Đáng sợ máu pha... nước muối

Máu pha nước muối về cơ bản, vẫn phù hợp với sinh lý con người nhưng nếu bị pha chế sai quy trình và không đúng chủng loại thì nước muối sinh lý có thể gây nhiều biến chứng.

Qua việc phát hiện một số bịch máu không đạt chuẩn tại Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh do bị pha trực tiếp dung dịch nước muối sinh lý đẳng trương, nhiều chuyên gia huyết học ở TPHCM lo ngại việc pha máu như vậy sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Không thể pha trực tiếp

Theo các bác sĩ (BS) chuyên khoa huyết học, nước muối sinh lý đẳng trương NaCl 0,9% được ứng dụng khá nhiều trong lĩnh vực truyền máu - huyết học.

BS Trần Minh Giao, phụ trách mảng huyết học của Bệnh viện Nhân dân Gia Định, nói khi cấp cứu cho bệnh nhân mất máu cấp cần hồi phục thể tích tuần hoàn, các BS có thể truyền đồng thời máu và dung dịch nước muối sinh lý nhưng 2 loại luôn được truyền riêng chứ không pha trực tiếp với nhau. Việc pha trộn như thế, trước hết là sai về mặt y đức, sau đó là có thể làm người bệnh phải chịu một số nguy cơ không mong muốn.

Các bịch máu phải được lấy và điều chế theo một quy trình khép kín.

Trong ảnh: Hiến máu nhân đạo do Bệnh viện Truyền máu Huyết học thực hiện

BS Phù Chí Dũng, Phó Giám đốc  Bệnh viện Truyền máu Huyết học, bức xúc: “Tôi rất bất ngờ vì lâu nay chưa có ai pha trực tiếp nước muối sinh lý vào máu cả. Về cơ bản, nước muối sinh lý đẳng trương NaCl 0,9% khi vào cơ thể sẽ không gây hại vì nó phù hợp với sinh lý con người.

Tuy nhiên, đáng lo ngại là quá trình pha máu. Bịch máu vốn được điều chế theo quy trình khép kín và vô trùng, nếu bị mở ra để sang chiết, pha trộn tùy tiện sẽ không vô trùng nữa. Cách truyền máu này cũng sai hoàn toàn nguyên tắc truyền máu do Bộ Y tế quy định”. Hậu quả sẽ rất lớn nếu như trong số các bệnh nhân được truyền máu pha có người bị nhiễm trùng huyết mà không được phát hiện kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Hai chuyên gia y tế trên còn đưa ra một mối lo ngại khác. Đó là việc máu được pha từ một bịch thành 2 - 3 bịch sẽ quá loãng. Trong một số trường hợp, khi truyền vào cơ thể sẽ làm tăng thể tích tuần hoàn dẫn đến các tai biến về tim, phổi rất nguy hiểm.

Có thể gây hại hồng cầu

BS Dũng còn nêu ra một nguy cơ khác: Nếu loại nước muối sinh lý được sử dụng không phải dung dịch NaCl 0,9% mà là các loại khác, ví dụ nước muối sinh lý nhược trương thì có thể gây vỡ hồng cầu, teo hồng cầu.

BS Phạm Thị Huỳnh Giao, Trưởng Khoa Xét nghiệm - đơn vị quản lý ngân hàng máu của Bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương, nhấn mạnh: “Cần phải có sự phân tích cụ thể xem loại nước muối sinh lý được pha vào máu này có gây hại hồng cầu hay không. Trên nguyên tắc, nếu dùng các loại nước muối sinh lý khác thì chắc chắn sẽ có tổn hại.

Không khi nào bảo quản hồng cầu bằng dung dịch nước muối sinh lý cả. Bởi dù máu này được pha thêm bằng loại nước muối sinh lý nào thì cũng không bảo đảm về chất lượng y tế và các yếu tố lý, hóa khác nên dễ đưa đến bất lợi cho các bệnh nhân bị truyền máu”.

Các chuyên gia y tế cũng cho rằng cơ quan chức năng nên sớm phân tích, kiểm tra rõ ràng về chất lượng của các túi máu pha cũng như loại nước muối sinh lý mà vị BS ở Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh đã sử dụng. Từ đó có sự hỗ trợ, can thiệp kịp thời cho những nạn nhân của hành vi phản khoa học này.

Bệnh nhân nên được kiểm tra

BS Phạm Thị Huỳnh Giao khuyến cáo những bệnh nhân đã lỡ bị truyền hoặc nghi ngờ bị truyền những bịch máu không đạt tiêu chuẩn nên tìm đến các cơ sở y tế để được kiểm tra cụ thể xem có bị nhiễm trùng huyết, tán huyết, vỡ hồng cầu hay các biến chứng khác liên quan đến huyết học hay không. Còn theo BS Phù Chí Dũng, người bệnh nên thực hiện xét nghiệm máu tổng quát và cả cấy máu lại để xác định chính xác vấn đề nhiễm trùng.