Kinh hoàng thủ phạm của 9000 ca tử vong và 230 loại bệnh

Rượu bia gây ra 3,8% ca tử vong, 4,6% tàn tật trên toàn cầu, là nguy cơ thứ 2 trong cơ cấu gánh nặng bệnh tật. Ở nước ta, mỗi năm có 9.000 ca tử vong do tai nạn giao thông liên quan đến rượu bia.

Đây là những con số được đại diện trường ĐH Y tế Công cộng cho biết tại Hội thảo về cung cấp thông tin liên quan đến phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia do Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) tổ chức sáng 2/4.

Người Việt có xu hướng sử dụng rượu bia gia tăng

Gần 50% nam giới Việt Nam sử dụng rượu bia

TS. Nguyễn Huy Quang – Vụ trưởng Vụ pháp chế (Bộ Y tế) cho biết: Rượu bia là chất có cồn, gây nghiện nên người sử dụng rất dễ lệ thuộc gây hậu quả  nghiêm trọng. Lạm dụng rượu bia khiến con người không làm chủ được hành vi gây ra nhiều nguy hiểm: tai nạn, tự tử và bệnh tật.

Rượu bia tạo gánh nặng cho nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Trong đó, phí tổn chi phí cho rượu bia bao gồm tiền mua rượu, bia và giải quyết những hậu quả từ rượu bia gây ra chiếm 3%  - 8% GDP quốc gia.

Đáng ngại là Việt Nam có xu hướng lạm dụng rượu bia ngày càng gia tăng, đặc biệt là trong giới trẻ. Đây được xem là vấn đề đáng báo động trong giai đoạn hiện nay” – TS. Quang nhấn mạnh.

Bình quân tiêu thụ rượu bia bình quân/người/năm của thế giới là 6,2 lít; không thay đổi trong 15 năm qua, đạt ngưỡng bão hòa. Việt Nam thì ngược lại mức tiêu thụ trung bình/năm của nam giới là 27,4 lít, gấp hơn 4 lần mức trung bình toàn cầu. Trong đó có tới 48,5% nam giới Việt Nam có sử dụng rượu bia.

Theo TS Quang, rượu bia là tác nhân gây ra tai nạn giao thông, trong đó, mỗi ngày 26 người tử vong, 80 người bị thương. Ngoài ra, rượu bia cũng là nguyên nhân gây ra tội phạm, bạo lực. Thực tế cho thấy có những trường hợp chỉ vì rượu mà con rể hiếp dâm mẹ vợ; cũng chỉ vì rượu mà ông lão 70 tuổi hiếp dâm cháu bé 8 tuổi.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, rượu bia khi vào cơ thể thì chỉ có 2-8% bài tiết qua mồ hôi, nước tiểu, hơi thở, còn lại hấp thụ vào gan, thận; đặc biệt gan là cơ quan đón nhận đầu tiên. Chất cồn này khi vào cơ thể cũng được ưu tiên phân hủy đầu tiên.  

Rượu bia không phải là đồ uống bình thường mà là loại đồ uống đã và đang gây các tổn hại cho lớn cho bản thân người sử dụng cũng như toàn xã hội. Nó là nguyên nhân trực tiếp gây ra 30 mã bệnh và nguyên nhân cấu thành của 200 mã bệnh khác. Trong đó, nó chính là tác nhân dẫn đến ung thư vú, ung thư thực quản, vảy tế bào, tai nạn giao thông, loạn thần…

Hầu hết uống rượu … tự chế

Chung quan điểm này, Ths. Vũ Thị Minh Hạnh, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách y tế ái ngại cho biết: Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo, khi có sử dụng rượu bia là có nguy cơ, không có ngưỡng nào là an toàn. Thậm chí có ý kiến cho rằng, rượu vang có lợi cho sức khỏe nhưng đây là quan niệm hết sức sai lầm.

Giải thích thêm về điều này, Ths Hạnh dẫn chứng thực tế rất ít người sử dụng rượu bia điều độ (mỗi ngày uống 100ml rươu rồi đi ngủ). Trong khi đó, chất lượng rượu ở nước ta hiện chưa được kiểm soát chặt chẽ, theo quy chuẩn. Người sử dụng chủ yếu sử dụng rượu tự chế điều này hoàn toàn ngược lại với các nước phát triển, họ sử dụng rượu bia chính thống.

Thậm chí, tiêu thụ rươu bia không chính thống gia tăng rất nhanh. “Chúng tôi từng đi một số để tìm hiểu cách sản xuất rượu của người dân như thế nào. Hiện rất ít nơi còn sản xuất truyền thống theo kiểu chưng cất mà sử dụng cồn công nghiệp. Ví dụ ở Sơn La, người dân mua men Trung Quốc về ngâm gạo sống 2 ngày là đã có rượu uống. Ở phía nam người ta thường cho cồn vào can nước 20 lít, phơi dưới ánh nắng 8-9 tiếng là được. Tác hại của những loại rượu này rất lớn”– Ths Hạnh nhấn mạnh.

Ths. Trần Thị Trang, Vụ phó Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho rằng, sử dụng rượu bia của Việt Nam đang có xu hướng tăng nhanh, nhất là bia. Trong đó, đáng lưu ý là quảng cáo và khuyến mại tài trợ làm  thúc đẩy gia tăng sử dụng rượu bia. Hơn nữa, tác hại của lạm dụng rượu bia là như nhau. Vì thế, Vụ phó Vụ pháp chế kiến nghị cần điều chỉnh quảng cáo khuyến mại tài trợ theo nồng độ cồn, chứ không phải theo sản phẩm là bia hay rượu. Các cơ quan quản lý không nên nghĩ bia nhẹ hơn rượu, thì tác hại ít hơn nên cho phép nhẹ tay hơn so với rượu.