Những điều chưa biết về hệ thống bảo quản vắc-xin COVID-19 tại Việt Nam

Bộ Y tế cho biết, hệ thống dây chuyền lạnh sẵn có của Việt Nam gồm chủ yếu các thiết bị bảo quản vắc-xin ở nhiệt độ từ 2 - 8°C, ước tính có thể bảo quản được khoảng 122 triệu liều vắc-xin COVID-19.

Những điều chưa biết về hệ thống bảo quản vắc-xin COVID-19 tại Việt Nam - 1

Cụ thể:

Tại tuyến Trung ương, tổng dung tích sẵn có là 253.000 lít, ước tính có thể bảo quản được 54 triệu liều vắc-xin phòng COVID-19; tại tuyến tỉnh, thành phố, tổng dung tích sẵn có là 156.000 lít, ước tính có thể bảo quản được 33 triệu liều vắc-xin phòng COVID-19; tại tuyến quận, huyện, tổng dung tích sẵn có là 160.000 lít, tương đương có thể bảo quản được 35 triệu liều vắc-xin phòng COVID-19. Tuy nhiên, tại tuyến tỉnh, thành phố có khoảng 26 tỉnh, thành phố cần bổ sung dây chuyền lạnh với tổng dung tích là 14.358 lít, tuyến quận, huyện có khoảng 92 quận, huyện cần bổ sung với tổng dung tích là 8.829 lít.

Theo báo cáo kiểm kê dây chuyền lạnh hàng năm của Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR), có 1.158 tủ lạnh TCW3000 được trang bị từ năm 2008, qua hơn 10 năm sử dụng một số tủ lạnh đã hỏng hoặc phải sửa chữa nhiều lần. Ngoài ra, từ năm 2003, Dự án TCMR cũng cấp 3.988 tủ lạnh dung tích nhỏ RCW50EG cho các trạm y tế xã. Hiện tại các tủ này đã quá cũ và không còn hoạt động, cần phải được thay thế góp phần duy trì tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cao hàng năm và đảm bảo công bằng trong tiêm chủng, đặc biệt trong bối cảnh triển khai tiêm vắc-xin phòng bệnh COVID-19.

Hiện tại Chương trình TCMR đang chuẩn bị cung ứng 174 tủ lạnh TCW4000AC do Gavi hỗ trợ thông quan UNICEF trong khuôn khổ Dự án Tăng cường năng lực DCL giai đoạn 2 (CCEOP2). Dự kiến số tủ lạnh này sẽ được bàn giao cho TCMR trong tháng 4 năm 2021. Ngoài ra, WHO cũng đang tiến hành mua và cung ứng 212 tủ lạnh TCW4000AC cho TCMR, dự kiến sẽ bàn giao số tủ này trong tháng 4 hoặc tháng 5 năm 2021.

Như vậy, tổng thể chung Việt Nam có đủ năng lực tiếp nhận, bảo quản và phân phối vắc-xin COVID-19 với điều kiện bảo quản nhiệt độ 2-8C tại tuyến T.Ư, tỉnh và huyện. Tuy nhiên cần bổ sung trang bị tủ lạnh cho các xã vùng sâu vùng xa, dự kiến số lượng ít nhất là 2,197 tủ.

Bảo quản âm từ -25°C đến -15 °C

Đối với thiết bị bảo quản vắc-xin từ -25°C đến -15 °C, tổng dung tích sẵn có là 72.000 lít, ước tính có thể bảo quản được khoảng 16 triệu liều, cụ thể: tại tuyến Trung ương, tổng dung tích sẵn có là 54.730 lít, ước tính có thể bảo quản được gần 12 triệu liều vắc-xin phòng COVID-19; tại tuyến tỉnh, thành phố, tổng dung tích sẵn có là 9.531 lít, ước tính có thể bảo quản được 2 triệu liều vắc-xin phòng COVID-19; tại tuyến quận, huyện, tổng dung tích sẵn có là 8.271 lít, ước tính có thể bảo quản được 1,8 triệu liều vắc-xin phòng COVID-19. Như vậy, dung tích bảo quản vắc-xin ở nhiệt độ từ -25°C đến -15 °C tại các tuyến trong TCMR Việt Nam còn hạn chế và cần phải bổ sung.

Đối với bảo quản âm sâu (-80°C đến -70 °C), hiện tại, trong hệ thống TCMR Việt Nam chưa hệ thống dây chuyền lạnh bảo quản vắc-xin ở nhiệt độ này.

Trong hệ thống TCDV có kho bảo quản vắc-xin âm sâu (-70°C) của Công ty Cổ phần Vắc-xin Việt Nam có thể bảo quản được 3 triệu liều vắc-xin COVID-19.