Mùa đông: Tập thể dục vào thời điểm nào trong ngày tốt cho sức khỏe?

Thói quen tập thể dục buổi sáng sớm hay tối muộn cần phải thay đổi với tiết trời lạnh giá nếu bạn không muốn bị liệt mặt, méo miệng, nhức gối, mệt mỏi, nhức đầu, đau trán, tái phát bệnh mãn tính…

Mùa đông: Tập thể dục vào thời điểm nào trong ngày tốt cho sức khỏe? - 1

Mọi người cần năng tập thể dục nâng cao sức khỏe.

Khung giờ vàng nên tập thể dục

Theo lương y Nguyễn Anh Đào, nguyên bác sĩ Viện Y học cổ truyền quân đội, tập thể dục buổi sáng giúp trao đổi chất của cơ thể mạnh mẽ, duy trì ở mức cao lâu, suy nghĩ nhạy bén hơn. Tuy nhiên, mùa đông không nên ra khỏi nhà lúc 4-5 giờ sáng, do lúc này trời rất lạnh, sương mù và khí carbon do cây thải ra còn nhiều trong không khí, ảnh hưởng đến việc trao đổi chất của cơ thể và có thể gây hại sức khỏe (nhất là người có tiền sử bệnh mãn tính như hen suyễn, cao huyết áp, bệnh tim mạch… càng cẩn thận vì dễ bị đột quỵ, đau tim, trúng gió méo miệng…).

Theo lương y Nguyễn Anh Đào, khung giờ vàng cho tập thể dục còn nhiều ý kiến trái chiều, nhưng số đông cho là có 2 khung giờ vàng để tập: 9-10h sáng. Thời điểm này nhịp độ sinh học lên cao, cơ bắp thoát khỏi sự ỳ, hệ thống tuần hoàn, hô hấp hoạt động tốt, cơ bắp đạt đỉnh cao nhất, tập luyện dễ đạt thành tích cao, động tác chuẩn xác hơn. Khung giờ này nhiệt độ cơ thể thường cao hơn buổi sáng 1-2 độ C, giúp các cơ đàn hồi, dẻo dai hơn, giảm nguy cơ chấn thương.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các quy luật vận hành của khí huyết theo gợi ý của lương y Phúc Toàn Anh (Hội Đông y Hà Nội) như sau:

- Giờ Mão (5-7 giờ), cơ thể hấp thụ dinh dưỡng và nước, thải chất cặn bã.

- Giờ Thìn (7-9 giờ), cơ thể tiêu hóa mạnh thức ăn trong dạ dày, đưa dinh dưỡng sang lá lách để tạo máu.

- Giờ Thân (15-17 giờ), cơ thể tạo tân dịch (nước bọt) và thải nước không cần thiết qua đường tiểu tiện.

- Giờ Dậu (17-19 giờ), cơ thể nạp tinh chất, nguyên khí.

- Giờ Tuất (19-21 giờ), cơ thể thông khí huyết, giúp giảm áp lực để tim, rất dễ chịu.

- Giờ Hợi (21-23 giờ), cơ thể thông bách mạch từ trên xuống dưới.

Như trên thì nhịp sinh học phù hợp với cơ thể là nên tập sau 6 giờ sáng – khi dương khí cơ thể hồi sinh mạnh, ngoài trời ấm áp hơn. Những người già yếu, cơ thể chậm thích nghi từ tĩnh sang động, từ âm sang dương của một ngày mới thì nên tập sau 8 giờ sáng.

Trời lạnh quá thì tập vào buổi chiều-giờ Dậu (từ 17- 19 giờ), là lúc tinh chất, khí huyết đã đầy đủ quy nạp về thận. Buổi chiều thuận với tự nhiên là âm chế ước được dương. Tập thể dục lúc này sẽ phát huy dương khí, thúc đẩy khí huyết lưu thông, dưỡng chất nuôi cơ thể, cân bằng âm dương.

Lưu ý, mọi người không tập thể dục khi thời tiết quá lạnh giá… vì cơ thể có thể bị hấp thụ nguồn năng lượng xấu từ bên ngoài, ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe.

Vài sai lầm khiến càng tập càng mệt mỏi

1.Tập nặng buổi tối

Thể dục nhẹ nhàng vào buổi tối giúp thư thái và thoải mái hơn, ngủ ngon hơn. Nhưng chỉ tốt khi tập thể dục đơn giản (như đi bộ nhẹ nhàng) 15-30 phút và nên tập trước khi đi ngủ ít nhất 30 phút. Thời gian tốt nhất là từ 20-21 giờ.

Sau 21 giờ cơ thể rơi vào tình trạng mệt mỏi sinh lý, cần được nghỉ ngơi. Nếu tập bóng, tenis, aerobic… nặng vào buổi tối là sai lầm, vì sẽ khó ngủ trong vòng 3 giờ sau đó, do nhịp sinh học cơ thể bị xáo trộn gây khó ngủ, giấc ngủ chập chờn, không sâu giấc… Còn làm cơ thể “quá tải” vì bắt vận động vượt ngưỡng, lâu dài dẫn tới mệt mỏi triền miên, gây ra các bệnh lý rối loạn giấc ngủ, rối loạn kinh nguyệt, suy thượng thận…

2.Tập sau ăn

Không nên tập ngay sau khi ăn, vì lúc đó cơ thể ưu tiên tiêu hóa thức ăn, máu tập trung ở dạ dày nhiều. Tập sau ăn thời gian dài sẽ gây viêm loét dạ dày, đường tiêu hóa. Việc tiêu hóa cũng ngăn cản sự vận động của cơ thể, nên hiệu quả tập không như ý.

Muốn tập phải đảm bảo sau bữa ăn ít nhất 1 giờ. Việc tập khi quá no hoặc quá đói đều nguy hiểm cho sức khỏe. Nếu tập khi bụng quá đói sẽ khiến bạn hoa mắt, chóng mặt, dễ ngất xỉu.

3. Không tập quá sức

Tập luyện quá sức có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể như: Căng cơ, gãy xương, mệt mỏi, chán ăn... Chỉ nên hoạt động thể chất tối đa là 60 phút/ngày. Không cố gắng tập khi bị ốm sốt, vì khiến cơ thể bị mất nước và mất nhiều thời gian cho việc phục hồi sức khỏe.

- Tập thể dục đều đặn thường có giấc ngủ sâu, giảm béo nhanh hơn nhờ hoạt động và tiêu tốn calo nhiều hơn.

- Khi thấy hiện tượng nhức đầu nặng (báo hiệu huyết áp tăng) hoặc lại đau thắt ngực, mệt mỏi, khó chịu… nên dừng lại, hoặc vận động nhẹ nhàng.

- Thường xuyên thay đổi bài tập để làm mới và tạo hứng thú trong tập luyện. Mỗi bài tập gắn bó ít nhất 8 tuần.

- Mùa đông nên mặc vài lớp áo được may từ sợi tổng hợp, ôm sát cơ thể, dễ thấm mồ hôi, để khi tập nóng dần, ra nhiều mồ hôi thì cởi bớt. Nên đi tất, chọn giày tập loại có đế chống trượt và chắc chân. Đội mũ, khăn trùm đầu, trùm tai giữ ấm rồi hãy ra đường. Tuyệt đối không nên đi chân đất để tránh nhiễm lạnh.

- Nên chọn tập ngoài trời, nơi thoáng khí, ít người, ít xe cộ. Tốt nhất là ở ngoài trời nhiều ánh sáng, có mái che.

Nên khởi động nhẹ nhàng và lâu hơn để cơ thể nóng lên, giúp nhịp tim ổn định và cảm nhận cơ thể (nếu có vấn đề thì dừng lại). Thời gian tập cũng kéo dài hơn, tăng cường mức độ tập từ từ.

Mùa đông năng thở bằng bụng (hít thật sâu để không khí vào đầy bụng qua đường mũi rồi sau đó thở ra từ từ). Tránh há miệng đề phòng nguy cơ viêm họng và các bệnh đường hô hấp khác.

- Mùa đông cần uống càng nhiều nước càng tốt, giúp da dẻ không khô nẻ. Người bị cao huyết áp nên uống trà hoa hòe giúp hạ áp, bảo vệ thành mạch rồi hãy đi tập. Người hay bị đau tim, co thắt vùng ngực nên uống lá cây đinh lăng sao vàng hạ thổ sắc nước uống, góp phần bảo vệ tim.

- Nếu có bệnh, cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi định áp dụng bất cứ bài tập thể dục nào để tránh gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Theo Lương y Nguyễn Anh Đào