Nguy cơ ung thư từ "sát thủ thầm lặng"

Thống kê của ngành y tế cho thấy, hiện Việt Nam có gần 11 triệu người mắc bệnh viêm gan virus. Tuy nhiên nhiều người không hề biết mình mắc bệnh, chỉ đến khi có biểu hiện vàng mắt, vàng da, bụng trướng... mới đi khám thì đã muộn.

PGS.TS Đỗ Duy Cường khám cho bệnh nhân mắc viêm gan

Khoa Viêm gan (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư) thường xuyên điều trị cho khoảng 70 bệnh nhân, trong đó có nhiều bệnh nhân trẻ tuổi, nhập viện muộn. Hiện phòng khám ngoại trú của bệnh viện cũng đang quản lý hơn 7.000 bệnh nhân viêm gan B và khoảng 3.000 bệnh nhân viêm gan C.

Bệnh nhân H.S.H (36 tuổi, ở Thanh Hóa) chỉ phát hiện viêm gan C khi xuất hiện các triệu chứng của viêm gan mạn tính như mệt mỏi tăng dần, da và mắt vàng, phù hai chân, đau hạ sườn phải. Còn bệnh nhân V.T.T (56 tuổi, Hà Nội) chỉ vô tình phát hiện viêm gan B khi phải phẫu thuật cắt mật. Tuy nhiên, sau 1 tuần điều trị tại Trung tâm bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai), tình trạng sức khỏe của cả 2 bệnh nhân đã tiến triển rõ rệt.

Theo số liệu thống kê tại Việt Nam, viêm gan siêu vi B là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan. Mỗi năm nước ta ghi nhận hơn 10 triệu người nhiễm virus viêm gan B và C; 8 triệu người đang trong tình trạng viêm gan, xơ gan hoặc ung thư gan; 22.000 người tử vong vì ung thư gan. Ngoài virus gây viêm gan, rượu bia cũng là thủ phạm tàn phá gan. Bên cạnh đó, thói quen ăn uống nhiều chất béo, ngọt, ít vận động; mắc bệnh đái tháo đường; tình trạng thừa cân, béo phì (nhất là béo bụng); việc sử dụng thuốc dài ngày; người gầy, suy dinh dưỡng… cũng dễ dẫn đến gan nhiễm mỡ và các bệnh lý về gan. Virus viêm gan B, C được coi là những “sát thủ thầm lặng” vì triệu chứng của nó rất khó phát hiện. Chỉ có cách là xét nghiệm máu mới phát hiện được bệnh, nhưng đa số bệnh nhân đến điều trị muộn khi đã xơ gan hoặc ung thư gan.

GS.TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư cho biết, viêm gan virus là bệnh truyền nhiễm phổ biến, gây ra các hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và tử vong do các biến chứng của viêm gan virus. Người nhiễm virus viêm gan cấp tính thường không có triệu chứng hoặc có thể biểu hiện không rõ ràng, những trường hợp nặng có thể gây ra suy gan cấp hoặc diễn biến kéo dài dẫn đến viêm gan mạn, xơ gan và ung thư gan.

Phải xét nghiệm sàng lọc

Tại Việt Nam với số lượng gần 10 triệu người mắc viêm gan B, 1 triệu người mắc viêm gan C, nhu cầu chăm sóc, điều trị là rất lớn. Tuy nhiên lượng bệnh nhân đến được cơ sở chăm sóc điều trị vẫn rất thấp do người dân chưa có đầy đủ thông tin về bệnh viêm gan, trong khi bệnh này không có triệu chứng rõ ràng. TS Kính khuyến cáo, muốn biết mình có mắc bệnh hay không thì chỉ có cách xét nghiệm sàng lọc viêm gan, chứ không phải chờ đến khi có biểu hiện vàng mắt, vàng da, bụng trướng mới vào viện. Nhiều người nhiễm virus viêm gan B, C mạn tính, nếu không được theo dõi đánh giá tình trạng bệnh và điều trị kịp thời sẽ tiến triển đến xơ gan hoặc ung thư gan nguyên phát; hoặc tiến triển từ xơ gan thành ung thư gan, cuối cùng là dẫn đến xơ gan và tử vong.

Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai), hiện nay trên thế giới có 325 triệu người nhiễm virus viêm gan B, C nhưng có đến 90% bệnh nhân không biết mình mắc bệnh. Trong các loại viêm gan virus A, B, C, D, E, virus viêm gan B, C là hai tác nhân chính của “đại dịch” viêm gan và dẫn đến nhiều hậu quả nặng nề như suy gan cấp, xơ gan, ung thư gan và tử vong. Bác sĩ Cường cho biết: “Trong giai đoạn cấp, bệnh nhân có thể chán ăn, mệt mỏi, da vàng, đau tức vùng hạ sườn phải. Khi chuyển sang giai đoạn mạn tính thì bệnh có các triệu chứng rất mơ hồ, dễ nhầm sang bệnh lý đường tiêu hóa như: mệt mỏi, chán ăn, đầy tức thượng vị, nước giải sẫm màu... Bệnh tiến triển nhiều năm, nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì dễ dẫn đến biến chứng xơ gan, ung thư gan”.

Việt Nam là nước có tỷ lệ nhiễm virus viêm gan cao nhất trong khu vực. Cụ thể, viêm gan B có tỷ lệ người nhiễm rất cao trong cộng đồng lên tới 10-15%. Theo báo cáo của Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), viêm gan đã trở thành nguyên nhân đứng thứ 3 gây tử vong và gánh nặng bệnh tật của nhiễm viêm gan là rất lớn tại Việt Nam.