Lạm dụng rượu coi chừng bệnh xơ gan

Xơ gan là khi cấu trúc bình thường của gan biến đổi và thay thế bằng mô xơ teo không còn chức năng. Đặc biệt là bệnh không thể hồi phục được, điều trị lại khó khăn.

Bác sĩ Cao Đức Hy - nguyên Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Thanh Nhàn tư vấn về bệnh xơ gan.

Các nguyên nhân dẫn đến xơ gan

- Việc tiêm phòng vaccin viêm gan B ở nước ta muộn hơn các nước khác.

- Tình trạng lạm dụng rượu, bia đã làm tổn thương tế bào gan gây viêm gan mạn và xơ gan. Theo kết quả điều tra của Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế), Việt Nam đang đứng trong số các nước vô địch về ăn nhậu, với gần 3 tỷ lít bia, rượu/năm.

Điều trị cho bệnh nhân xơ gan

- Do nhiễm ký sinh trùng: Sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ, sán máng, ký sinh trùng sốt rét, giun đũa. Các loại sán lá gan gây viêm đường mật, gây sỏi mật, ứ mật kéo dài.

- Do dùng những loại thuốc và hóa chất gây độc cho gan như thuốc chống lao INH, rifampicin, thuốc chống viêm giảm đau: Phenyl, Butazon, Aspirin, paracetamol; thuốc hạ huyết áp: Methyldopa. Các hóa chất Phospho, Tetraclorua, DDT, Metrotresat…

Tiến triển và biến chứng

Một số biến chứng có thể xảy ra:

- Cổ trướng là biến chứng thường gặp của xơ gan. Khoảng 50% người bệnh xơ gan trong vòng 10 năm sẽ xuất hiện cổ trướng. Và 2 năm sau đó có khoảng 50% bệnh nhân tử vong.

- Nhiễm trùng dịch cổ trướng: Khoảng 10-30% bệnh nhân xơ gan nhập viện do nhiễm trùng dịch cổ trướng. Bệnh nhân có biểu hiện: Sốt, đau bụng âm ỷ, buồn nôn, đi ngoài phân lỏng. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân có triệu chứng rất mờ nhạt.

- Hội chứng gan - thận: Đây là biến chứng rất nặng của xơ gan, là tình trạng suy giảm chức năng thận do hậu quả của rối loạn chức năng tuần hoànhệ thống, dẫn đến giảm dòng máu động mạch tới thận gây suy thận.Yếu tố thúc đẩy dẫn đến hội chứng gan- thận chủ yếu là tình trạng nhiễm trùng, đặc biệt nhiễm trùng dịch cổ trướng.

- Dãn tĩnh mạch thực quản, tĩnh mạch phình vị và biến chứng xuất huyết tiêu hóa:

- Bệnh lý não gan.

Phòng bệnh

Xơ gan là bệnh khó điều trị. Hiện trên thế giới đang áp dụng phương pháp ghép gan, nhưng rất tốn kém, yêu cầu kỹ thuật hiện đại. Ở nước ta, kỹ thuật ghép gan mới chỉ là những bước ban đầu, do đó tốt nhất là biện pháp phòng bệnh. Phát hiện sớm xơ gan, chính là phát hiện sớm viêm gan các loại, không nên để đến lúc bụng to ra, hoặc lách to ra rồi mới đi khám bệnh, lúc đó đã quá muộn.

Thực tế cho thấy, 50% người viêm gan 1-5 năm đầu không có triệu chứng gì. Muốn phát hiện viêm gan, tốt nhất là phải đi khám định kỳ 1-2 năm nhằm thử chức năng gan và phát hiện virus viêm gan B, C... Ngoài ra không nên uống rượu; không ăn gỏi cá, không quan hệ tình dục bừa bãi, không dùng chung bơm và kim tiêm, tiêm phòng vaccin viêm gan đầy đủ cho trẻ sơ sinh và những người chưa mắc bệnh. Khi tiêm chủng đầy đủ và mở rộng sẽ làm giảm tỷ lệ mắc viêm gan B và giảm biến chứng xơ gan.

Đặc biệt điều trị triệt để các bệnh có thể gây xơ gan như suy tim, viêm tắc tĩnh mạch, viêm màng ngoài tim kịp thời bệnh sốt rét (nếu có) theo đúng phác đồ.