"Anh Trịnh Thịnh sống rất sòng phẳng"

NSND Phạm Quang Vĩnh kể lại những kỷ niệm của ông với nghệ sỹ Trịnh Thịnh khi còn sống.

Một ngày đầu hạ, sự ra đi của người nghệ sĩ tài hoa Trịnh Thịnh đã khiến các nghệ sĩ nhiều thế hệ và đông đảo công chúng yêu mến điện ảnh nước nhà bất ngờ, xúc động.

Trong các câu chuyện của mình, những người từng sống và làm việc với nghệ sỹ Trịnh Thịnh vẫn nhớ như in dáng vẻ nông dân chân chất, thật thà và hồn hậu của ông cả trong phim lẫn ngoài đời. Thế nhưng, ít ai biết được, ông là một người Hà Nội gốc, từng theo học trường Tây và trước khi đến với điện ảnh, ông từng là công chức ngân hàng và có một thời gian bán bánh mỳ, bán nước mía rong kiếm sống.

Cũng như những đồng nghiệp khác, vợ chồng NSƯT Diệu Thuần và NSND Phạm Quang Vĩnh có rất nhiều kỷ niệm với cố NSND Trịnh Thịnh. Nhắc về ông, cặp vợ chồng già này xúc động cho biết, NSND Trịnh Thịnh là một nghệ sỹ toàn diện, một tấm gương mẫu mực cho các thế hệ sau noi theo.

Vợ chồng NSƯT Diệu Thuần và NSND Phạm Quang Vĩnh là những đồng nghiệp từng làm việc cùng với cố NSND Trịnh Thịnh

- Thưa NSND Phạm Quang Vĩnh, ông là một trong những họa sỹ thiết kế điện ảnh đầu tiên của màn bạc Việt Nam và từng làm việc cùng cơ quan với cố NSND Trịnh Thịnh. Ông có thể chia sẻ điều ông ấn tượng nhất về NSND Trịnh Thịnh?

- Tôi kém anh Trịnh Thịnh hơn chục tuổi. Với tôi, Trịnh Thịnh là một tấm gương. Anh rất đôn hậu,  nghiêm túc cả cuộc sống lẫn nghề nghiệp.

- Vậy câu chuyện nào khiến ông không thể quên về cố NSND Trịnh Thịnh?

- Thời bao cấp khó khăn nhưng anh Trịnh Thịnh luôn sống rất sòng phẳng, không nợ nần ai bao giờ. Tôi còn nhớ như in một chi tiết nhỏ nhưng nói lên tính cách lớn trong con người anh. Hồi đó, đồ ăn thức uống vẫn còn được mua bằng tem phiếu. Hàng tuần, các thành viên trong cơ quan chia nhau đi mua đồ, mỗi người một thứ và thường mua hộ cho nhau.

Nếu là người khác, với số tiền xu lẻ, họ thường bỏ qua và nghĩ không phải trả cho người nhờ mình mua đồ hộ. Nhưng anh Trịnh Thịnh thì khác. Không còn xu lẻ nào để trả lại, anh nghĩ một lúc rồi rút ra một điếu thuốc lá và nói: “Đây, trả một điếu thuốc”.

Anh Trịnh Thịnh là thế. Không muốn nợ nần bất kỳ ai, cho dù đó là chút tiền lẻ rất nhỏ.

Ngoài đời, nghệ sỹ Trịnh Thịnh sống rất sòng phẳng

- Từng làm việc chung trong một số đoàn phim, ông nhận thấy nghệ sỹ Trịnh Thịnh là người như thế nào trong công việc?

- Đó là một diễn viên rất tâm huyết. Anh hoàn toàn hóa thân vào nhân vật của mình và không bao giờ phải nhờ người khác nhắc lời. Không như nhiều diễn viên trẻ hiện nay, chạy sô nhiều quá, đến phim trường còn nhờ người nọ người kia nhắc thoại.

Anh Trịnh Thịnh khi đã bước vào phim trường thì rất nghiêm túc, không cười đùa. Anh ngồi một chỗ suy nghĩ, xem mình sẽ diễn nhân vật đó như thế nào để khán giả thích nhất. Đó là một tấm gương mẫu mực trong công việc nghệ thuật.

- Là một người làm trong ngành điện ảnh, ông cảm nhận cách diễn của nghệ sỹ Trịnh Thịnh ra sao?

- Tôi thích nhất cách diễn của anh Trịnh Thịnh vì anh diễn rất đời, không lên gân lên cốt, gần như không diễn và người xem tưởng như đó là cuộc sống thật của anh ngoài đời.

- Vậy còn các vai hài của nghệ sỹ Trịnh Thịnh?

- Các vai hài của anh Trịnh Thịnh cũng rất đời. Chỉ cần nhìn thấy mặt anh là khán giả đã thấy buồn cười, chưa cần anh diễn.

Đó là một tài năng rất hiếm. Dù không được đào tạo diễn xuất từ trường lớp nhưng bằng vốn sống, bằng tài năng, sự rèn luyện và sự nghiêm túc trong nghề nghiệp đã tạo nên một Trịnh Thịnh được triệu người yêu mến.

NSND Trịnh Thịnh là một gương mặt hiếm trong làng điện ảnh Việt

- Nhiều người cho rằng, NSND Trịnh Thịnh trông không giống một người HN gốc. Ông nghĩ sao về điều này?

- Theo tôi, Trịnh Thịnh sở hữu một gương mặt rất nông thôn, đôn hậu, chất phác. Có những diễn viên, ở ngoài đời khán giả không nhớ mặt, nhưng anh Trịnh Thịnh thì người ta nhớ. Vì gương mặt anh có nhiều nét đặc biệt, không phải là nét đẹp hay nét xấu nhưng khiến người ta khắc ghi. 

Anh biết lợi thế đó và anh áp dụng gây ấn tượng với khán giả. Cho dù có những phim chỉ đóng vai rất phụ, nhưng Trịnh Thịnh vẫn khiến người xem ấn tượng. Tôi còn nhớ ngày đó, anh Trịnh Thịnh đi tới đâu, người dân kéo đến xem đông nghịt.

- Nghệ sỹ Trịnh Thịnh được mến mộ bằng tài năng diễn xuất tự nhiên. Vậy trong cuộc sống, ông thấy khâm phục điều gì ở con người của nghệ sỹ Trịnh Thịnh?

- Đối với anh em trong đoàn, anh Trịnh Thịnh luôn hòa cùng với tập thể. Tiêu chuẩn đời sống ngày xưa rất khó khăn, có khi chỉ đi các tỉnh mới mua được một số thứ.

Tôi nhớ có lần đi diễn trong Nghệ An, mà ở Nghệ An khi đó có bán những thứ mà ở Hà Nội không bán. Như người ta thì lẳng lặng mua cho mình thôi, nhưng anh Trịnh Thịnh không hẹp hòi ích kỷ như thế.

Ngày xưa anh Trịnh Thịnh đi tới đâu là người ta yêu quý. Các cửa hàng trưởng quý anh ấy lắm. Nhưng anh không mua riêng cho mình. Anh luôn bảo với các cửa hàng trưởng: Đây, mua cho đoàn. Anh ấy từng nào thì anh em trong đoàn cũng như thế chứ không nhận sự ưu ái.

NSND Trịnh Thịnh nổi tiếng là một con người toàn diện

- Xin được hỏi NSƯT Diệu Thuần (vợ của NSND Phạm Quang Vĩnh). Bà từng đóng chung bộ phim Ngày ấy bên sông Lam (1980) với nghệ sỹ Trịnh Thịnh. Bà có thể chia sẻ những cảm xúc của mình về nghệ sỹ Trịnh Thịnh?

- Chú Trịnh Thịnh thuộc lớp thế hệ thứ nhất của điện ảnh Việt, còn tôi là khóa sau. Trong đoàn ai cũng yêu quý, vì chú sống chan hòa, rất tình cảm, không bao giờ làm mất lòng ai. Đó là một con người chu đáo, đức độ mà cả đoàn không ai không yêu quý. Chẳng ai có thể giận được chú ấy vì chú tốt lắm.

Lớp thế hệ diễn viên thứ nhất của điện ảnh Việt, những người đóng Chung một dòng sông, ai cũng rất tuyệt vời.

- Là một người thuộc khóa sau, bà có ấn tượng sâu sắc gì về nghệ sỹ Trịnh Thịnh?

- Với tôi, chú Trịnh Thịnh nổi tiếng không ở riêng một khía cạnh nào mà đó là con người toàn diện.  Là một tấm gương trong lao động nghệ thuật và sáng tạo, để thế hệ lớp sau học tập trong công việc và cuộc sống.

- Nghệ sỹ Trịnh Thịnh ngoài đời là một người như thế nào trong con mắt bà, thưa NSƯT Diệu Thuần?

- Chú Thịnh được yêu mến vì các vai diễn đa màu sắc, cả chính diện lẫn phản diện.

Mặc dù rất nổi tiếng, được nhiều người mến mộ nhưng chú Trịnh Thịnh sống rất nghiêm túc, đứng đắn. Thế hệ đó, một năm chỉ có 1, 2 phim, nhiều khi đóng 1 phim tới hàng năm rưỡi. Đầu phim rất ít nên diễn viên khi đã nổi tiếng thì tuổi càng nhiều. Chú Trịnh Thịnh cũng như vậy. Vì thế, chú chẳng phải là loại đàn ông trăng hoa gì. Trên phim trường, chú luôn hết lời ca ngợi vợ.

- Có nhiều người kể rằng, nghệ sỹ Trịnh Thịnh đã phải trải qua nhiều nghề khác để kiếm sống...

- Ngày xưa, các diễn viên ngoài nghiệp diễn ra đều phải làm thêm công việc khác để trang trải cuộc sống. Diễn viên đi đóng phim được trả bằng tiền lương, 60 đồng 1 tháng, rồi phải trích số tiền lương đó ra đóng tiền ăn. Gần như khi đóng phim là phải đem tiền nhà đi. Chú Trịnh Thịnh cũng phải đi bán bánh mỳ kiếm thêm thu nhập là vì thế.

Khi đã về hưu, chú Trịnh Thịnh cũng yếu nên ít khi lên cơ quan, cả trong những ngày tụ họp đầu năm. Chú có 5 người con gái, giờ đều đã thành danh. 5 người con rể cũng rất tài giỏi. Khi đã nằm xuống, công chúng vẫn nhớ đến chú. Làm một người nghệ sỹ chỉ mong được như vậy, khi mất đi, người ta vẫn nhớ đến mình.

- Cảm ơn NSND Phạm Quang Vĩnh và NSƯT Diệu Thuần!