Đại gia Gatsby: "Bóp chết" lời nguyền

Trong một bộ phim chứa đựng hơi thở cổ điển của thập niên 1920 được đạo diễn người Australia Baz Luhrmann làm sống lại bằng kỹ xảo hình ảnh 3D của thế kỷ 21, cách dẫn dắt chuyện lôi cuốn, màu sắc, không khí trong phim hết sức gần gũi với thời đại của chúng ta.

Bóp chết lời nguyền

Đại gia Gatsby hay The Great Gatsby dựa trên quyển tiểu thuyết cùng tên của nhà văn người Mỹ F. Scott Fitzgerald xuất bản năm 1925. Bối cảnh chính của phim đưa người xem ngược trở lại thành phố New York những năm 20 của thế kỷ XX. Đây cũng đồng thời là kỷ nguyên bùng nổ thị trườn chứng khoán cũng các ngành công nghiệp ở Hoa Kỳ.

Chính điều kiện trên đã mang đễn khối tài sản không lồ cùng sự giàu lên nhanh có cho những triệu phú đô la của Mỹ. Kéo theo đó là những tệ nạn xã hội, sự suy đồi về lối sống và đạo đức của một bộ phận người dân nước Mỹ, đó chẳng qua cũng là một hệ quả của bất kỳ quốc gia nào đang trên đà phát triển một cách mạnh mẽ và thần tốc.

Poster của phim

Đại gia Gatsby vì thế cũng là một tác phẩm điện ảnh góp phần tạo nên tiếng nói phê phán lối sống suy đồi của xã hội Mỹ thời kỳ này, ẩn chứa trong đó là mối quan hệ giữa một Gastby đại gia nhưng đầy bí ẩn, cô nàng Daisy Buchanan đài các cùng người chồng đại gia Tom Buchanan và cựu binh từ Thế chiến I Nick Carraway.

Năm 2007, tác phẩm cùng tên của F. Scott Fitzgerald từng được tạp chí Time bình chọn là một trong 10 kiệt tác văn chương vĩ đại nhất mọi thời đại. Cuốn tiểu thuyết vĩ đại này không chỉ khiến bao thế hệ độc giả khắp thế giới phát cuồng mà còn chứa đựng trong lòng không biết bao nhiêu lời nguyền cho những người hoạt động với môn nghệ thuật thứ bảy.

Lần đầu tiểu thuyết được chuyển thể thành bộ phim câm vào năm 1926 của Herbert Brenon. Bộ phim được đánh giá là một minh chứng điển hình nhất cho một bộ phim thất bại “toàn tập” mặc dù vẫn được đánh giá cao vì độ trung thành tuyệt đối với nguyên tác. Sự hiện diện của bộ phim này cho đến nay chỉ được biết đến qua trailer còn nằm trong kho của Cục Hồ sơ và Lưu trữ Hoa Kỳ.

Bốn bộ phim tiếp theo cũng chỉ cho thấy sự thất bại thảm hại cho những nhà làm phim nào muốn chuyển thể The Great Gatsby thành phim. Người yêu điện ảnh vẫn chưa tìm thấy được chân dung của đại gia Gatsby cùng giấc mơ Mỹ huyền thoại một cách thực sự thành công và thuyết phục trên màn ảnh.

Jay Gatsby đè bẹp Iron Man, Superman

Với The Great Gatsby của đạo diễn người Australia Baz Luhrmann, tiểu thuyết của Fitzgerald chính thức 6 lần trong lịch sử bước lên màn ảnh rộng. Phim có kinh phí 105 triệu USD khi quy tụ dàn sao hạng A của Hollywood càng khiến người xem thêm thấp thỏm mong chờ để được xem một đại gia Gatsby bí ẩn của nam tài tử Leonardo DiCaprio bước ra đời thực như thế nào.

Ông trùm Gatsby và người tình si mê Daisy Buchanan.

Chính sự háo hức mong chờ này từ dư luận cũng như truyền thông đã khiến The Great Gatsby “nóng” ngay từ sau khi phim chính thức đóng mày và công bố lịch chiếu hồi đầu hè 2013. Những tạp chí hàng đầu cùng các chuyên gia phê bình điện ảnh luôn ưu ái dành cho The Great Gatsby vị trí sáng danh nhất mà các bộ phim bom tấn hè của Hollywood vẫn luôn khao khát.

Trong khi những bom tấn về siêu anh hùng liên tục xuất hiện ồ ạt với Iron Man 3 hay Man of Steel thì The Great Gatsby vẫn luôn chứng tỏ được sức hấp dẫn và thu hút người xem, báo giới cho đến những nhà phê bình phim. Có thể thấy cơn sốt của giới truyền thông về sự xuất hiện của anh chàng Gatsby của Baz Luhrmann khi hơn 1000 bài viết đồng loạt xuất hiện ngay trong ngày đầu phim ra mắt ở Mỹ hôm 10/5.

Nói “cơn sốt” và sự phấn khích của dư luận và giới chuyên môn hằn không phải ngoa khi ngay cả Liên hoan phim Cannes 2013 cũng phải phá lệ khi chọn The Great Gatsby trở thành bộ phim khai mào cho cuộc cạnh tranh khốc liệt của hơn 90 tác phẩm điện ảnh từ khắp nơi trên thế giới.

Ba diễn viên chính của The Great Gatsby cùng đạo diễn Baz Luhrmann tại Cannes 2013.

Phim lấy bối cảnh Long Island ở ngôi làng West Egg, nước Mỹ thập niên những năm 1920, với mạch phim là những hồi ức về một quý ông có triển vọng nhất từ tay nhân viên bán trái phiếu trên phố Wall Nick Carraway (Tobey Macguire đóng), cựu binh trở về từ Thế Chiến thứ Nhất đang phải điều trị chứng nghiện rượu trong trại điều dưỡng.

Nhờ công việc mới ở New York mà Nick tình cờ trở thành hàng xóm bên cạnh lâu đài tráng lệ và xa hoa của đại gia siêu giàu và đầy bí ẩn - Jay Gatsby (Leonardo DiCaprio). Ông trùm của những bữa tiệc hoành tráng, tốn kém cùng những vị khách mời là những người sang trọng thượng lưu từ khắp New York kéo đến, họ vui đùa nhảy múa, tiệc tùng và chìm đắm trong men rượu của những bữa tiệc xa hoa tưởng như kéo dài bất tận.

Trên thực tế, tất cả những bữa tiệc xa hoa, phù phiếm kia chỉ là những gì hào nhoáng nhất, phô trương nhất của một ông trùm ngông cuồng và si tình Gatsby. Phía sau bức màn che lộng lẫy đó là một âm mưu nhằm lôi kéo được người mà gã từng đổ gục từ cuộc gặp gỡ đầy lãng mạn với cô nhân tình cũ Daisy Buchanan, đồng thời là em họ của Nick Carraway, mặc dù gã thừa hiểu mình đang yêu điên dại một người phụ nữ đã có chồng.

Gatsby cũng hiểu gã đã vướng phải một mối tình đầy ngang trái.  Có cớ níu kéo tình yêu ngang trái của đời mình với Daisy (Carey Mulligan), hiện là quý bà Buchanan của ngôi sao giàu sụ Tom Buchanan (Joel Edgerton thủ vai).

Những bữa tiệc xa hoa, tráng lệ đẫm trong rượu nhạc, pháo hoa.

Ở The Great Gatsby hội tụ đủ những gì được coi là choáng ngợp, ấn tượng, để lại nhiều cảm xúc và cả nỗi ám ảnh, bởi bộ phim đã khéo léo sử dụng chất liệu văn học của một tiểu thuyết xuất sắc mọi thời đại để trở thành tác phẩm điện ảnh được chú ý ngay từ khi phim mới vừa đóng máy. Không chỉ vậy, chính dàn sao hùng hậu mà sáng chói của điện ảnh thế giới như ngôi sao của Django Unchained Leo DiCaprio hay Người Nhện điển trai Tobey Maguire.

Trong câu chuyện Nick Carraway, anh đã thực sự bị cuốn hút vào chuyện tình của Jay Gatsby với cô em họ Daisy cùng những bữa tiệc hào nhoáng, xa xỉ đầy hoan lạc của gã hàng xóm bí ẩn. Tay trùm Gatsby trong suy nghĩ của Nick đã trở thành “một người đàn ông có triển vọng nhất” mà anh từng gặp. Jay Gatsby phải chăng là một nhân vật huyền thoại, xuất thân từ một gia đình quyền quý, sinh viên của ngôi trường Oxford lừng danh, một người hùng trở về sau cuộc chiến cùng tấm huân chương Anh dũng bội tinh, tay gián điệp, một sát thủ?

Nhưng dù gì thì đó cũng là những gì mà người đời vẫn rỉ tai nhau về gã. Tuy nhiên khi tiếp cận với ông trùm này, Nick nhận ra đằng sau những huyền thoại được thêu dệt kia lại là những mối quan hệ phức tạp, những ý đồ mờ ám được bao phủ trong khói thuốc xì gà của Gatsby, kéo theo đó còn là tấn bi kịch cuộc đời của vị đại gia trác táng mà si tình.

Trailer đẹp mắt của The Great Gatsby.

Thành công của âm nhạc

Âm nhạc cũng là yếu tố đáng được chú ý với nền nhạc tuyệt vời của thể loại nhạc jazz với Young and Beautyful theo hơi hướng của alternative rock-ballad khi diễn tả tình cảm lãng mạn mà Leonardo DiCaprio và Carey Mulligan. Chẳng thế mà tác phẩm The Great Gatsby  được tôn vinh là tác phẩm tiêu biểu mở ra thời đại của thể loại nhạc jazz. Ngay đến tạp chí hip-hop Rap-Up còn gọi Young and Beautiful của Lana Del Rey là “nỗi ám ảnh”, trong khi MTV lại gọi ca khúc trên là “tiếng kêu ảm đạm”. Ngoài ra phần ca từ của ca khúc Over Love lại làm nên cái nền “sáng xanh” từ tiểu thuyết.

Điệu nhạc Young and Beautiful lồng trong cảm xúc lãng mạn giữa Daisy và Gatsby.

Thành công của âm nhạc trong phim đến từ những bản nhạc hiện đại của Jay Z hay Lana Del Rey được phối lại cho hợp với khung cảnh cổ kính của bộ phim, đồng thời khoác lên mình tấm áo choàng sang trọng  khi hòa vào cùng với những vũ điệu của đám người thượng lưu khắp New York, hòa vào cùng với những âm thanh thường bắt gặp ở những buổi tiệc tùng hoành tráng luôn sôi động trong tiếng khui của những chai sâm panh, tiếng pháo hoa và cả tiếng của con người, tiếng ha hét, tiếng nói cười...

Hiệu ứng 3D làm sống lại thời đại Gatsby

The Great Gatsby xứng đáng là tác phẩm điện ảnh xuất sắc bởi phim chiếm được cảm tình của người xem ở nội dung cốt truyện, xoáy sâu vào những mối quan hệ theo kiểu dây mơ rễ má. Thêm vào đó là hiệu ứng hình ảnh và âm thanh tuyệt vời của phim. Với hiệu ứng 3D ở một bộ phim chính kịch đã tạo cho phim những khung hình đặc tả đươc những bữa tiệc xa hoa, lộng lẫy và hoành tráng, những cảnh quay toàn cảnh có chiều sâu, cảnh pháo hoa rợp trời phía sau lưng Gatsby là một ví dụ.

Khung cảnh tráng lệ, xa hoa trong những bữa tiệc của Gatsby.

Hiệu ứng 3D giúp làm tăng chiều sâu  hình ảnh như đưa khán giả bước vào thời đại Gatsby.

Đồng thời hiệu ứng công nghệ 3D còn giúp khắc họa chiều sâu tính cách nhân vật. Không những thế, những khung hình mang hơi hướng cổ điển của thế kỷ 20 như được tái hiện lại một cách sống động nhờ công nghệ hình ảnh tiên tiến và hiện đại nhất thế kỷ 21. Điều này càng làm tăng thêm cảm xúc của người xem, như đưa khán giả ngược trở lại những năm 20, được chạm vào quá khứ hoặc đơn giản chỉ là nhìn thấy quá khứ hiện của thời Jay Gatsby hiện về qua những bữa tiệc ngông cuồng, tráng lệ của gã.

Đó chính là thành công của hiệu ứng 3D đã mang lại cho Đại gia Gatsby, một sự kết tinh tuyệt vời giữa hình ảnh cổ điển của hoài niệm với công nghệ kỹ xảo điện ảnh của thời đại. Titanic của “vua khủng long” từng thành công như vậy với hiệu ứng 3D thì The Great Gatsby của Baz Luhrmann lại mang lại những cảm xúc vừa giống nhưng lại vừa không giống với Titanic, bởi Leonardo DiCaprio trong tác phẩm của Luhrmann dù vẫn là một gã si tình, điên tình vì Daisy như  anh chàng Jack Dawnson ngây ngô và tôn thờ nàng Rose, còn lại không gì có thể so sánh giữa hai nhân vật này.

Bữa tiệc linh đình cùng lâu đài trong trí tưởng tượng của Gatsby.

Điều đáng chú ý là phim lấy bối cảnh đầu thập niên 1920, cái thời mà phải cách thời đại của chúng ta của năm 2013 gần một thế kỷ, thế nhưng hơi thở và không khí từ những bữa tiệc tráng lệ, đầy rượu ngon, tiếng nhạc, hoành tráng và sôi động trong một lâu đài dường như mang dáng dấp của những bữa tiệc của những đại gia, ông trùm khét tiếng hay những ngôi sao siêu giàu chỉ có ở Hollywood của thế kỷ 21. Thậm chí có thể nói là hơn hẳn về độ lộng lẫy, xa xỉ.

Phục trang, màu sắc và tính cách nhân vật

Ngoài ra, phần phục trang của các diễn viên trong phim cũng được chú ý khi được thiết kế đúng với kiểu cách của giới thượng lưu thế kỷ 20. Những bộ trang phục với phong cách vintage, nghệ thuật trường phái deco, phong cách thời kỳ Victoria cũng chính là đặc điểm nhằm làm nổi bật từng nhân vật trong phim. Bởi hơn ai hết, một đạo diễn trẻ tài năng như của Baz Luhrmann luôn hiểu, giá trị cốt lõi của nhân vật không nằm ở giá trị hay kiểu cách của bộ quần áo anh ta đang mặc, nhưng phong cách những bộ trang phục mà nhân vật trong phim mang trên mình lại phần nào nói được lên tính cách riêng biệt của mỗi người.

Trang phục mang đậm dấu ấn của thập niên 20s.

Để phục vụ cho toàn bộ trang phục của các nhân vật trong phim, của Baz Luhrmann đã cho mời một loạt các chuyên gia về trang phục như  Catherine Martin, Brook Brothers để cho ra những mẫu quần áo của thập niên 1920. Trang phục của các nhân vật cũng được lấy từ các mẫu thời trang của Prada và Miu Miu do Miuccia Prada thiết kế. Trong khi những món đồ trang sức trong phim do hãng trang sức nổi tiếng của Mỹ Tiffani & Co thiết kế và tài trợ với những sản phẩm được thiết kế riêng cho bộ phim.Trong khi vải vóc do hãng may mặc Forgal, mỹ phẩm được tài trợ bởi MAC lừng danh.

Trong phim, Jay Gatsby là nhân vật trung tâm vũ trụ của những cuộc vui, bữa tiệc tưởng như vô tận, luôn diện trên mình những bộ vest bóng bẩy, lịch lãm và đắt tiền. Bởi là trung tâm, màu sắc những bộ vest mà Gatsby mặc luôn nổi bật so với những nhân vật xuất hiện trong cùng khung hình cũng như cảnh quay. Yếu tố trang phục cũng thể hiện được mộng trở thành vĩ nhân của Gatsby, được người đời trọng vọng, kính nể và phủ phục, hơn hết là có được người tình gã yêu.

Trong khi đó, Nick tuy chỉ là nhân vật trung lập, vừa có vai trò là người dẫn truyện cũng xuất hiện trong những trang phục với màu sắc từ sáng sang tối, thể hiện anh đúng là nhân vật như chính câu anh từng thừa nhận:"Và như mọi lần, tôi vừa là người trong cuộc, vừa là người ngoài cuộc".

Jay Gatsby lịch lãm trong bộ vest và luôn nổi bật.

Đối lập với những trang phục mang gam màu tối, phong cách thời trang của cô nàng Daisy lại thể hiện mẫu phụ nữ điển hình đã có gia đình. Những chiếc váy màu trắng, tím nhạt, hồng và vàng nhạt luôn khiến cô nàng nổi bật, đặc biệt tại những bữa tiệc hay khung cảnh sang trọng. Qua trang phục cũng như tính cách đã biết của Daisy, cô là một người đẹp tràn đầy sức sống, dục vọng và cả tình yêu dù rằng vẫn còn yếu ớt và khờ khạo.

Cùng với vợ, Tom Bunchanan, một đại gia vốn sẵn tính chăng hoa, lang chạ của một ngôi sao lại phù hợp với những bộ trang phục màu mè, hoa hoét để cho thấy sự lắm tiền nhiều của của gã. Đồng thời cũng làm nổi lên tính cách thô lỗ, cục súc của một tín đồ chủ nghĩa bài xích dân tộc hạ đẳng.

Một màu sắc khác thấp thoáng ẩn hiện trên màn ảnh là ánh sáng màu xanh lục từ ngọn hải đăng, là nơi hằng đên ông trùm Gatsby vẫn thường với tay ra như để nắm bắt lấy cho bằng được. Có thể coi đây là một hình ảnh ẩn dụ cho tài năng cũng như khối tài sản kếch xù mà đại gia này đang sở hữu. Hình ảnh ánh sáng xanh nhẹ đó chỉ đủ để lọt qua khe bàn tay của Gatsby mà không thể nào gã có thể nắm bắt được. Liệu đây có phải là ẩn ý của đạo diễn khi cho rằng, thứ ánh sáng xanh phát ra từ ngọn hải đăng chính là khát khao không thể với tới của con người? Đó có phải là quyền lực hay tình ái?

Daisy Buchanan luôn nổi bật với những trang phục thể hiện sức sống, tình yêu và dục vọng. 

Gatsby còn thiếu những gì ngoài tình yêu gã dành cho Daisy? Như vậy có thể thấy hình ảnh của cô nàng Daisy thấp thoáng đằng sau ánh sáng xanh đó, thứ mà Gatsby mỗi tối vẫn khao khát muốn được sở hữu để rồi bất lực. Cả đời Gatsby nghèo khó đã đánh đổi tất cả để có được Daisy, đến khi đã bước chân vào giới thượng lưu ở Long Island thì với Gatsby đó chỉ là những buổi tiệc tùng vô bổ, phù phiếm trong một xã hội suy đồi. Điều hắn cần là tình yêu với người hắn yêu nhưng cuối cùng chỉ là một tấn bi kịch cuộc đời.

Trong một bột phim lấy tên nhân vật đại gia Jay Gastby nhưng nhân vật nổi bật có lẽ lại là Nick Carraway của anh chàng Người Nhện Tobey Maguie. Một nhân vật ở vị trí cầu nối dẫn dắt người xem vào đến nhât vật trung tâm Gatsby, đồng thời là nhân vật trung gian giữa mọi mối quan hệ trong phim, là anh họ của Daisy để nối lại tình cũ cho ông hàng xóm với cô em họ, là người chứng kiến tiếng súng định mệnh từ George kết thúc cuộc đời của huyền thoại Gatsby. Ngoài ra, chính gương mặt hiền hiền bột bột của Tobey lại trở nên đáng chú ý hơn hẳn những vai diễn vốn sở hữu gương mặt thể hiện nhiều cảm xúc, biểu cảm hơn nhiều.

Dù bị coi là nhân vật trung gian và làm nền, Nick Carraway của Tobey Maguie mới đáng được chú ý hơn cả.

The Great Gatsby không hẳn là một bộ phim “khó xem” dù nó không phải dành cho những tín đồ của những bộ phim hành động với tình tiết nhanh mạnh, giật gân hay những bom tấn của với các siêu anh hùng cùng khả năng siêu phàm. Tuy chưa thể lột tả được hết những câu chữ miêu tả từ nguyên tác, nhưng có lẽ con số 6 đã mang lại cho đạo diễn Baz Luhrmann thành công ngay từ khi phim còn chưa chính thức công chiếu, một đạo diễn mạo hiểm đưa huyền thoại Gatsby một lần nữa lên màn ảnh và bỏ ngoài tai những lời nguyền từng ám vào những ai dám liều mình với Jay Gatsby. Màu sắc mang tính ẩn dụ cao, kỹ xảo hình ảnh xuất sắc đánh bóng lại quá khứ cùng chiều sâu cốt truyện là những gì mà Đại gia Gatsbty gặt hái được trong mùa phim 2013.

Phim chính thức công chiếu tại các rạp ở Việt Nam từ 28/6.

Cảnh hậu trường trong Great Gatsby.