Cấy răng vào mắt chữa mù lòa

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Các bác sĩ Canada thực hiện ca phẫu thuật hy hữu cấy răng có chứa thấu kính vào mắt, giúp bệnh nhân 33 tuổi lấy lại thị lực.

Brent Chapman bị mù cả hai mắt từ khi 13 tuổi do hội chứng Stevens-Johnson, một phản ứng miễn dịch tự nhiên hiếm gặp sau khi uống một liều ibuprofen. Trong 20 năm qua, anh phải phẫu thuật 50 lần, đều để khôi phục thị lực. Các ca mổ giúp anh nhìn thấy một phần, song hiệu quả giảm theo thời gian. Mắt Chapman mờ trở lại sau vài năm, thậm chí vài tháng.

Đến đầu năm nay, anh được các bác sĩ đề xuất một thủ thuật kỳ lạ, sử dụng chính chiếc răng của mình để cấy vào mắt. Quy trình có phần "không tưởng", song đã khôi phục thị lực cho các bệnh nhân trên thế giới trong nhiều thập kỷ.

"Đây là dạng phẫu thuật hiếm gặp, ít người biết đến, ngay cả với bác sĩ phẫu thuật mắt", tiến sĩ Greg Moloney, bác sĩ nhãn khoa kiêm bác sĩ phẫu thuật tại Bệnh viện Mount Saint Joseph, Vancouver nói.

Quy trình này được gọi là ghép sừng mạc bằng răng (osteo-odonto keratoprosthesis - OOKP), sử dụng răng của chính bệnh nhân để tạo ra cấu trúc hỗ trợ cho giác mạc nhân tạo.

Ca phẫu thuật của Chapman diễn ra hôm 1/3, được chia thành hai phần. Đầu tiên, Moloney và kíp mổ nhổ một chiếc răng của bệnh nhân, mài nó thành hình chữ nhật, khoan một lỗ và đặt một thấu kính quang học bằng nhựa bên trong. Chiếc răng sau đó được đặt tạm thời vào má của anh trong vòng ba tháng.

"Răng không có mô liên kết, chúng tôi không thể luồn chỉ khâu nó với nhãn cầu. Vì vậy, việc cấy ghép vào má trong ba tháng giúp nó có một lớp mô hỗ trợ", Moloney giải thích.

Ca phẫu thuật cấy răng vào mắt đã điều trị tình trạng mù lòa cho nhiều người. Ảnh: Adobe Stock

Tiếp theo, bác sĩ Moloney loại bỏ lớp củng mạc - lớp trên cùng của mắt Chapman và thay thế bằng mảnh ghép mô mềm từ bên trong má bệnh nhân. Mảnh mô sẽ lành lại trong vài tháng, hỗ trợ việc cấy ghép.

Moloney cho biết quy trình ban đầu diễn ra suôn sẻ, Chapman sẽ được theo dõi chặt chẽ trong vài tháng tới. Khi đến thời điểm phẫu thuật lần hai, kíp mổ sẽ lấy chiếc răng khỏi má và đặt vào nhãn cầu anh. Moloney và các bác sĩ khác sẽ kéo mảnh mô trong mắt ra ngoài, loại bỏ mống mắt và thủy tinh thể bị hỏng, sau đó khâu chiếc răng (với thấu kính quang học mới) vào mắt. Mảnh mô lúc này được khâu lại bên trên, để một lỗ nhỏ cho thấu kính xuyên qua. Kết quả cuối cùng, bệnh nhân có một con mắt màu hồng với vòng tròn nhỏ màu đen, lấy lại thị lực.

"Cấy răng vào mắt nghe có vẻ lạ lùng, nhưng thực tế lại rất phù hợp. Răng chứa ngà, là mô lý tưởng để chứa thấu kính nhựa mà không bị cơ thể đào thải", bác sĩ Moloney giải thích, thêm rằng mô từ má có thể nhận ra răng, giúp toàn bộ quy trình diễn ra suôn sẻ.

Dù vậy, quy trình này vẫn tiềm ẩn rủi ro. Các loại phẫu thuật mắt đều có nguy cơ nhiễm trùng, khiến người bệnh mất hết thị lực. Dạng phẫu thuật này thường là lựa chọn cuối cùng cho những người bị mù giác mạc phía trước mắt do sẹo kết mạc. Sẹo có thể bắt nguồn từ bệnh tự miễn, bỏng hóa chất và các chấn thương khác.

Quy trình đã giúp khôi phục thị lực cho các bệnh nhân ở ít nhất 10 quốc gia, tỷ lệ thành công cao. Nghiên cứu năm 2022 tại Italy cho thấy, 27 năm sau phẫu thuật, 94% bệnh nhân vẫn có thể nhìn được. Bản thân bác sĩ Moloney đã thực hiện 7 ca phẫu thuật cấy răng vào mắt thành công ở Australia.

Chapman hy vọng ca phẫu thuật có thể giúp anh nhìn rõ trở lại. Khi bác sĩ lần đầu đề xuất cấy răng vào mắt, anh tỏ ra do dự. Tuy nhiên, sau cuộc nói chuyện với một phụ nữ ở Australia, cũng trải qua thủ thuật tương tự, anh đã bị thuyết phục.

"Cô ấy bị mù hoàn toàn trong 20 năm. Giờ đây, cô ấy đã có thể đi trượt tuyết", anh kể lại.

Chapman là một trong sáu bệnh nhân của chương trình thử nghiệm tại Bệnh viện Mount Saint Joseph. Nếu ca phẫu thuật diễn ra tốt đẹp, bác sĩ Moloney và các đồng nghiệp dự định đề xuất Bộ Y tế Canada cấp kinh phí để mở phòng khám OOKP đầu tiên của đất nước.