Nguyên nhân gây ra căn bệnh ung thư có tỷ lệ mắc mới nhiều nhất hiện nay tại Việt Nam

Mỗi năm có hơn 25.000 người Việt mắc mới bệnh này, trở thành căn bệnh ung thư có tỷ lệ mắc mới lớn nhất hiện nay tại Việt Nam. Số tử vong tương đương số người mắc.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2018, ung thư gan là một trong 5 loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Trung bình cứ 100.000 người Việt thì có 23,2 người bị ung thư gan. Với tỉ lệ này, Việt Nam xếp vị trí thứ 4/185 quốc gia, vùng lãnh thổ. Hai nước Đông Dương khác là Lào, Campuchia chia nhau vị trí thứ 5, 6.

Số liệu của tổ chức ghi nhận ung thư toàn cầu (Globocan) công bố cuối năm 2018, tại Việt Nam ung thư gan là bệnh thường gặp nhất với 25.335 trường hợp mắc mới năm qua. Riêng nam giới chiếm hơn 19.500 ca (77%).

Tỷ lệ các loại ung thư mới phát hiện năm 2018 tại Việt Nam. Ảnh: GLOBOCAN.

PGS.TS Lê Văn Quảng, Phó Giám đốc Bệnh viện K lưu ý, ung thư gan đã "vượt mặt" ung thư phổi về số lượng người mắc mới, xếp vị trí hàng đầu. Điều đáng nói là số ca tử vong do ung thư gan tại nước ta gần tương đương với số ca mắc mới.

Tỉ lệ tử vong do ung thư gan lớn là do có tới 80-90% bệnh nhân chỉ đến viện khi đã ở giai đoạn muộn, lúc này các biện pháp can thiệp, điều trị rất hạn chế. Trong khi nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, tiên lượng điều trị rất tốt.

Những nguyên nhân gây ung thư gan:

Rượu bia

Uống rượu bia thường xuyên là nguyên nhân quan trọng của xơ gan. Tác hại dễ thấy nhất của rượu bia là làm tổn thương các tế bào gan, gây xơ gan, dẫn đến ung thư gan.

Thừa sắt

Bệnh thừa sắt (hemochromatosis), bệnh di truyền tyrosin huyết, và bệnh viêm gan mạn tự miễn thể hoạt động là nguyên nhân gây xơ gan và làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển HCC.

Ngoài ra, các yếu tố khác ít có bằng chứng thuyết phục như nhiễm độc tố aflatoxin B1 (được tiết ra từ nấm Aspergillus), steroid androgenic, thorotrast (chất cản quang), và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Xơ gan

80% bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan có biểu hiện của xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của ung thư biểu mô tế bào gan.

Viêm gan B và viêm gan C

Với ung thư gan, nguyên nhân hàng đầu là do virus viêm gan B hoặc C. Trên 80% bệnh nhân ung thư gan là do tiến triển từ viêm gan virus B, khoảng 5% bệnh nhân ung thư gan được xác định là do virus viêm gan C. Tuy nhiên, điều cần lưu tâm là cả 2 loại viêm gan này diễn tiến cực kỳ "thầm lặng". Chỉ tới khi bệnh vào giai đoạn nặng (xơ gan, ung thư gan) mới có biểu hiện rõ.

Theo số liệu mới nhất, trong số 20 triệu người Việt nhiễm virus viêm gan B và C, có khoảng 75% (15 triệu người) nhiễm virus viêm gan B. Trong đó, khoảng 8 triệu người đang trong tình trạng viêm gan, xơ gan và ung thư gan.

Cách phòng chống ung thư gan

- Tiêm phòng vacccine viêm gan B là biện pháp quan trọng hàng đầu. Bệnh nhân có virus viêm gan B, C, vấn đề sức khỏe về gan phải tích cực điều trị; Thực hiện tình dục an toàn; Không sử dụng chung những dụng cụ có thể gây trầy xước dính máu như bàn chải đánh răng, kim tiêm, kìm bấm móng tay...

- Tránh xa những chất độc hại, tiềm ẩn gây ung thư như thực phẩm bị ẩm mốc, nhiễm độc.

- Hạn chế uống rượu bia, thuốc lá, chất kích thích…

- Kiểm tra khám định kì sức khỏe 6 tháng/ lần.

- Tích cực vận động thể chất.

- Chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ nướng, bổ sung chất xơ trong trái cây, rau xanh...

Tiến sĩ Phạm Hùng Cường, Trưởng Khoa Ngoại 2, Bệnh viện Ung bướu TP HCM cho biết ung thư gan thường tiến triển thầm lặng, ban đầu không có triệu chứng rõ ràng. Sau đó xuất hiện các triệu chứng khá mơ hồ, dễ nhầm lẫn các bệnh khác như chán ăn, khó tiêu, đau tức vùng dưới sườn phải.

Đa số bệnh nhân đến gặp bác sĩ ở giai đoạn muộn, bướu đã lan rộng, sờ thấy khối bướu, sụt cân, vàng da, trướng bụng...