền xưa cho rằng, nằm nghiêng sang bên phải, chân hơi co nhẹ lên trên sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn cả cho sức khỏe. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc, chúng ta duy trì mãi một tư thế ấy trong khi ngủ mà phải có sự linh hoạt, điều chỉnh tư thế ngủ cho phù hợp với thể trạng của từng người. Điều quan trọng là lựa chọn tư thế nào để giúp chúng ta có giấc ngủ ngon và hạn chế tối đa những thói quen có hại trong khi ngủ để không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Chẳng hạn, theo lương y Vũ Quốc Trung, nếu chúng ta duy trì nằm nghiêng quá lâu, dù là nghiêng trái hay nghiêng phải cũng dễ gây cảm giác tê mỏi cho một bên cơ thể, nhất là phần cánh tay do chịu áp lực lớn từ trọng lượng của cơ thể đè lên. Điều này sẽ làm hạn chế sự lưu thông của khí huyết trong cơ thể, dẫn đến tình trạng tuần hoàn máu kém, từ đó, gây ra cảm giác mệt mỏi sau khi thức dậy. Mặt khác, nếu nằm sấp quá lâu, phần ngực sẽ bị chèn ép, rất có hại cho sự hoạt động của tim và phổi. Còn việc duy trì tư thế nằm ngửa trong suốt quá trình ngủ sẽ vô tình tạo áp lực cho phần lưng và cột sống, khiến các cơ quan này không được nghỉ ngơi và dễ bị tê mỏi, giảm thiểu chất lượng giấc ngủ.

Trước thắc mắc, nhiều người cho rằng nằm nghiêng sang bên trái sẽ gây hại đến tim, lương y Vũ Quốc Trung cho biết, quan điểm này là không chính xác. Thậm chí, với tư thế này, tim vẫn hoạt động bình thường và không bị chèn ép như nhiều người vẫn lầm tưởng. Do đó, với người bình thường, không mắc các bệnh lý đặc biệt, hoàn toàn có thể nằm nghiêng sang bên trái mà không lo gây hại cho cơ thể.

Để có giấc ngủ ngon, lương y Vũ Quốc Trung khuyến cáo, không nên gối đầu quá cao vì sẽ ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu. Bên cạnh đó, khoanh tay trước ngực khi ngủ cũng dễ gây khó thở khiến giấc ngủ bị gián đoạn, hay thức giấc giữa đêm, thậm chí có thể gặp ác mộng. Việc ăn quá no trước khi ngủ dễ gây nên tình trạng trào ngược dạ dày thực quản. Trước khi ngủ, cần hạn chế sử dụng các loại đồ uống có chất kích thích như rượu, bia hoặc các loại đồ ăn cay nóng, không tốt cho hệ tiêu hóa. Ngoài ra, giữ tinh thần thoải mái, tránh lo âu căng thẳng cũng là một trong những phương pháp giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ được tốt hơn.

Tư thế ngủ phù hợp cho một số đối tượng đặc biệt

Các chuyên gia khuyến cáo, những người bị bệnh tim mạch nên nằm nghiêng sang bên phải để giảm nhẹ áp lực lên tim hoặc nửa nằm, nửa ngồi để dễ thở hơn. Tuyệt đối tránh nằm sấp hoặc nằm nghiêng trái.

Với bệnh nhân bị huyết áp cao, tư thế tốt nhất là nằm hơi nghiêng hoặc nằm nghiêng, hạn chế nằm ngửa và tránh nằm gối quá cao.

Còn với những người hay ngủ ngáy hoặc có tiền sử bị chứng ngưng thở khi ngủ, nằm nghiêng là tư thế được các bác sĩ khuyến cáo. Tư thế này không chỉ giúp cơ bắp toàn thân thoải mái, tim không bị chèn ép mà còn giúp phổi hô hấp tự nhiên, tránh trường hợp lưỡi và các mô chèn ép đường thở. Nên tránh tư thế nằm ngửa, vì khi nằm ngủ ở tư thế này, trọng lực cơ thể sẽ kéo nhiều mô ở đường khí quản xuống họng, gây ra tiếng ngáy.