Thẻ hành nghề biểu diễn: Ý kiến nghệ sĩ?
Sau 8 năm bãi bỏ việc cấp thẻ hành nghề biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp, Bộ VH-TT&DL lại tính chuyện cấp thẻ để quản lý tình trạng biểu diễn lộn xộn hiện nay… Động thái này đã gây xôn xao trong giới nghệ sĩ.
Năm 1998-1999, việc cấp thẻ biểu diễn đã bị dư luận và nghệ sĩ phản ứng. Một học sinh trường nghệ thuật mới ra trường, không diễn show nào cũng đã có thẻ, trong khi một nghệ sĩ lâu năm, cả nước biết tên phải đi tập huấn và phải biểu diễn cho hội đồng thẩm định để được cấp thẻ. Sau ba năm thực hiện, Chính phủ đã yêu cầu bãi bỏ với lý do: Thẻ hành nghề giống như “giấy phép con”.
Hãy nắm tóc cơ quan quản lý
Nói chuyện cấp lại thẻ, nghệ sĩ hài Tấn Beo cảm thán: “Vấn đề không nằm ở chiếc thẻ. Nghệ sĩ có 10 cái thẻ đi nữa diễn không ra gì cũng đâu có ai mời. Còn người diễn có khán giả không có thẻ bầu show cũng vẫn kiếm cách mời. Có là nghệ sĩ hay không là do khán giả quyết định chứ đâu phải cái thẻ. Tính nghệ sĩ, ham biểu diễn còn là cái đam mê trong máu thịt, không có thẻ cấm người ta biểu diễn thì tội nghiệp, không công bằng. Chẳng cần thẻ làm gì, ai cũng có quyền biểu diễn nhưng ai diễn bậy, làm bậy thì bị cấm biểu diễn”.
Ca sĩ Duy Mạnh thì tâm tư: “Tôi muốn biết cơ quan quản lý dựa vào tiêu chuẩn nào để cấp thẻ. Nếu nói dùng thẻ để quản hát nhép thì cái thẻ không có tác dụng. Chúng ta đang cho phép ca sĩ trở thành người hát karaoke, tức hát trên nền nhạc thu sẵn bằng đĩa thì làm sao tránh được nạn hát nhép và chất lượng trình diễn kém. Chỉ cần buộc ca sĩ phải hát với nhạc sống khi biểu diễn là xong. Phải hát thật và là người có nghề mới hát hay, hát được với ban nhạc sống”.
NSƯT Việt Anh bức xúc: “Muốn quản lý thì cần gì cái thẻ, cứ nắm những anh có tóc là những nơi chủ quản thì mới yên. Những chương trình biểu diễn bán vé, bầu show không dại gì mời người không có nghề. Những chương trình ca nhạc, kịch nói, tấu hài, thời trang… tiết mục nào lại chẳng được hội đồng nghệ thuật của sở văn hóa duyệt trước? Ai vi phạm, xử liền, xử nặng nhà tổ chức và nghệ sĩ đó. Cần là cần quản lý những đơn vị chủ quản không bán vé như đài truyền hình - nơi phổ biến văn hóa nghe nhìn rộng nhất. Nơi này chuyên ép khán giả xem những chương trình ca nhạc hát nhép, rồi dung túng cho các hãng phim mời những người ở đâu đâu nhảy vô làm diễn viên để trả giá rẻ, ép khán giả xem phim dở”.
Giới người mẫu đang rất bối rối vì không biết tiêu chuẩn cấp thẻ hành nghề cho mình như thế nào.
Người mẫu: Cấp thẻ theo chuẩn nào?
Các công ty người mẫu như Elite, PL… và những người mẫu như Phi Thanh Vân, Trang Trần, Anh Thư… lại tỏ ra vui mừng và ủng hộ việc cấp thẻ hành nghề cho người mẫu trước hiện tượng người mẫu gây xì-căng-đan, bán dâm… Tuy nhiên, chính Giám đốc Công ty Elite Nguyễn Thúy Nga lại rất băn khoăn tiêu chuẩn, quy định nào để cấp thẻ cho người mẫu một cách công bằng, thỏa đáng, vì nghề người mẫu là nghề tự học. Nếu đòi phải trải qua những khóa đào tạo người mẫu mới được cấp thẻ thì lấy giáo trình nào làm chuẩn vì mỗi lò một kiểu dạy khác nhau. Thêm vào đó, phải diễn bao nhiêu show và show diễn đó như thế nào mới được gọi là show chuyên nghiệp để công nhận người mẫu chuyên nghiệp. Còn nếu chỉ dựa vào danh sách các công ty người mẫu đưa ra để cấp thẻ thì tự nhiên các công ty người mẫu có một cái quyền có thể dẫn đến việc độc quyền muốn cho ai thì cho. Số lượng người mẫu tự do đang khá nhiều, quản lý họ thế nào?
Ông Phạm Đình Thắng, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn:
“Chưa thể triển khai” Hiện chúng tôi chưa triển khai được gì về việc này vì còn chờ văn bản chính thức từ Bộ, bởi chỉ thị làm đề án trong cuộc họp chỉ là chỉ đạo miệng. . Song, thưa ông, dư luận trong và ngoài giới đang rất muốn biết những tiêu chí, tiêu chuẩn nào sẽ được đưa ra trong việc cấp thẻ hành nghề biểu diễn cho nghệ sĩ? + Chúng tôi vẫn chưa thể đưa ra được tiêu chí, tiêu chuẩn như thế nào trong việc tái cấp thẻ. Phải chờ có văn bản chính thức từ Bộ, chúng tôi mới tổ chức họp đánh giá, nghiên cứu, đề xuất cấp thẻ trên quan điểm gì, làm như thế nào… . Thông tin từ cuộc họp chiều 26-6-2012 của Bộ VH-TT&DL chỉ đề cập đến việc xét cấp lại thẻ hành nghề cho ca sĩ và người mẫu, có phải những nghệ sĩ biểu diễn ở lĩnh vực khác không phải là đối tượng tái cấp thẻ nếu việc này xảy ra? + Không, nếu là quản lý thì phải toàn diện trên tất cả lĩnh vực. Vậy nên nếu có cấp thẻ hành nghề lại cho nghệ sĩ thì không loại trừ tất cả lĩnh vực từ nhạc công, nghệ sĩ sân khấu, ca sĩ, người mẫu đến các diễn viên điện ảnh, truyền hình… . Là người từng tham gia cấp thẻ hành nghề biểu diễn trước đây mà đã từng bị bãi bỏ, ông có thể cho biết đánh giá của mình về hiệu quả quản lý của việc cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ? + Vấn đề được và không được của việc cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ vừa qua đã được báo chí nói rất nhiều rồi và cũng đã được họp bàn tổng kết trong ngành từ nhiều năm trước, không cần phải nhắc lại ở đây. Bây giờ, để nói lại, chúng tôi cần ngồi lại họp bàn để có những nhìn nhận, đánh giá lại trong tình hình hiện nay để rút ra những kinh nghiệm và cách làm mới thích hợp hơn, hiệu quả hơn nếu việc cấp phép lại được thực hiện. . Xin cảm ơn ông. Cần xử phạt nghiêm minh, không cần thẻ Vấn đề không phải ở chỗ cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ hay không. Vấn đề nằm ở chỗ cơ quan quản lý xử phạt những sai phạm của nghệ sĩ khi xảy ra ra sao? Lâu nay các quy định của Nhà nước quy định các cơ quan quản lý văn hóa chỉ quản lý hoạt động biểu diễn dựa trên nội dung từng chương trình biểu diễn để duyệt nội dung và cấp phép chứ không quản lý nhân thân và bản thân hoạt động của từng nghệ sĩ thông qua thẻ hành nghề. Không có thẻ, chúng ta vẫn có thể xử phạt thật nặng, ra quyết định cấm diễn với đơn vị tổ chức, cá nhân nghệ sĩ sai phạm. Nếu có cơ chế làm việc này nghiêm minh, công tác hậu kiểm tốt thì việc quản lý sẽ hiệu quả. Vấn đề là cần xử phạt sai phạm như thế nào để có hiệu quả chứ không thể phạt mà không tác dụng như vừa qua. Có chiếc thẻ hành nghề thủ tục hành chính sẽ phát sinh nặng nề hơn rất nhiều cho cả cơ quan quản lý lẫn đơn vị tổ chức biểu diễn. Một chương trình biểu diễn có 100 nghệ sĩ thì nhà tổ chức phải trình ra 100 bản sao thẻ hành nghề, còn cơ quan cấp phép phải kiểm tra, xác minh cả trăm chiếc thẻ ấy… Phó Giám đốc phụ trách khối Nghệ thuật biểu diễn của Sở VH-TT&DL TP.HCM VÕ TRỌNG NAM |