Vì sao "Thần tượng" thống trị Cánh diều vàng?

Lễ trao giải Cánh diều Vàng 2013 đã mang lại một kết quả khá bất ngờ. Từ giải thưởng đến quan niệm chấm giải đã có sự thay đổi lớn, xóa bỏ sự phân biệt giữa phim thương mại, giải trí và phim Nhà nước.

“Thần tượng" bội thu

Giải thưởng được mong chờ, giải Bộ phim hay nhất, đã thuộc về tác phẩm “Thần tượng” của một đơn vị tư nhân. Ngoài ra, bộ phim này còn nhận được 5 giải thưởng quan trọng khác như: Giải báo chí - phê bình điện ảnh cho phim truyện điện ảnh xuất sắc năm 2013, giải Đạo diễn xuất sắc cho Nguyễn Quang Huy, Nam diễn viên phụ xuất sắc Ngô Kiến Huy; Quay phim xuất sắc cho Trang Công Minh, Họa sĩ thiết kế xuất sắc cho Ngô Phước Trường.

Bộ phim lấy một đề tài đã được khai thác với tần suất trong phim Việt: Showbiz, ánh hào quang sân khấu, những cuộc đấu đá cạnh tranh khốc liệt. Bù lại, bộ phim đã đề cao yếu tố cảm xúc và tôn vinh thứ nghệ thuật chạm tới trái tim.

Dàn diễn viên trong phim Thần tượng

Dù không đạt được doanh thu cao, nhưng Thần tượng đã đánh bại các đối thủ cũng thuộc dòng phim tư nhân “làm mưa làm gió” tại rạp, như: Tèo em, Cô dâu đại chiến, Âm mưu giày gót nhọn... Giải nam diễn viên chính xuất sắc được trao cho Thái Hòa trong phim “Tèo em”, Nữ diễn viên chính xuất sắc thuộc về Kathy Uyên của phim “Âm mưu giày gót nhọn”.

Một ứng viên nặng ký đồng thời cũng là đại diện tiêu biểu của dòng phim Nhà nước, “Những người viết huyền thoại” - tác phẩm từng giành giải Bông sen Vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 18 cách đây không lâu, rốt cuộc chỉ lên ngôi ở 4 hạng mục. Đó là: Giải đặc biệt của Hội điện ảnh Việt Nam cho phim truyện điện ảnh phản ánh xuất sắc đề tài chiến tranh cách mạng, Họa sĩ thiết kế xuất sắc, Âm nhạc xuất sắc, Âm thanh xuất sắc. Đáng chú ý khi “Những người viết huyền thoại” là bộ phim duy nhất nói về đề tài chiến tranh, nên Ban giám khảo đã quyết định tách riêng và trao riêng Giải đặc biệt.

Lý giải của trưởng ban giám khảo

Đạo diễn - NSƯT Nguyễn Vinh Sơn - Trưởng ban Giám khảo phim truyện điện ảnh tại giải Cánh diều Vàng 2013 cho rằng, sự tham gia của dòng phim thị trường và sự đóng góp của các nhà làm phim Việt kiều càng ngày càng mạnh mẽ, chiếm tỷ lệ cao, thậm chí có xu hướng đi tới “cái ồ ạt”. Ông nói: “Mặc dù những người làm điện ảnh, truyền thông đều mong muốn có những bộ phim truyền thống chất lượng cao nhưng chúng ta phải công nhận việc các đạo diễn từ nước ngoài về, những đạo diễn trẻ ở trong nước được học tập độc lập nên khả năng tự nâng cao tay nghề của họ rất lớn.

Tôi nghĩ đã đến lúc chúng ta cần đặt tất cả các thể loại lên bàn cân một cách sòng phẳng và khách quan. Chúng ta phải mạnh dạn nhìn thẳng vào tay nghề để đánh giá hơn là nhìn vào thể loại. Xưa nay chúng ta hơi bị cấn cá vì những chức năng nhiệm vụ gì đó để vịn vào, rồi cuối cùng không làm thỏa mãn ai cả. Người được giải thì nói  “À, chắc chắn được giải khi làm phim thể loại đó”; người không được giải thì nói “Tôi biết tôi không được giải vì tôi không làm phim ở thể loại này”.

Trưởng ban giám khảo Cánh diều vàng nhận định phim Thần tượng là một tác phẩm tương đối hoàn chỉnh

"Thần tượng” không phải có doanh thu cao nhất nhưng đó là phim tốt nhất. Khi tôn vinh một phim nằm trong dòng giải trí nhưng có ý nghĩa nghệ thuật và tay nghề cao, tôi nghĩ rằng đó là một định hướng tốt, giúp cả những người làm phim tư nhân và chính thống đều phải nhìn lại mình. Cái ý của Ban Giám khảo chúng tôi là như vậy”.

Ông Sơn bật mí: “Điểm số của “Thần tượng” nằm trong  khung 9-10 và nhiều giám khảo cho 10 điểm tối đa. Bản thân tôi và các thành viên Ban Giám khảo thường cũng hơi dè dặt với dòng phim gọi là thương mại, giải trí nhưng sau khi xem phim này chúng tôi nhận thấy rằng, tuy các chất liệu được sử dụng trong phim nằm trong mô-típ quen thuộc của dòng phim giải trí nhưng cách xử lý của đạo diễn rất kịch tính, cái kết của bộ phim đưa tới một ý nghĩa tốt cho người xem.  

Hết sức đắn đo nhưng chúng tôi cũng phải công nhận rằng, đây là một tác phẩm tương đối hoàn chỉnh. Khi xem phim chúng tôi không hoàn toàn biết đoàn phim này ở đâu ra, đoàn phim cũng hoàn toàn xa lạ với giới chuyên nghiệp nhưng phải công nhận bản lĩnh nghề nghiệp từ kịch bản, đạo diễn và các thành phần khác rất chỉn chu, hoàn chỉnh. Họ có những sáng tạo về khuôn hình, dựng, tiết tấu, xử lý âm nhạc. Chúng ta cũng từng trao giải cho phim “Scandal” thuộc dòng giải trí nhưng chúng tôi nhận định phim “Thần tượng” khá hơn, ý nghĩa hơn và cảm xúc hơn”.