Hàng trăm tấn thủy sản tắc ở cửa khẩu do Trung Quốc tăng kiểm soát

Việc Trung Quốc chính thức khởi động mô hình logistics blockchain xuyên khu vực, xuyên quốc gia đối với hàng thủy sản đã khiến hàng trăm tấn thủy sản của Việt Nam ách tắc ở cửa khẩu.

Nhiều lô hàng tồn đọng

Theo báo cáo của các ngành chức năng tại khu vực biên giới, hiện còn nhiều lô hàng thủy sản tồn đọng tại khu vực cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) do không thể thông quan gồm: Tôm của Khánh Hòa 129,21 tấn; mực, cá từ Bà Rịa - Vũng Tàu gần 34,32 tấn; cá chỉ vàng Tiền Giang gần 60 tấn; tép khôn Phan Thiết (Bình Thuận) gần 14 tấn…

Xuất khẩu thủy sản theo đường biên mậu sang Trung Quốc gặp khó, doanh nghiệp cần sớm thay đổi quy cách sản xuất, bao gói để đáp ứng yêu cầu. Ảnh tư liệu

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do phía Trung Quốc thay đổi nhiều quy định mới về quản lý nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, các doanh nghiệp Việt Nam chưa đáp ứng kịp nên hàng hóa bị tồn đọng ở cửa khẩu hoặc bị trả lại.

Trong Công văn số 5388 UBND tỉnh Quảng Ninh gửi các ngành chức năng và các địa phương cũng nêu rõ những thay đổi trong chính sách biên mậu của Trung Quốc đối với việc nhập khẩu mặt hàng thủy sản.

Theo công văn này, năm 2018 chính quyền thị xã Đông Hưng (Quảng Tây, Trung Quốc) khởi động mô hình logistics blockchain xuyên khu vực, xuyên quốc gia đối với hàng thủy sản. Để triển khai mô hình, các cơ quan chức năng của Trung Quốc đã ban hành nhiều quy định mới về quản lý nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa; quy cách, nội dung thông tin sản phẩm trên tem nhãn; quy cách đóng gói hàng hóa, kiểm dịch; kiểm định chất lượng sản phẩm.

Các sản phẩm của Việt Nam chưa nhận được chấp nhận kiểm dịch tại Trung Quốc sẽ không được giao dịch biên mậu, cụ thể là các sản phẩm thủy hải sản (sứa, cá biển…), nguyên liệu từ bột xương, rong biển và dược liệu.

Tất cả các sản phẩm cá nuôi hoặc đánh bắt từ biển (từ hải sản ướp đá), đều phải được lấy từ các công xưởng có đăng ký doanh nghiệp Việt Nam, khi khai báo hải quan phải xuất trình chứng thư về thủy sản do Nhà nước Việt Nam cấp.

Các sản phẩm thủy, hải sản nhập khẩu, bao bì đóng gói in ấn phải chắc chắn (không bao gồm sản phẩm ướp đá). Chú thích ghi nhãn phải đầy đủ, bao gồm: Tên thương mại và khoa học, quy cách, ngày sản xuất, số lô, điều kiện bảo quản, phương thức sản xuất (đánh bắt biển/nuôi trồng), vùng sản xuất, tên và mã số doanh nghiệp chế biến sản xuất phải ghi rõ đích đến là nước Công hòa Nhân dân Trung Hoa.

Trước những thay đổi này từ phía Trung Quốc, UBND tỉnh Khánh Hòa vừa có văn bản yêu cầu các Sở: NNPTNT, Công Thương, Thông tin và Truyền thông; Cục Hải quan tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố có biển và các ngành, đơn vị có liên quan chủ động kiểm tra, giải quyết tồn tại, nhằm ngăn ngừa các thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp.

Lại có thay đổi từ 1/10/2019

Giữa năm 2018 đến nay, phía Hải quan Trung Quốc liên tục có những thay đổi trong chính sách quản lý, kiểm dịch hàng nhập khẩu. Mới đây nhất, Tổng cục Hải quan Trung Quốc lại tiếp tục ra Thông báo số 70/2019 về quy định quản lý, giám sát việc ghi nhãn bao bì thực phẩm đóng gói sẵn xuất nhập khẩu của Trung Quốc, thời gian bắt đầu áp dụng từ ngày 1/10/2019.

Theo đó, từ ngày 1/10/2019, không yêu cầu đăng ký hồ sơ lưu đối với nhãn mác bao bì của thực phẩm đóng gói sẵn lần đầu nhập khẩu vào Trung Quốc. Việc kiểm tra nhãn thực phẩm đóng gói sẵn nhập khẩu là một trong những nội dung kiểm tra, kiểm nghiệm đối với thực phẩm, cơ quan hải quan Trung Quốc sẽ căn cứ theo các quy định pháp luật liên quan về kiểm nghiệm hàng hóa xuất nhập khẩu và vệ sinh an toàn thực phẩm để tiến hành kiểm nghiệm theo quy định của pháp luật.

Nhà nhập khẩu phải chịu trách nhiệm đảm bảo nhãn mác bằng tiếng Trung Quốc trên bao bì đóng sẵn của thực phẩm nhập khẩu vào Trung Quốc phải phù hợp với quy định pháp luật liên quan của Trung Quốc, phù hợp với quy định hành chính và yêu cầu về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc gia. Nếu thẩm tra không đáp ứng tiêu chuẩn, không được nhập khẩu.

Thực phẩm đóng gói sẵn khi nhập khẩu sẽ được lấy mẫu kiểm tra xác suất tại hiện trường hoặc kiểm nghiệm trong phòng thí nghiệm, nhà nhập khẩu cần cung cấp tài liệu chứng minh hàng hóa đáp ứng điều kiện nhập khẩu, tài liệu gốc và bản dịch ghi nhãn mác, mẫu ghi nhãn tiếng Trung và các tài liệu chứng minh khác cho nhân viên hải quan.

Theo ông Nguyễn Quý Dương - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT), Trung Quốc sẽ còn có những thay đổi trong chính sách nhập khẩu hàng hóa, nếu các doanh nghiệp không thay đổi về quy cách bao gói, nhãn mác, không đáp ứng đủ các yêu cầu của họ thì sẽ bị ảnh hưởng.