Biến thể mới lành và vẫn thuộc Omicron

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) mới đây thông báo, XE, biến thể mới của SARS-CoV-2, dường như có mức lây nhiễm cao hơn 10% so với biến thể phụ BA.2 của Omicron. XE vẫn được coi là thuộc về Omicron, ít nhất là cho đến khi tìm thấy sự khác biệt đáng kể về đặc điểm lây truyền và bệnh tật.

Các chuyên gia y tế thế giới nhận định, biến thể XE được cho là biến thể lai giữa 2 biến thể phụ của Omicron là BA.1 và BA.2, hiện chiếm một tỉ lệ nhỏ trong số các ca mắc trên toàn cầu. Về vấn đề này, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Hội Truyền nhiễm TPHCM, cho rằng chưa chắc XE, virus tái tổ hợp giữa 2 biến chủng phụ của Omicron, lây lan nhanh hơn BA.2 khi nó đã xuất hiện ở Anh 2,5 tháng mà vẫn chưa thể lấn át.

Triệu chứng mắc XE có vẻ như tương tự triệu chứng của các biến thể trước của Omicron. Ảnh: Getty Images

Theo Cục An ninh Y tế Anh, XE đã xuất hiện từ ngày 19/1 và từ đó đến ngày 2/3, có 637 trường hợp mắc được báo cáo ở Anh. Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh, cứ 13 người thì có 1 người nhiễm virus trong tuần lễ trước ngày 27/3. Tuy nhiên, XE được tìm thấy trong chưa đầy 1% tổng số trường hợp được giải trình tự gien.

Bác sĩ Khanh cho rằng, WHO bàn đến XE là vì nhận thấy nó có thể lây lan nhanh hơn. Tuy nhiên, tuyên bố của WHO cũng cho rằng, cần xem xét thêm, bởi ngay cả việc lây lan nhanh hơn này cũng chưa chắc. “XE đã xuất hiện từ tháng 1 nhưng vẫn không chiếm được ưu thế trong cộng đồng ở Anh, như vậy không chắc nó lây lan nhanh hơn vì cái nào lây nhanh hơn, cái đó sẽ lấn át, như Omicron nhanh chóng lấn át Delta và BA.2 cũng nhanh chóng lấn át BA.1. Nhưng dù nó có lây nhanh hơn mà không gây bệnh nặng hơn thì không có vấn đề gì”, bác sĩ Khanh nhận định.

Theo ông Khanh, hiện tượng virus tái tổ hợp, đột biến để tạo nên những nhánh phụ của một biến chủng không có gì mới. Ngay cả Delta thật ra cũng có nhiều nhánh phụ, nhưng người ta không bàn vì không thấy khác biệt về mặt lây truyền hay độc lực. “Omicron thật ra đã có BA.3, nhưng sau này cũng không bàn nữa vì nó không lấn át được các biến chủng phụ trước đó và cũng không cho thấy sẽ có nguy cơ gây bệnh nặng hơn. Bỏ qua yếu tố về tốc độ lây lan, tôi đánh giá biến thể này có độc lực nhẹ, sẽ ngày càng thuần với con người”, ông nói.

WHO cho biết, thời gian qua, giới khoa học đã theo dõi 3 biến thể mới gồm XD, XF và XE. Trong đó, 2 biến thể XD và XF là những dạng kết hợp của biến thể Delta và BA.1, hay gọi là Deltacron. Hai biến thể này đã được nhắc tới từ vài tháng nay nhưng chưa thực sự gây ra những thay đổi đáng kể trong diễn biến dịch bệnh thế giới.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Trưởng Khoa Y tế công cộng - Trường ĐH Y Dược TPHCM, cho biết, theo ước tính ban đầu của WHO, biến thể XE (thuộc biến thể Omicron) có khả năng lây lan nhanh nhất trong các biến thể hiện nay (cao hơn các biến thể Omicron cũ khoảng 10%). Tuy nhiên, do số liệu còn ít nên cũng cần phải nghiên cứu thêm để xác nhận. “Ở Việt Nam, do nhiều người dân đã được tiêm chủng ngừa COVID-19 nên biến thể XE không đáng lo ngại quá vì vẫn chưa có đặc tính lẩn tránh vắc xin”, ông Dũng nói.

Về mối nguy hiểm khi biến thể mới xuất hiện, bác sĩ Khanh nhận định: “Trong cộng đồng, đã có nhiều người vừa có miễn dịch từ vắc xin, vừa có miễn dịch vì đã là F0 khỏi bệnh sẽ giúp kìm hãm số ca cho dù có xuất hiện biến chủng mới hay biến chủng phụ mới. Qua các thống kê, người nhiễm Delta rồi vẫn có thể nhiễm lại Omicron, nhưng tỉ lệ vẫn thấp hơn so với người chưa từng nhiễm; nhưng đã nhiễm BA.1 rồi thì khả năng nhiễm BA.2 cực thấp, chỉ một vài phần triệu (theo thống kê từ Đan Mạch)”. Do đó, ông khuyên người dân không nên lo lắng trước XE. “Virus không ngừng biến đổi nhưng thường là theo hướng thuần dần với con người, lây lan ngày càng nhanh nhưng bệnh ngày càng nhẹ, Omicron là một ví dụ”, bác sĩ Khanh nói.

Tại Việt Nam, hiện chưa có báo cáo ghi nhận ca nhiễm biến thể XE. Các biến thể xuất hiện gần đây phổ biến là Omicron BA.1, BA.2.

Tính đến tối 3/4, thế giới có 490,79 triệu ca mắc COVID-19, hơn 6,15 triệu người tử vong và gần 10,98 tỷ liều vắc xin COVID-19 được tiêm, theo thống kê của Đại học Johns Hopkins (Mỹ).

Biến chủng mới XE: Đã xuất hiện từ tháng 1, vẫn là Omicron

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, chưa chắc XE - virus tái tổ hợp giữa 2 biến chủng phụ của Omicron - lây lan nhanh hơn BA.2 khi nó đã xuất hiện ở Anh 2,5 tháng mà vẫn chưa thể lấn...

Bấm xem >>