Lợn gà trong trang trại "ế" nhưng thịt "ngoại" vẫn nhập ồ ạt

Chỉ còn hơn một tháng nữa là đến Tết Nguyên đán, hiện nay, nguồn cung gà, lợn trong nước khá dồi dào, nhưng 11 tháng đầu năm, Việt Nam đã chi hơn 3 tỷ USD nhập khẩu thịt. Đây là một nghịch lý, trong khi giá gia cầm, gia súc liên tục xuống, giá thức ăn chăn nuôi tăng, lợn, gà trong các trang trại thì lại "ế".

khuyến cáo doanh nghiệp hạn chế nhập khẩu thịt gia cầm, thịt lợn đông lạnh

Đại diện Chi cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản Vùng I (Bộ NN&PTNT) cho biết, hiện nay bình quân mỗi năm, một người Việt Nam tiêu thụ 55 - 57kg thị các loại, 130 - 135 quả trứng, chỉ bằng 70-80% so với các nước châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc. Tổng lượng thịt sản xuất được khoảng 6,5 triệu tấn và trứng gia cầm, thủy cầm là 17 tỷ quả/năm. Phần lớn là sản xuất phục vụ tiêu thụ nội địa, tỷ lệ xuất khẩu chiếm rất thấp. Tuy nhiên, trong 11 tháng năm 2022, Việt Nam đã chi trên 3 tỷ USD để nhập khẩu các loại mặt hàng thịt. Trong đó, thịt lợn tươi chiếm thị phần lớn nhất, tiếp đến là các loại thịt khác và phụ phẩm gia cầm. Đối với sản xuất trong nước, ông Đinh Viết Tú, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản Vùng I, thông tin: "Chúng ta đã có các tập đoàn, doanh nghiệp lớn đầu tư vào sản xuất, cung ứng thịt và trứng, hình thành được chuỗi cung ứng, góp phần nâng cao giá trị sản xuất và giá trị ngành hàng. Tuy nhiên, số lượng thịt và trứng sản xuất ra chủ yếu là tiêu thụ nội địa".

Bộ NN&PTNT khuyến cáo doanh nghiệp hạn chế nhập khẩu thịt gia cầm, thịt lợn đông lạnh.

Ông Đỗ Hữu Phương, đại diện Cục Chăn nuôi phía Nam cho hay, Đông Nam Bộ đi đầu cả nước về chăn nuôi, đặc biệt là gia cầm. Qua 11 tháng theo dõi, phân tích, gà công nghiệp chuyên thịt lông trắng là đối tượng biến động giá tăng giảm nhiều nhất. Trong quý đầu năm, bình quân giá gà xuất chuồng 31.800 đồng/kg, người chăn nuôi chịu lỗ 1.063 đồng/kg. Nửa cuối năm, giá xuất chuồng tăng thì chăn nuôi gà long trắng mới có lãi. Giá gà lông màu tương đối ổn, bà con lãi ít. Trong 10 tháng xuất khẩu gia cầm đạt 1 ngàn tấn, trị giá 2,2 triệu USD. Nhận định nguồn cung trong nước đang rất dồi dào, ông Phương khuyến cáo doanh nghiệp hạn chế nhập khẩu thịt gia cầm, thịt lợn đông lạnh. Bên cạnh đó, ông Phương cũng đề cập tới việc giảm giá bán lẻ để kích cầu, tăng cường chế biến sâu sản phẩm thịt gia cầm, tạo nguồn dự trữ, đảm bảo đa dạng hóa sản phẩm, từ đó bình ổn thị trường cũng như nâng cao giá trị gia tăng. "Cần kiểm tra rà soát, đánh giá thực trạng kênh phân phối các sản phẩm thịt để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng và người chăn nuôi, Nhà nước thành lập quỹ bình ổn về giá thịt để hỗ trợ điều tiết thị trường tốt hơn. Đồng thời, ngân hàng hỗ trợ tín dụng, giúp giảm khó khăn cho nông dân, xem xét phương án phù hợp hỗ trợ người chăn nuôi", ông Phương đề xuất.

Người chăn nuôi không nắm được biến động thị trường

Theo ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), chỉ còn hơn 1 tháng nữa là đến Tết Nguyên đán, đây là thời điểm vàng để sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Qua các thống kê cho thấy, năng lực sản xuất thịt và trứng gia cầm của vùng Đông Nam Bộ là rất lớn. Do đó, để chăn nuôi bền vững, cần phải có những giải pháp ngắn, trung và dài hạn. Về ngắn hạn, hiện tại chúng ta đã yên tâm vì xuất khẩu đạt 361 triệu USD, tuy nhiên, thị trường trong nước lại cần hết sức lưu ý. Giá trứng hiện dao động khoảng 2.500 đồng/quả, gà lông màu 42.000 đồng/kg, lợn 53.000- 57.000 đồng/kg. Tất cả các chỉ số này rất quan trọng, thể hiện giá trị sản phẩm của người sản xuất khi đưa vào các siêu thị, đóng góp quan trọng kìm chế chỉ số CPI dưới 4%.

"Từ nay đến Tết Nguyên đán, các chủ thể cần kiểm soát chặt chẽ nguồn cung, nắm bắt kịp thời diễn biến thị trường. Ngoài ra, cần đảm bảo vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đối với tất cả các mặt hàng tiêu thụ trong dịp tết, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh - một thị trường tiêu thụ lớn nhất cả nước", ông Toản nhấn mạnh. Cũng theo ông Toản, đối với áp lực nhập khẩu các mặt hàng, sản phẩm thịt lạnh trong khi nguồn cung trong nước rất dồi dào, kiến nghị Cục Chăn nuôi, Cục Thú y và các cơ quan liên quan nghiên cứu, đánh giá toàn diện, tham mưu cho Bộ NN&PTNT có những điều chỉnh kịp thời không chỉ về sản phẩm gia cầm mà còn các mặt hàng khác như thịt bò, lợn…

Theo ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cho biết, Đồng Nai là khu vực chăn nuôi lớn của cả nước, có khoảng 2,6 triệu con lợn, 26,1 triệu con gà. Mô hình chăn nuôi trang trại chiếm hơn 90% tổng đàn. Tuy nhiên, khâu dự báo thị trường của Đồng Nai khá yếu. Người chăn nuôi hầu như không nắm được biến động thị trường, sản xuất theo hướng rủi may, thị trường lên giá người chăn nuôi không được hưởng lợi, nhưng khi thị trường đi xuống, người chăn nuôi gánh chịu chính. Công tác kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm đối với các sản phẩm chăn nuôi còn lỏng lẻo khiến chăn nuôi luôn bấp bênh, rủi ro. Đặc biệt, theo Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, địa phương hiện có 1,7 triệu con gia cầm nhưng lại không có cơ sở giết mổ gia cầm tập trung. Sản phẩm của tỉnh phải ngược về Long An giết mổ và trở lại người tiêu dùng Đồng Nai, từ đó người tiêu dùng phải mua giá cao, còn người chăn nuôi bán với giá thấp.

Ông Công đề xuất, nên đưa Ngân hàng NN&PTNT trở thành ngân hàng đặc thù của ngành Nông nghiệp. Bởi lẽ, lãi suất ngân hàng rất biến động, lãi suất rất cao trong khi người nuôi vẫn đang chịu lỗ. Từ việc trở thành đặc thù, Nhà nước có cơ chế để ngân hàng giữ nguyên lãi suất trong thời gian dài để người chăn nuôi ổn định sản xuất.

Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) đánh giá, chuỗi sản xuất - tiêu thụ thịt và trứng gia cầm vùng Đông Nam Bộ có sự khác nhau giữa các hình thức. Trên cơ sở đó, các tỉnh vùng Đông Nam Bộ cần tổ chức sản xuất theo chuỗi có liên kết hoặc hình thức hợp nhất. Phát triển các hình thức liên kết: Hợp tác xã; hợp đồng cung cấp nguồn lực; hợp đồng tiêu thụ... Thay đổi tư duy trong tổ chức sản xuất dựa theo nhu cầu thị trường và theo hợp đồng liên kết. Bên cạnh đó, liên kết theo chuỗi để đủ năng lực hướng tới thị trường xuất khẩu; đẩy mạnh đầu tư cho khâu chế biến nhằm đa dạng hóa sản phẩm, đáp ứng và thúc đẩy thị hiếu tiêu thụ; tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, tuyên truyền về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm...