Ông Trump đưa ra tối hậu thư: Sản xuất tại Mỹ hoặc chịu hậu quả nặng nề

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Tổng thống Donald Trump vừa công bố một chiến lược kinh tế mới, yêu cầu các doanh nghiệp toàn cầu sản xuất tại Mỹ để được hưởng lợi ích thuế thấp. Với chiến lược này, ông đặt mục tiêu giải quyết lạm phát, thúc đẩy sản xuất trong nước và tài trợ cho các chính sách cắt giảm thuế quy mô lớn. Tuy nhiên, kế hoạch này liệu có khả thi khi đối mặt với hàng loạt thách thức kinh tế trong và ngoài nước?

Kế hoạch kinh tế của Trump

Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới tổ chức ở Davos, Thụy Sĩ, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trình bày chi tiết chiến lược kinh tế của mình, bao gồm bốn bước chính nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa và giải quyết các vấn đề kinh tế Mỹ:

Bước 1: Giảm thuế doanh nghiệp xuống còn 15%, thấp hơn đáng kể so với mức hiện tại là 21%. Mục tiêu của ông là khuyến khích các doanh nghiệp tăng đầu tư và mở rộng sản xuất ngay trong lãnh thổ Mỹ.

Bước 2: Áp thuế quan cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ các doanh nghiệp sản xuất bên ngoài Mỹ nhưng tiêu thụ trong thị trường Mỹ. Điều này được xem là một hình thức trừng phạt để buộc các công ty phải chuyển hoạt động sản xuất về nước.

Bước 3: Hạ giá năng lượng thông qua việc thúc đẩy sản xuất dầu khí nội địa và đàm phán với OPEC để giảm giá dầu toàn cầu. Trump tin rằng việc này sẽ kéo giá năng lượng xuống, giúp giảm chi phí sản xuất và tiêu dùng.

Bước 4: Giảm lãi suất thông qua kiểm soát lạm phát, đồng thời gây sức ép lên Cục Dự trữ Liên bang (Fed) để hạ mức lãi suất cho vay, qua đó giảm chi phí tài chính cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Ông Trump gọi đây là cách tiếp cận "cây gậy và củ cà rốt": khuyến khích bằng thuế thấp nhưng cũng sẵn sàng trừng phạt những ai không tuân theo. Ông kỳ vọng chiến lược này sẽ hồi sinh ngành sản xuất Mỹ, giải quyết lạm phát, và tạo ra nguồn tài chính để tài trợ cho các chính sách kinh tế khác.

Mặc dù ý tưởng của ông Trump nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng các chuyên gia kinh tế đã nhanh chóng chỉ ra nhiều bất cập trong cách tiếp cận này.

Đầu tiên, việc cắt giảm thuế doanh nghiệp xuống 15% sẽ làm giảm nguồn thu ngân sách của chính phủ trong bối cảnh Mỹ đang gánh khoản thâm hụt tài chính khổng lồ. Chính sách giảm thuế năm 2017 của Trump đã cho thấy dù có kích thích kinh tế, các lợi ích mang lại vẫn không đủ để bù đắp khoản thiếu hụt ngân sách. Hậu quả là Mỹ phải gia tăng vay nợ công, dẫn đến lãi suất trái phiếu tăng cao và kéo theo sự gia tăng lãi suất vay tiêu dùng.

Thứ hai, việc tăng thuế quan với hàng hóa nhập khẩu không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp nước ngoài mà còn làm tăng chi phí sản xuất và giá cả tiêu dùng trong nước. Hệ quả là người tiêu dùng Mỹ sẽ phải đối mặt với giá hàng hóa cao hơn, làm giảm sức mua và tái khởi động lạm phát. Các chuyên gia lo ngại rằng thuế quan cao sẽ cản trở thương mại quốc tế, dẫn đến giảm xuất khẩu và mất việc làm tại Mỹ.

Thứ ba, kế hoạch giảm giá năng lượng bằng cách tăng sản xuất dầu khí nội địa gặp phải những hạn chế lớn. Mỹ hiện đã là nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới, nhưng nhu cầu năng lượng toàn cầu đang suy giảm khi nhiều nền kinh tế lớn, đặc biệt là Trung Quốc, đối mặt với tăng trưởng chậm. Ngoài ra, việc đàm phán với OPEC để giảm giá dầu không đơn giản như Trump hình dung, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của các quốc gia sản xuất dầu lớn như Ả Rập Xê Út.

Ông Trump vừa đưa ra tối hậu thư

Ai là người ủng hộ và phản đối kế hoạch này?

Một số lãnh đạo doanh nghiệp lớn, như Jamie Dimon – CEO của JPMorgan, đã công khai ủng hộ việc sử dụng thuế quan như một công cụ để bảo vệ nền kinh tế quốc gia. Ông Dimon cho rằng nếu chiến lược này có gây ra lạm phát nhẹ nhưng đảm bảo an ninh kinh tế lâu dài, thì vẫn đáng để thực hiện.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế và học giả lại phản đối mạnh mẽ. Họ cho rằng việc Trump sử dụng thuế quan như một công cụ trừng phạt là thiếu hiệu quả, vì chi phí tăng thêm sẽ được chuyển sang người tiêu dùng Mỹ. Hơn nữa, chiến lược này có thể gây ra tác động tiêu cực đến thương mại toàn cầu và làm suy yếu vị thế của Mỹ trên thị trường quốc tế.

Ông Trump tin rằng việc giảm lãi suất là yếu tố quan trọng để giảm chi phí vay vốn, thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng. Tuy nhiên, Fed – cơ quan quyết định chính sách tiền tệ của Mỹ – luôn duy trì tính độc lập và không dễ bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị từ Nhà Trắng.

Ông Trump từng công khai chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell vì không giảm lãi suất nhanh như ông mong muốn. Tuy nhiên, theo luật pháp Mỹ, tổng thống không có quyền sa thải chủ tịch Fed hoặc can thiệp trực tiếp vào các quyết định của cơ quan này. Điều này khiến mục tiêu giảm lãi suất của Trump trở thành thách thức lớn.

Chiến lược kinh tế của Trump có vẻ như một giải pháp toàn diện cho các vấn đề kinh tế Mỹ, từ lạm phát, sản xuất nội địa đến thâm hụt ngân sách. Tuy nhiên, kế hoạch này đối mặt với nhiều rào cản lớn cả về tính khả thi và hiệu quả lâu dài. Việc cân bằng giữa các mục tiêu tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và duy trì ngân sách quốc gia đòi hỏi các chính sách chặt chẽ và thực tiễn hơn.