Cấm hút thuốc quá 2 lần trong 1 phim Việt

Tổng thời lượng mỗi lần nhân vật hút thuốc và nhả khói không được quá 20 giây.

Theo quy định, mỗi tác phẩm điện ảnh, sân khấu chỉ được dùng hình ảnh nhân vật hút thuốc lá không quá 2 lần trong một vở kịch, một bộ phim hoặc một tập phim (đối với phim dài tập) và tổng thời lượng không được quá 20 giây. 

Dùng phim để quảng cáo thuốc lá

Điện ảnh là loại hình gây ảnh hưởng mạnh nhất trong việc quảng cáo các sản phẩm, trong đó có thuốc lá. Đây là mảnh đất màu mỡ cho các thủ thuật tiếp thị của ngành công nghiệp thuốc lá. Trong tay các ngôi sao điện ảnh, điếu thuốc trở thành những “cây gậy” đầy sức mạnh. Khi nhân vật vui, buồn, gặp khó khăn... thậm chí lúc thường nhật, điếu thuốc luôn là “phương thuốc” diệu kỳ giúp họ giải tỏa tâm lý. Thế nên, phim Việt Nam tràn ngập cảnh đạo diễn sử dụng điếu thuốc để diễn tả tâm lý nhân vật. Điều này, vô hình trung đã tác động đến ý thức mỗi người.

Vụ Pháp chế, Bộ VH,TT&DL vừa soạn thảo Thông tư quy định hạn chế sử dụng thuốc lá trong các tác phẩm sân khấu, điện ảnh nhằm kiểm soát và siết chặt sự xuất hiện của thuốc lá trên các loại hình văn hóa nghệ thuật. Theo đó, sân khấu và điện ảnh sẽ chỉ được sử dụng thuốc lá làm phương tiện chuyển tải thông điệp nghệ thuật trong trường hợp cần khắc họa một hình tượng nhân vật lịch sử có thật hoặc hút thuốc là hành động tạo ra mâu thuẫn, xung đột trong tác phẩm. 

Tuy nhiên, việc sử dụng hình ảnh nhân vật hút thuốc sẽ được hạn chế tối đa. Mỗi tác phẩm điện ảnh, sân khấu chỉ được dùng hình ảnh nhân vật hút thuốc lá không quá 2 lần trong một vở kịch, một bộ phim hoặc một tập phim (đối với phim dài tập) và tổng thời lượng không được quá 20 giây. 

Đối với phim hoặc bản ghi hình sân khấu của Việt Nam đã được cấp phép phổ biến trước ngày Thông tư này có hiệu lực cũng như với các bộ phim nhập khẩu có sử dụng hình ảnh diễn viên hút thuốc lá, phải bổ sung nội dung cảnh báo về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe trên màn hình trước khi chiếu phim.

Hình ảnh diễn viên Ngô Thanh Vân hút thuốc trong phim "Bẫy rồng"

Cấm vì ảnh hưởng đến giới trẻ

Trước những băn khoăn về quy định mỗi tác phẩm hay tập phim chỉ được sử dụng tối đa hai lần hình ảnh nhân vật hút thuốc lá và tổng thời lượng không quá 20 giây vì sẽ gây nhiều khó khăn cho các nghệ sĩ trong việc xây dựng tính cách và biểu đạt cảm xúc nội tâm của nhân vật, NSND Lan Hương-Trưởng đoàn Kịch thể nghiệm, Nhà hát Tuổi trẻ cho biết: “Từng nghiện thuốc lá, nhưng tôi cho rằng đây là cách nhằm giảm thiểu việc dùng phim ảnh tuyên truyền cho thuốc lá. Thuốc lá đem lại lợi nhuận khá cao nhưng độc hại của nó quá lớn, nên thông tư này là cần thiết. Quy định về việc hút thuốc lá không ảnh hưởng đến tác phẩm, không gây khó khăn cho nghệ sĩ khi diễn. Bởi thuốc lá có thể là một đạo cụ hiệu quả và đơn giản để biểu đạt nội tâm nhân vật trong các tác phẩm nghệ thuật nhưng đó không phải là đạo cụ duy nhất. Vậy nên, trong tác phẩm sân khấu không hút cũng chẳng sao”.

Trong khi đó, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế Nguyễn Huy Quang cho biết, khi ra Thông tư này, Bộ VH, TT&DL đã xin ý kiến của các bộ, ngành trong đó có Bộ Y tế. Theo ông Quang, Thông tư này rất là cần thiết hướng dẫn thi hành luật phòng chống hút thuốc. “Các diễn viên điện ảnh là những người thuộc giới showbiz nổi tiếng, nếu lạm dụng các cảnh quay có hút thuốc lá thì giới trẻ chưa hút thuốc sẽ dễ bắt chước các thần tượng của mình. Đấy là lý do mà Quốc hội thông qua điều luật này”, ông Quang nói.

Dưới góc nhìn của ông Quang, trong phim ảnh có những lúc nhân vật căng thẳng, người ta đẩy cao tâm trạng của nhân vật ấy như những suy tư, ủ mưu... thì lúc ấy người ta mới hút thuốc. Không cấm cảnh hút thuốc, nhưng phải có liều lượng nhất định. 

* Việt Nam không phải là quốc gia đầu tiên khước từ khói thuốc trong tác phẩm nghệ thuật. Nhiều nước đã luật hóa nhiều điều khoản nghiêm khắc về hành vi hút thuốc lá đối với nghệ sĩ. Dù ca sĩ Miley Cyrus được xem là thần tượng tuổi teen hàng đầu thế giới, nhưng hành vi hút thuốc của cô tại lễ trao giải MTV EMA tại Hà Lan mới đây đã bị chỉ trích kịch liệt. Mới đây, Cục Phát thanh, Truyền hình và Điện ảnh Trung Quốc cũng ra Thông tư yêu cầu phải quản lý chặt chẽ những cảnh hút thuốc và cấm trẻ em xuất hiện trong các cảnh quay có bất kỳ người nào hút thuốc. Các nhãn hiệu thuốc lá cũng bị cấm xuất hiện trên phim điện ảnh và truyền hình.

* Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Để hạn chế số lượng người hút thuốc lá, từ giữa năm 2013, Việt Nam đã ban hành Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá.