Bé cảm, ho, sổ mũi là mẹ dùng ngay kháng sinh, đúng hay sai?

Cảm lạnh, viêm họng, viêm mũi xoang… (gọi chung là bệnh viêm đường hô hấp trên) là những bệnh lý tất cả trẻ em đều gặp phải. Tuy nhiên điều trị thế nào cho hiệu quả, có cần thiết sử dụng kháng sinh không, hay làm thế nào tăng cường hệ đề kháng để con trẻ “lướt” qua bệnh tật… không phải cha mẹ nào cũng biết.

Chăm sóc trẻ gặp bệnh lý viêm đường hô hấp trên

Nhiều cha mẹ hiểu chuyện không được tùy tiện dùng kháng sinh. Nhưng xót con cảm sốt mệt mỏi, quấy khóc bỏ ăn, cộng thêm thiếu thời gian chăm sóc con nên để trẻ chóng hết bệnh, không ít người trong số đó đã tìm đến kháng sinh như lựa chọn hàng đầu, nhất là trong bối cảnh ai cũng có thể dễ dàng mua được kháng sinh ở quầy thuốc mà không cần toa từ bác sĩ như ở nước ta.

Theo một thống kê của CDC – Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ, khoảng 50% số thuốc kháng sinh được sử dụng không thích hợp và ở trẻ em, con số này ít nhất là 30%. Thực trạng này cũng rất dễ thấy ở Việt Nam, nhất là ở các gia đình có con nhỏ. Vì hệ miễn dịch còn đang hoàn thiện, trẻ thường hay gặp phải các đợt bệnh, phổ biến trong đó là các bệnh viêm đường hô hấp trên như cảm lạnh, viêm họng, viêm mũi xoang…

Các bệnh hô hấp trên ở trẻ thường tự khỏi mà không cần tác động thuốc kháng sinh

Viêm đường hô hấp trên thường xuất hiện cùng các triệu chứng như đau họng, ho, hắt hơi, sốt nhẹ, người uể oải, chảy mũi nước trong… 90% các bệnh lý này là do vi-rút gây ra, trong đó Rhinovirus là loại phổ biến nhất; 10% còn lại do vi khuẩn và các nguyên nhân khác như do dị ứng với thời tiết, không khí ô nhiễm, hóa chất, khói bụi, khói thuốc… Vì vậy, việc uống kháng sinh tùy tiện khi trẻ bị viêm đường hô hấp trên như cách nhiều cha mẹ đang áp dụng hiện nay không những không cải thiện bệnh mà còn gây ra nhiều tác dụng phụ, khiến trẻ mệt thêm, nghiêm trọng hơn là làm cho vi khuẩn dễ nhờn thuốc, đề kháng kháng sinh, gây ra mối họa lâu dài cho sức khỏe.

Theo Bác sĩ Ngô Đức Hùng (Khoa cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai), thông thường các triệu chứng của bệnh hô hấp trên sẽ giảm dần và bệnh tự khỏi trong vòng 7 – 10 ngày. Vì vậy, các bậc cha mẹ không nên vội vàng dùng kháng sinh. Có thể sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt, siro ho hay xịt mũi… với tác dụng làm giảm triệu chứng giúp bé dễ chịu hơn. Chúng ta chỉ nên sử dụng kháng sinh khi bác sĩ thấy bằng chứng bội nhiễm vi khuẩn.

Bác sĩ cũng nói thêm, trong trường hợp triệu chứng ngày càng nặng hơn và nghi không còn là tình trạng nhiễm vi-rút thông thường nữa, lúc này trẻ cần được thăm khám và điều trị thích hợp.

Xây dựng đề kháng vững vàng để chiến thắng bệnh tật

Các bệnh viêm đường hô hấp trên rất dễ lây lan nếu trẻ dùng chung đồ vật, đồ chơi hoặc tiếp xúc người bệnh mà không được vệ sinh, rửa tay sạch sẽ. Đó là chưa kể, trẻ thường xuyên tái đi tái lại các bệnh này vì sức đề kháng yếu. Do đó, việc phòng bệnh đồng thời nâng cao sức đề kháng cho trẻ cần phải được đặt lên hàng đầu

Cha mẹ cần tạo môi trường sống trong lành, sạch sẽ, tránh để trẻ tiếp xúc với khói bụi, hơi nóng, khí độc, hóa chất độc hại… vì các yếu tố này cũng là tác nhân khiến trẻ nhiễm các bệnh viêm đường hô hấp trên.

Trẻ cần rửa tay sạch sẽ trước khi ăn để hạn chế hại khuẩn gây bệnh

Hãy giúp trẻ tăng sức đề kháng tự nhiên bằng việc đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ các nhóm chất thiết yếu, khuyến khích trẻ vận động, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên. Quan trọng hơn cả, mỗi phụ huynh cần rèn cho con thói quen giữ gìn vệ sinh bằng cách rửa tay và tắm thường xuyên với xà phòng diệt khuẩn, nhất là trước khi ăn uống, sau khi đi vệ sinh, tham gia hoạt động bên ngoài hay tiếp xúc với người bệnh... Đặc  biệt, cha mẹ nên ưu tiên chọn các sản phẩm xà phòng diệt khuẩn chứa ion bạc cho gia đình sử dụng. Các nghiên cứu cho thấy, trái với kháng sinh diệt cả lợi khuẩn và hại khuẩn, bạc diệt khuẩn có chọn lọc hơn. Dưới dạng ion hòa tan, bạc khiến màng tế bào vi khuẩn dễ thẩm thấu hơn, cản trở và ức chế quá trình trao đổi chất của tế bào, ngăn không cho vi khuẩn tạo ra chất kháng lại bạc, rất hiệu quả và an toàn cho người sử dụng.