Danh mục thuốc mới: “Siết” quyền lợi người tham gia BHYT?

Danh mục thuốc bảo hiểm y tế được Bộ Y tế dự kiến ban hành trong tháng 7 tới sẽ loại bỏ nhiều loại thuốc. Trong đó, một số thuốc trị ung thư, viêm khớp, viêm gan, ngộ độc… sẽ không còn nằm trong danh mục được BHYT chi trả 100%.

Phóng viên có cuộc trao đổi với bà Tống Thị Song Hương, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) xung quanh những ý kiến cho rằng, danh mục thuốc bảo hiểm y tế (BHYT) được dự kiến ban hành tới đây sẽ “siết” quyền lợi của người tham gia BHYT.

Người dân đang đặt nhiều câu hỏi xung quanh việc cắt giảm số thuốc trong danh mục thuốc BHYT sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi người bệnh. Bà có chia sẻ lo lắng này với người dân?

Bà Tống Thị Song Hương: Với dự thảo này, danh mục thuốc được BHYT chi trả dự kiến sẽ bao gồm 836 hoạt chất (tương đương 1.052 loại thuốc) ở đầy đủ các nhóm bệnh lý.

Trong danh mục thuốc BHYT mới này, có 41 thuốc hoàn toàn mới được đưa vào đề nghị BHYT thanh toán. Đây đều là các thuốc mới, điều trị các bệnh lý như tim mạch, ung thư, xương khớp, có chi phí điều trị cao và có chỉ định khá rộng rãi.

Đặc biệt là có các loại thuốc mới điều trị ung thư đại tràng, ung thư vú giai đoạn sớm, thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp, điều trị vẩy nến có chi phí điều trị lên tới 200-800 triệu đồng/năm, với mức chi trả từ Quỹ BHYT là 50% chi phí.

Tuy nhiên, so với danh mục hiện hành, danh mục mới sẽ giảm cả về số lượng hoạt chất và số lượng thuốc được chi trả. Hiện, danh mục thuốc được BHYT chi trả có 900 hoạt chất với 1.143 thuốc.

Tại sao dự thảo danh mục mới lại cắt giảm cả về số lượng hoạt chất và số thuốc đang được BHYT chi trả, thưa bà?

Bà Tống Thị Song Hương: Theo đánh giá của nhiều chuyên gia về lĩnh vực BHYT, tài chính của một số nước, danh mục thuốc BHYT chi trả hiện nay của chúng ta quá rộng, trong đó có nhiều thuốc biệt dược, thuốc generic rất hạn chế.

Do đó, khi xây dựng danh mục thuốc mới này, chúng tôi đã loại ra khỏi danh mục nhiều loại thuốc đắt tiền, thuốc ngừng đăng ký lưu hành hoặc thuốc trùng nhau về hoạt chất, thuốc hỗ trợ điều trị... 

Đặc biệt, trong danh mục lần này, Bộ Y tế sẽ hướng đến các thuốc có hiệu quả trong điều trị với giá thành phù hợp.

Vì trước đây, khi xây dựng danh mục thuốc BHYT, chúng ta thường bổ sung theo nhu cầu, nhưng hiện nay việc bổ sung hay loại trừ ra khỏi danh mục một số thuốc sẽ theo nguyên tắc tiếp cận trên chi phí và hiệu quả điều trị để cân nhắc đến khả năng chi trả của người bệnh cũng như khả năng chi trả của Quỹ BHYT.

Vậy, những loại thuốc bị cắt giảm lần này ảnh hưởng như thế nào đến quyền lợi của người tham gia BHYT?

Bà Tống Thị Song Hương: Trong dự thảo lần này, một số thuốc điều trị ung thư, điều trị bệnh khớp đều là các thuốc mới, đắt tiền, bị đưa ra khỏi danh sách hoặc giảm tỷ lệ chi trả từ Quỹ BHYT xuống còn 50%.

Theo tôi, việc cắt giảm này không làm ảnh hưởng đến kết quả điều trị của bệnh nhân ung thư (bệnh phải điều trị dài ngày, chi phí cao), bởi danh mục thuốc được BHYT chi trả hiện nay có đến 57 thuốc điều trị ung thư, đủ đáp ứng yêu cầu điều trị thông thường.

Chẳng hạn như thuốc Gefitinib (dạng uống, điều trị ung thư phổi) có chi phí hơn 36 triệu đồng/tháng, thuốc Erlotinib (cũng là dạng uống điều trị ung thư phổi) có chi phí hơn 40 triệu đồng/tháng điều trị, thuốc Sorafenib (điều trị ung thư tế bào) chi phí tới 118 triệu đồng/tháng…

Ngoài ra, trong Thông tư 09 của Bộ Y tế cũng quy định Quỹ BHYT thanh toán cho thuốc chống ung thư ngoài danh mục. Như vậy quyền lợi của người bệnh luôn được các nhà hoạch định chính sách ưu tiên hàng đầu. 

Các loại thuốc bị loại khỏi danh mục hoặc giảm tỷ lệ chi trả đều là các thuốc mới, có chi phí cao (từ 40-100 triệu đồng/tháng điều trị). Nếu để Quỹ BHYT chi trả 100% như trước sẽ khó đảm bảo cân đối quỹ.

Bên cạnh đó, việc danh mục thuốc BHYT lần này sẽ quy định cụ thể bệnh nào thì được thanh toán và được thanh toán bao nhiêu… nhằm tăng cường kiểm soát việc lạm dụng thuốc.

Một số ý kiến từ những bác sỹ trực tiếp điều trị lâm sàng cho rằng, có những thuốc đang điều trị một số bệnh đặc thù, mang lại hiệu quả cao, nhưng lại bị cắt giảm trong danh mục thuốc được BHYT chi trả. Bà có nhận định gì về ý kiến này? 

Bà Tống Thị Song Hương: Trong quá trình xây dựng danh mục thuốc BHYT, Bộ Y tế đã thành lập hội đồng chuyên gia theo từng chuyên ngành cụ thể (tim mạch, ung thư, tiểu đường, bệnh thông thường…) để xin ý kiến các chuyên gia.

Việc làm này nhằm tạo sự tương tác giữa người làm chính sách và các thầy thuốc trong việc hướng tới một danh mục thuốc đảm bảo quyền lợi của người bệnh tham gia BHYT.

Tất nhiên, ai cũng mong muốn có nhiều thuốc tốt, thuốc mới cho nhu cầu điều trị, tuy nhiên trong điều kiện còn hạn chế về nguồn lực và Quỹ BHYT, chúng ta cũng phải cân nhắc. Mặc dù vậy, tôi khẳng định trong danh mục thuốc mới này, các nhóm bệnh quan trọng như ung thư, tim mạch, tiểu đường đã được bổ sung, thay thế nhiều thuốc mới, có hiệu quả điều trị cao.