Men gan tăng gấp 200 lần vì nuốt mật cá trắm cùng rượu

Sau khi nuốt mật cá trắm cùng rượu, ông N đau bụng, nôn nhiều và đi ngoài liên tục. Kết quả xét nghiệm cho thấy tình trạng suy tạng nặng nề do ngộ độc: men gan tăng rất cao (gấp từ 150 đến > 200 lần giá trị bình thường).

Men gan tăng gấp 200 lần vì nuốt mật cá trắm cùng rượu - 1

Ảnh minh hoạ: Internet

Các bác sĩ Viện Y học biển Việt Nam vừa tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân V.Đ.N (59 tuổi) vào cấp cứu trong tình trạng đau bụng quằn quại vùng quanh rốn và hạ sườn phải, nôn nhiều, nôn ra dịch vàng nâu, không lẫn máu, bụng chướng nhẹ, ấn đau hạ sườn phải.

Theo người nhà bệnh nhân kể, anh N. đã nuốt mật cá trắm sống, cùng với một chén rượu mơ vào buổi trưa cùng ngày. Một tiếng sau, bệnh nhân xuất hiện những cơn đau âm ỉ ở vùng bụng quanh rốn, nôn nhiều ra thức ăn kèm theo đại tiện phân lỏng liên tục.

Tuy vậy, gia đình vẫn tiếp tục để bệnh nhân ở nhà theo dõi. Đến khoảng 16h cùng ngày, bệnh nhân đau bụng ngày càng tăng, tiếp tục đi ngoài phân lỏng nhiều lần nên gia đình đã đưa bệnh nhân vào viện cấp cứu.

Men gan tăng gấp 200 lần vì nuốt mật cá trắm cùng rượu - 2

Mật cá trắm cực độc chứ không tốt, bổ cho sức khoẻ như nhiều người truyền tai nhau. Ảnh minh hoạ: Internet

Tại phòng khám cấp cứu của Viện Y học biển Việt Nam, các bác sĩ sơ bộ chẩn đoán nhiều khả năng bệnh nhân bị ngộ độc mật cá trắm và đã nhanh chóng thực hiện các biện pháp cấp cứu, hồi sức cần thiết cho bệnh nhân. Bệnh nhân sau đó được chuyển đến khoa Hồi sức tích cực theo dõi và điều trị. Các kết quả xét nghiệm sau đó cho thấy tình trạng suy tạng nặng nề do ngộ độc: men gan tăng rất cao (GOT: 6350U/l, GPT: 4740 U/L (gấp từ 150 đến > 200 lần giá trị bình thường).

Nhận định được đây là một trường hợp ngộ độc mật cá trắm nặng đã có biểu hiện của hủy hoại tế bào gan cần phải xử trí cấp cứu ngay lập tức. Bệnh nhân được tiếp tục cấp cứu điều chỉnh các rối loạn nước điện giải, lợi tiểu, uống than hoạt, nhuận tràng và theo dõi sát các biểu hiện suy tạng có thể xảy ra tiếp theo (ví dụ như: suy thận cấp, suy gan cấp, rối loạn đông máu…).

Sau 12h điều trị, tình trạng bệnh nhân dần ổn định, đỡ đau bụng, không đi ngoài thêm, tiểu được 2000mL, men gan giảm xuống còn GOT: 2500 U/L, GPT: 3170U/L; không xuất hiện thêm các triệu chứng suy giảm chức năng các tạng khác…

Bác sĩ nội trú Nguyễn Bảo Nam – Trưởng khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực và chống độc biển, Viện Y học biển, cho biết, khi uống mật cá trắm, bệnh nhân đã vô tình đưa vào cơ thể một lượng lớn alcol steroid gọi là 5α Cyprino, gây rối loạn chuyển hoá các bộ phận của cơ thể và gây độc, đặc biệt đối với thận và gan. Người dân thường nuốt sống cả túi mật với nước, rượu, hoặc trộn với rượu và mật ong. Mật của cá trắm từ 3 kg trở nên chắc chắn gây ngộ độc, và có thể gây tử vong sau 2 ngày.

Mật của cá trắm từ 3 kg trở lên chắc chắn gây ngộ độc, và có thể gây tử vong sau 2 ngày. Ảnh minh hoạ: Internet

Bệnh nhân ngộ độc mật cá trắm, trường hợp nhẹ thường có biểu hiện rối loạn tiêu hóa như đau bụng, nôn và đại tiện phân lỏng nhiều lần, nhưng tiểu tiện vẫn bình thường. Trường hợp nặng có thể dẫn đến suy thận cấp, suy gan cấp, suy đa tạng, hôn mê và có thể tử vong. Phác đồ điều trị cơ bản là nhanh chóng thải trừ chất độc ra khỏi cơ thể, điều chỉnh các rối loạn nưóc, điện giải, kiềm toan. Trường hợp nặng có thể gây viêm hoại tử ống thận gây suy thận cấp, cần phải lọc máu ngoài thận cấp cứu.

Cá trắm có 2 loại

Cá trắm đen (Mylopharyngodon piceus): mình và vây màu xám đen, ăn tôm cá nhỏ.

Cá trắm trắng (Stenopharyngodon idellus): mình và vây màu xám nhạt, gần như trắng, ăn rong, cỏ.

Người ta nuốt sống cả túi mật với nước, rượu, hoặc trộn với rượu, mật ong.

Mật của cá trắm từ 3 kg trở nên chắc chắn gây ngộ độc, và có thể gầy tử vong sau 2 ngày.

Độc tố chính là một alcol steroid có 27C gọi là 5a. cyprinol. Tổn thương chủ yếu là viêm gan thận.

Nguyên nhân tử vong

Phù phổi câp do viêm nhiễm độc hoặc suy thận cấp.

Phù não do vô niệu, ứ nước.

Tổn thương vi thể

Thận:

Cầu thận tổn thương nhẹ, các mao mạch giãn rộng, chứa đầy nước không có hồng cầu. Màng đáy và vỏ Bowman phù nề.

Ống thận tổn thương nặng nề ở mức độ khác nhau, đặc biệt ở vùng ống lượn: liên bào ống thận mất riềm bàn chải, sưng đục, thoái hoá.

Gan:

Sung huyết các tĩnh mạch giữa múi, các xoang tĩnh mạch giãn rộng, đầy hồng cầu. Nguyên sinh chất tế bào gan sưng đục, hoặc thoái hoá, hạt có nhân đông. Khoảng cửa xung huyết không có phì đại, xơ hoá.

Triệu chứng ngộ độc cấp

Triệu chứng chủ yếu là rối loạn tiêu hoá, viêm ống thận cấp và viêm tế bào gan.

Rối loạn tiêu hoá: là các biểu hiện đầu tiên của thời kỳ nhiễm độc, hai ba giờ sau khi nuốt mật, xuất hiện:

Buồn nôn, nôn mửa.

Đau bụng dữ dội.

Sau đó ỉa chảy, đôi khi có máu.

Đồng thời có các dấu hiệu toàn thân: bệnh nhân rất mệt, nằm liệt giường, đau mình mẩy, chóng mặt, toát mồ hôi, đái ít.