Mất cả 2 chân vì thuốc lá

Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn người không hút 5-8 năm.

Mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Thống Nhất (TP HCM) đã phẫu thuật bóc tách khối u phổi khổng lồ như trái bưởi để cứu một bệnh nhân có thâm niên hút thuốc lá trên 20 năm. Trường hợp này không hiếm, thậm chí có nhiều ca tử vong nhưng người ta vẫn phớt lờ.

Ông C.H.T (45 tuổi, ngụ Lâm Đồng) được đưa vào Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM) trong tình trạng 2 chân bị hoại tử. Các bác sĩ chẩn đoán ông bị viêm tắc mạch ngoại biên. Ngay sau đó, bác sĩ đã phẫu thuật cắt bỏ 1/3 chân của ông, nếu không, độc tố sẽ nhiễm trùng toàn thân, gây nguy hiểm đến tính mạng. Đã hơn 30 năm qua, ông T. là “đệ tử” của thuốc lá. Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, số bệnh nhân bị cắt bỏ chân, tay không hiếm và hầu hết đã hút thuốc lá từ nhiều năm.

Tại Khoa ngoại Lồng ngực - Mạch máu Bệnh viện Nhân dân 115 (TP HCM), các bác sĩ cố tìm cách cứu chân phải của ông P.T.T (46 tuổi, ngụ Tiền Giang). Ông T. được chuyển đến bệnh viện trong tình trạng toàn bộ chân phải bị tím đen. Kiểm tra cho thấy bệnh nhân bị tắc mạch máu mạn tính dẫn đến hoại tử hoàn toàn chân phải, buộc phải cắt bỏ. Sau khi ông T. xuất viện, các chuyên gia yêu cầu ông bỏ hút thuốc lá ngay.

Cứ tưởng còn một chân sau khi xuất viện, ông T. sẽ từ bỏ thuốc lá nhưng ông vẫn tiếp tục rít thuốc như chẳng có vấn đề gì. Sau hơn 1 tháng rưỡi, ông được người nhà đưa đi tái khám thì bác sĩ phát hiện cả phần chân trái của ông cũng bị “tiêu” luôn do tắc mạch máu nuôi chân. Khi hay tin bác sĩ sẽ cắt đi chân còn lại do bị hoại tử của chồng, vợ ông khóc đến cạn nước mắt. Đây là lần thứ hai bà đau đớn chứng kiến một phần thân thể của chồng rời khỏi người. Từ trụ cột trong gia đình, ông T. giờ chỉ ngồi xe lăn.

Ngày càng nhiều người mắc bệnh do hút thuốc lá

PGS-TS Cao Văn Thịnh, Trưởng Khoa ngoại Lồng ngực - Mạch máu Bệnh viện Nhân dân 115, cho biết bệnh tắc động mạch ngoại biên thường gặp ở mọi đối tượng. Bản thân ông cũng khó cầm được nước mắt mỗi lần nhìn bệnh nhân phải đoạn chi nhưng tình trạng là không thể cứu vãn. “Đoạn tuyệt với thuốc lá nếu không muốn chân tay tiếp tục rời khỏi thân thể là yêu cầu nghiêm túc đối với mỗi người bệnh khi xuất viện. Thế nhưng, khuyến cáo này như lời nói gió bay” - bác sĩ Thịnh băn khoăn.

Theo bác sĩ Thịnh, số bệnh nhân tắc mạch do thuốc lá gần đây xuất hiện ngày càng nhiều. Hằng tháng, bệnh viện tiếp nhận hàng chục trường hợp tắc mạch máu do hút thuốc lá, dẫn đến đoạn cả 2 chi. Trong đó, có người mất cả bàn chân hay cắt bỏ 3 ngón tay. Cũng có người nhờ chịu nghe theo lời dặn bỏ hút thuốc lá nên giữ được thân thể vẹn toàn.

Nguy cơ ung thư rõ rệt

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hút thuốc làm tăng tỉ lệ tử vong 30%-80%. Mỗi năm có gần 6 triệu người trên thế giới chết vì thuốc lá. Theo dự báo, thuốc lá sẽ giết chết đến 8 triệu người vào năm 2030, trong đó hơn 80% sống ở các nước thu nhập thấp và trung bình.

Việt Nam là nước có tỉ lệ nam giới sử dụng thuốc lá rất cao so với các nước trên thế giới khi có đến 47,4% người trưởng thành hút thuốc. Hút  một điếu thuốc, cuộc sống mỗi người mất đi 5 phút rưỡi. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn người không hút 5-8 năm.

GS-BS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam, cho biết cứ 3 người bị ung thư thì một người là do hút thuốc lá. Thuốc lá chứa hơn 60% chất gây ung thư (carcinogen). Khói thuốc lá không chỉ hại người nuốt nó mà còn cho cả những người hít khói thụ động, gây ra hơn 15 loại ung thư, không chỉ ở phổi, miệng, họng, thanh quản mà còn ở bao tử, tụy tạng, bọng đái, ruột, thực quản, vú và cổ tử cung… Nghiên cứu cho thấy thời gian hút thuốc càng dài và càng nặng thì nguy cơ bị ung thư càng cao. Hút thuốc từ mức độ trung bình tới nặng có nguy cơ bị mắc ung thư cao hơn khoảng 2-5 lần so với người không hút.

Giới chuyên môn cho biết có nhiều bệnh nhân còn trẻ (chừng 30-40 tuổi) nhưng bị người bạn đời bỏ rơi do dính vào căn bệnh nghiện thuốc lá này. Nhiều trường hợp chịu cảnh bị tháo khớp. Cũng không ít bệnh nhân được đưa vào bệnh viện nhưng sau đó bị người thân bỏ mặc vì họ không thể vượt qua viễn cảnh sẽ sống chung với người tàn phế.