Đột quỵ: Hung thần gây tử vong lớn thứ 3 thế giới

Bệnh nhân đột quỵ thường bị tái phát, lần sau nặng hơn lần trước và sẽ để lại gánh nặng cho xã hội.

GS.TS.Lê Đức Hinh, Chủ tịch Hội Thần kinh Việt Nam cho biết tại Hội nghị khoa học về bệnh đột quỵ nhằm hưởng ứng Ngày Đột quỵ thế giới hôm nay (29/10).

Theo ông Hinh, đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật (xếp hàng thứ 3 về bệnh gây tử vong sau ung thư và tim mạch).

Hiện chưa có nghiên cứu nào ở nước ta nói về chi phí điều trị đột quỵ. Tuy nhiên, cứ 1 bệnh nhân đột quỵ sẽ mất đi 1 lao động, nếu di chứng nặng phải phụ thuộc người khác thì gia đình sẽ phải mất đi 1 người chăm sóc.

Đột quỵ: Hung thần gây tử vong lớn thứ 3 thế giới - 1

GS.TS.Lê Đức Hinh, Chủ tịch Hội Thần kinh Việt Nam

Bàn về công tác điều trị những người bị bệnh đột quỵ, đại tá, giáo sư Nguyễn Văn Thông, nguyên Giám đốc Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, chỉ có khoảng dưới 1% bệnh nhân bị đột quỵ được điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết (tPA) đúng cách trước khi đến bệnh viện. Kiến thức về "giờ vàng" (3 đến 4,5 giờ đầu từ khi khởi phát đột quỵ) đối với bệnh nhân bị đột quỵ không phải ai cũng nắm được.

Ông Thông cũng cho hay, một khó khăn hiện nay là trong đào tạo y khoa cũng không có chuyên khoa về đột quỵ nên phần lớn các bác sỹ ra ngành nghề rồi mới tích lũy kiến thức từ kinh nghiệm công tác. Đối với tuyến cơ sở thì kinh nghiệm cấp cứu, điều trị bệnh nhân đột quỵ cũng còn nhiều bất cập.

Theo GS Stephen Daivis, Chủ tịch Tổ chức Đột quỵ thế giới, mỗi năm trên toàn cầu có 16 triệu ca đột quỵ và khoảng 6 triệu ca tử vong. Trên 80% trường hợp đột quỵ xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình như ở Việt Nam.

Ở Việt Nam hiện nay do điều kiện kinh tế hạn hẹp nên việc xử trí và quản lý bệnh nhân đột quỵ còn gặp nhiều khó khăn. Kiến thức về tai biến mạch máu não của người dân cũng còn hạn chế. Hậu quả là tỷ lệ bệnh nhân bị di chứng chiếm tới 90%.

Bên cạnh đó, bệnh nhân đột quỵ thường hay bị tái phát, lần sau nặng hơn lần trước. Những người đột quỵ là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Các chuyên gia khuyến cáo, khi phát hiện ra biến chứng đột quỵ, việc đưa bệnh nhân đi cấp cứu kịp thời, được xử trí đúng cách tại trung tâm đột quỵ hay cơ sở y tế chuyên môn sẽ giúp giảm tỷ lệ tử vong; giảm số ngày điều trị và giảm di chứng, tăng cơ hội sống không cần giúp đỡ.

Trong vòng vài giờ sau khi tai biến mạch máu não xảy ra, các triệu chứng đột ngột xuất hiện như:

- Yếu liệt hoặc tê rần ở vùng mặt, tay hoặc chân, đặc biệt là một bên cơ thể, chỉ một tay hoặc một chân. Lú lẫn, rối loạn lời nói hoặc hiểu biết (khó tìm từ hoặc không hiểu từ; nói líu ríu, lắp bắp).

- Không nhìn thấy ở một hay cả hai mắt, hoặc nhìn một hóa hai.

- Khó khăn khi bước đi, mất thăng bằng, chóng mặt hoặc khó phối hợp các động tác.

- Nhức đầu dữ dội mà không biết nguyên nhân. Suy giảm ý thức nhanh chóng. Mất thăng bằng, chóng mặt, nôn, kèm theo nhức đầu.

Trong một số trường hợp, người bệnh vẫn còn tỉnh táo, nhưng đa số bị giảm sút tri giác (như lơ mơ, ngủ gà, có thể hôn mê). Bệnh nhân có thể liệt nửa người, liệt mặt và các cơ hầu họng (gây nuốt khó, sặc khi ăn uống, nói khó), tiêu tiểu không tự chủ.

(GS.TS.Lê Đức Hinh, Chủ tịch Hội Thần kinh Việt Nam)

Theo Diệu Thu ([Tên nguồn])